Ау5ан со5ысына 30 жыл сценарий

Фаткуллин Д.В военрук

школы-лицей №5

Актюбинская область. г. Шалкар.

Сценарий торжественного мероприятия, посвященного

30-годовщине вывода советских войск из Афганистана

«Ауған соғысының жанғыруы»

Цель: воспитание ученика-патриота, владеющего системой ценностей и идеалов Нового Казахстанского Патриотизма, умеющего реализовать себя в обществе и быть полезным для своей страны. воспитание любви к своей Родине и чувства долга перед Отечеством, уважения истории Родины, армии, к  воинам-интернационалистам.

.Задачи: Активизация межпоколенной духовно- нравственной и культурно-исторической преемственности, формирование активной жизненной позиции

Место проведения:актовый зал.

Целевая аудитория: учащиеся 8-11 классов

Оборудование: Видеозаписи, видеоклипы, афганские песни.

Фанфары

Жүргізуші:

Жиын, сап түзе! Назар аударыңыз! Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туы кіргізілсін! (арнайы фон)

ҚР-ның Мемлекеттік Гимні орындалады

ФОН

Ведущий:У времени есть своя память – история. И потому мир никогда не забывает о трагедиях, потрясавших планету в разные эпохи, в том числе и о жестоких войнах, уносивших миллионы жизней, отбрасывавших назадцивилизации, разрушавших великие ценности, созданные человеком.

Ведущий:Құрметтікешқонақтары және ұстаздар меноқушылар! Ауған жеріненКеңес әскерініңшығарылғанына 30 жылтолуына орай «Ауған соғысының жанғыруы» аттытарихикездесукешінбастауға рұқсатетіңіздер!

Ведущий:Сегодня мы собрались, чтобы отдать дань уважения живым и почтить память солдат и офицеров,погибших в афганской войне.

Жүргізуші: Бұл майдан енді есейген бозбалаға бауырдың жақындығын, жүректің батылдығын, бейбіт күннің қадірін білуге ұғындырды. Әрине, арада отыз жыл уақыт өтсе де отты жылдар салған жүректегі сызат әлі жазыла қойған жоқ. 10 жылға созылған кескілескен соғысқа Қазақ жерінен 22 269 адам қатысып, оның 761-і қаза тапты.Биыл Кеңес әскерінің Ауған жерінен шығарылғанына 30 жыл толды.

Ведущий: На нашей встрече присутствуют гости:

Воины – интернационалисты Шалкарского района

Ведуший:

Слово для приветствия предоставляется директору школы-лицея №5 Әбдіғапаровой Әлие Пәуединқызы.

ВИДЕО

Ведуший: Краткая историческая справка. Южная Азия, где расположен Афганистан, отделена от остальной Азии цепью массивных горных хребтов. По территории Афганистана тянется второй в мире по высоте горный хребет засушливый Гиндукуш. Он идет через Центральный Афганистан.

Площадь Афганистана : 649 507 кв.км.

Население 25 825 000 человек.

Столица: Кабул.

Валюта: 1 афгани.

Государственный язык: афганский, персидский,

пушту.

Другие языки: узбекский, турецкий.

Жүргізуші:

ХХ ғасыр 80-ші жылдардың басы. Шынымен осы уақытқа дейін Ауғаныстандағы жағдай өте қиын болды. Оның күрделілігі неде? Ауғаныстан — Кеңес Одағына достық мемлекет – бірақ, сол кездің өзінде Кеңес Одағына басқыншылық қауіпті базасы болуына мүмкіндігі болды. Дұшпандық елдерАуғаныстанды Ресейге қарсы соққы беру алаңына айналдыруды көздеді. Орта Азияға, Қазақстан мен Сібірге бағытталған зымырандар орнатуы жоспарланды.

ВИДЕО:

Ведуший:25 декабря 1979 года в 15:00 начался ввод ограниченного континента советских войск на территорию Афганистана, через Кушку — на Герат и Кандагар, а дальше на Кабул.

В ночь на 27декабря 1979 года специальные группы КГБ СССР «Зенит» и «Гром», образованные на время операции в Афганистане из сотрудников «Альфа», вместе со спецназом Главного разведывательного управления, взяли штурмом президентский дворец на окраине Кабула. Вся операция «Шторм −333» длиласьне более 20 минут; кроме дворца, были захвачены еще 17 объектов в Кабуле.

На следующее утро в Кабул стали прибывать советские войска. Так началась 10 летняя Афганская война. Так уж повелось у советского солдата защищать не только свою Родину, но и помогать братским народам. И называлось это «выполнением интернационального долга”. А тогда, в далеком 1979 году, они пошли помогать строить счастливую жизнь в глубь Азии.

Фон

Монтаж

1. Там за рекой, есть горный перевал
За перевалом — серпантин дороги,
Дорогой той, наш полк входил в Афган
Когда был ночью поднят по тревоге.
И мы тогда, зеленые совсем
Ещё безусые в погонах мальчуганы,
Не понимали для чего-зачем
Заходим мы на территорию Афгана.

2.Сквозь звуки лязганья метала о бетон
По всей колонне донеслась команда,
Что наш «Гвардейский» наш «Берлинский» полк
Через Герат идет сейчас к Шиндланду.
Попав в Афган, одно мы знали точно
Афганистан — восточная страна,
И что не зря зовут «горячей точкой»
Страну на карте, где идет война.

3.Слышите, опять поднялся ветер, 
Где-то с вышины донесся гул. 
Есть машины времени на свете- 
Это самолет Москва-Кабул. 
Время подустало в бурном беге, 
Прилегло, чтоб новый взять разбег. 
Я взлетел в родном, двадцатом веке, 
Грохнулся — в четырнадцатый век. 
Время, ты не вовремя уснуло: 
Встал на друга друг, на брата брат, 
Женщина проходит по Кабулу, 
На груди, сжимая автомат.

4..Война всерьез, война здесь не на шутку
А значит кровь, а значит смерть людей,
Представить страшно даже на минутку
Картину тех, давно минувших дней.
И там, в Афгане в те лихие годы
Между собой мы были все равны,
Не важно было, кто откуда родом
Мы из Советской были все страны.

5. По афганской распаленной солнцем земле, 
Поднимается пыль среди горных вершин, 
Ты сидишь с автоматом в руках на броне, 
И все дальше уходит колонна машин. 
Не хватает воды, и паек небогат, 
И от пота к спине прилипает хэбэ, 
От жары не спастись, здесь она – 50, 
Вот такая работа досталось тебе.

6.. Мы в горы делаем бросок, 
В желудке пусто, в фляге пусто, 
А на зубах скрипит песок, 
Как будто ем я что-то с хрустом. 
Но, зубы сжав и автомат, 
От пота вытерев лицо,                 
Шепчу себе, что путь назад 
Свободен лишь для подлецов. 
И я иду в безмолвье ада, 
Раз надо Родине – мне надо

7. Раскрыв альбома блеклые страницы
Мне вспоминается «Афганская война»
У дружбы ведь армейской нет границы
И пусть не та, у нас теперь страна.
Одно лишь жалко, вспомнив эту тему
Встречаться очень редко можно нам,
Общаемся мы лишь по «интернету»
По электронным только адресам…

Ведущий: Все дальше в историю уходят события, связанные с Афганской войной, той братской помощью, которую наша страна, ее армия и правоохранительные органы оказали народу и правительству Афганистана в проведении демократических реформ. Тогда нам противостояли не только вооруженные бандформирования, поддерживаемые самыми реакционными мусульманскими кругами и империалистическими державами. По сути, именно в те годы СССР впервые столкнулся с радикально настроенным, хорошо подготовленным и вооруженным исламским терроризмом, чья мрачная политика и жестокие методы ее осуществления ныне печально известны всему миру и отмечены гибелью тысяч ни в чем не повинных мирных людей.

Жүргізуші:Ауғанстан… Тоғыз жыл, бір ай, 12 күнге жауынгерлер мына әлемде тыныштық орнату үшін жіберілді, олар ерлік пен батырлықтың үлгісін көрсетіп, қайтыс болды. Асыл ерлерді құрбан еткен – олардың интернационалдық борышы дедік. Ал, ақиқатында тарих бедерінде саяси ойын мен бейтарап мүдделердің құрбандары ретінде есте қалды. 10 жылға созылған кескілескен соғысқа Қазақ жерінен 22 269 адам қатысып, оның 761-і қаза тапты, 26 қазақстандық хабарсыз кетті, 3 мыңдай қазақстандық үйлеріне мүгедек болып оралды. Батырлық пен ерліктің ерен үлгісін көрсеткен жауынгерлерге құрмет көрсету – бүгінгі ұрпақтың борышы.

Ведущий:Афганистан… Далекое азиатское государство, знакомое больше лишь по скупым сведениям из школьных учебников географии. Могли ли мы предположить когда-то, что станет оно символом неутихаемой боли в наших сердцах, неизбывного страдания матери, потерявшей самое дорогое в своей жизни – сына.

Их ждали дома их матери, ждали любимые девушки и звуки далеких выстрелов тревожным эхом отзывались в их сердцах и душах.. Когда то в далеком 1941 году, на фронт защищать Родину ушли защищать свою Родину выпускники нашей школы,так и в 80-е годы не обошла стороной великая миссия выполнить свой интернациональный долг выпускникам нашей школы . Вот их имена ; Ахметжанов Рамил, Ратанов Олег,Абдульманов Ринат, Самольянов Александр,Маслов Владимир. Это родители наших педагогов _____________________________________________________________________________и учеников Наши души переполняет чувства гордости и уважения за этих людей

Жүргізуші:

Соғыс алдалгері, қабыл ал алғысымызды,

Сол кезде, соғыста болдған Ауғанстанда!

Сол бір соғыс, шақырылмаған соғыс,

Жүрегімізге өшпес дақ қалдырған соғыс.

Сарбас, сен өз міндетінді орындадын

Үйіне қайтып, баршамен қуандын.

Оралдыңмен сендерді құттықтаймыз

Ұрпағыңыздың бақытың көріңіз!

Песня _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Жүргізуші:Ауған соғысы алаңында ерлікпен қаза тапқан жауынгерлердің жеңісі туралы көп айтуға болады, дегенменде батыр ерлердің есімдері өз Отанымыздан басқа көптеген елдерге белгілі.

Много можно рассказать о подвигах казахстанцев в годы афганской войны, но имя этого человека известно далеко за пределами нашей Родины

Видеоролик : «Кара майор.»

Ведущий: 

Минута молчанья…
Товарищи, встаньте
И в памяти павших –
Героев представьте.
Навек в нашем сердце
Бессмертных имён их звучанье.
Минута молчанья, минута молчанья…

В память обо всех погибших на Афганской войнеи ушедших от нас уже в мирное время объявляется минута молчания …

М И Н У Т А М О Л Ч А Н И Я (звучит метроном)

Ведущий: Немало воды утекло с того времени. Потихоньку зажили раны, возмужали, стали мудрее, состарились солдаты и офицеры. Но только память о далёкой Афганской войне жива и стереть события той войны не смогут ни годы, ни расстоянья.Мы преклоняемся перед подвигом наших земляков, в разное время выполнявших в Афганистане свой интернациональный долг . И сегодня у нас в гостях люди, которые не понаслышке знают о тех далеких событиях, которые проходили службу в Афганистане.Слово предоставляется

Жүргізуші:

1989 жылы 15 ақпанда генерал Громов Ауғанстандағы кеңес әскеріне басшылық жасады және кеңес әскерлеріне бұл елден шығуға жол жоқ екенін айтты. Ауғанстан жерінде бірде-бір кеңес әскері қалған жоқ. Біздің халқымыз осы күнді он жыл бойы күтті. Міне, 1989 жылғы 15 ақпан– Еске алу күні болып ел есінде қалды. Бірақ, сол жерде Қазақстандық офицер, генерал майор Виктор Харичевтің бұйрығы бойынша шекарашылар қалғанын көпшілік біле бермейді. Тек солар ғана соңғы рет Ауған жерінен осы соғысқа нүкте қойып, елге аттанды.

Видеоролик Клип мы уходим

Ведущий:

Афганская война… Героическая и трагическая, она длилась в два раза дольше, чем Великая Отечественная, и навечно останется в душах вышедшего из нее поколения, опаленного огнем и усвоившего её военные и нравственные уроки.

Ведущий: Как отмечал Верховный Главнокомандующий Вооруженными силами РК Н. А. Назарбаев, тысячи войнов- казахстанцев удостоены высоких государственных наград, а 11 из них стали Героями Советского Союза. Их подвиг в Афганской войне — это история, заслуживающая самого серьезного внимания и изучения.По-разному оценивают события тех лет. По-разному смотрят на афганскую войну те, кто отдавал приказы и те, кто их исполнял. Но для тех и других действия, которые проходили на территории Афганистана укладываются в одно ёмкое и страшное слово — война. Война, которая никогда не должна повториться, уроки которой должны быть усвоены на всю оставшуюся жизнь.

Жүргізуші: Шайқас аяқталады, ал тарих мәңгі.Ауған соғысы да тарихқа енді.Бірақ Адам жадында ұзақ өмір сүреді,өйткені оның тарихы жауынгерлердің қанымен және аналардың көз жасымен жазылған.Ол әкесіз қалған жетімдердің жадында өмір сүретін болады.Оның отымен опаланған ұрпақ батырлық және қайғылы Ауған соғысының әскери және адамгершілік сабақтарын игерген.

Ведущий: 

Некоторые заявляют, что наши солдаты были оккупантами. Но они не знают, что наши воины под огнем врага освобождали узников тюрем в Герате и Кабуле, прикрывали школы в Самархане и Шибаргане, спасали лицеисток в Кандагаре и Балхе от надругательства душманов.

Наши войска на простреленных Ми-8, на опаленных КамАЗах везли в кишлаки хлеб и сгущенку, книги и тетради, керосин и мыло обездоленным и голодным. Жители Кабула навсегда запомнили, как прорвавшиеся из Пакистана террористы обстреляли город из артиллерии и минометов, как убивали мирных людей, грабили и рушили все, что могли. И лишь советские воины пришли на помощь. Как же на сегодняшний день оценивают советских шурави непримеримые враги моджахиды

Видеоролик

Жүргізуші: 

Бүгінгі күн мектеп оқушылары үшін ерекше күн. Себебі,олар өздерінің ересек екенін сезініп, өз Отанын қорғау мақсатында қолдарына маңызды құжатты алады.

И сегодня особенный день в жизни некоторых учеников нашей школы .Они станут чуточку взрослей,ведь в их руки сегодня попадет особый документ,который даст им право стать защитнакми своей Родины.

Слово предоставляется Келесі сөз кезегі ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ беріледі.

Ән «

Жүргізуші:

Мектеп сап түзе! Назар аударыңыз! Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туы шығарылсын!

Жүргізуші:

Ұмыт болған, ұмыт қалған жоқ ешкім,
Ешбір адам ұмытпайтын мәңгі есім.
Ұрпақ үшін тозбайтұғын бітпейтін
Ардагерлер — естелігі соғыстың.

Ведущий : Время неумолимо делает свое дело. В глубь истории уходит война в Афганистане, последняя война для казахстанских парней и их матерей. И дай им Бог, чтобы она была последней во веки веков.

Всего вам доброго: здоровья, радости, уверенности в завтрашнем дне, мира и согласия. До новых встреч! А они, мы уверены, будут!

Сценарий торжественного мероприятия, посвященного
30­годовщине вывода советских войск из Афганистана
«Ауған соғысының жанғыруы»
Цель: воспитание ученика­патриота, владеющего системой ценностей и идеалов Нового Казахстанского Патриотизма,
умеющего реализовать себя в обществе и быть полезным для своей страны. воспитание любви к своей Родине и чувства
долга перед Отечеством, уважения истории Родины, армии, к  воинам­интернационалистам.
.Задачи: Активизация межпоколенной духовно­ нравственной и культурно­исторической преемственности, формирование
активной жизненной позиции
Место проведения:актовый зал.
Целевая аудитория: учащиеся 8­11 классов
Оборудование: Видеозаписи,  видеоклипы, афганские песни.
Фанфары  
Жүргізуші: 
Жиын, сап түзе!  Назар аударыңыз! Қазақстан Республикасының Мемлекеттік  Туы  кіргізілсін! (арнайы фон)
ҚР­ның Мемлекеттік Гимні орындалады
ФОН
Ведущий:У времени есть своя память – история. И потому мир никогда не забывает о трагедиях, потрясавших планету в
разные эпохи, в том числе и о жестоких войнах, уносивших миллионы жизней, разрушавших великие ценности, созданные
человеком.
Ведущий:Құрметті   кеш   қонақтары   және   ұстаздар   меноқушылар!   Ауған жерінен   Кеңес әскерінің   шығарылғанына   30
жылтолуына орай «Ауған соғысының жанғыруы» атты тарихи кездесу кешінбастауға рұқсатетіңіздер!
Ведущий:Сегодня   мы собрались,  чтобы   отдать   дань   уважения   живым   и почтить   память   солдат   и офицеров,погибших
в афганской войне.
Жүргізуші:  Бұл майдан енді есейген  бозбалаға бауырдың  жақындығын,  жүректің  батылдығын, бейбіт  күннің  қадірін
білуге ұғындырды. Әрине, арада отыз жыл уақыт өтсе де отты жылдар салған жүректегі сызат әлі жазыла қойған жоқ. 10
жылға созылған кескілескен соғысқа Қазақ жерінен 22 269 адам қатысып, оның 761­і қаза тапты.Биыл Кеңес әскерінің
Ауған жерінен шығарылғанына 30 жыл толды.
Ведущий: На нашей встрече присутствуют: Воины – интернационалисты  Шалкарского района 
1.Кискулов Сенбай Изембетович.+
2.Сатыбаев Мурат МуратЕдигеевич.+
3.Шекенов Бекет Нургалиевич
4.Төлеш Амантай Шоқпытұлы
5,Төлеген Прімжар Ынтаұлы
6,Пұсырман Сағидулла Қазиұлы
7.Көптілеу Женіс Торғайұлы
8.Жеңсікбаев Қайрат Илдашұлы
9.Жанкулов  Бисенғали Сидақұлы
10.Есқалиев Панабек Айдарханұлы
11.Балманов Жанибек Мухамбеткайрұлы
12.Ахметов Есет Қожаназарұлы
13.Ахметжанов Рамел Гамилович 
14.Алдияров Жексенбай Тулемисұлы
А так же гости 
1/.Методист районного отдела образования по начальной военной подготовки Кожанов Аслан Тлеген улы
Ведуший:
Слово для приветствия предоставляется директору школы­лицея №5 Әбдіғапаровой Әлие Пәуединқызы.
ВИДЕО
Ведуший: Краткая историческая справка. Южная Азия, где расположен Афганистан, отделена от остальной Азии цепью
массивных горных хребтов. По территории Афганистана тянется второй в мире по высоте горный хребет засушливый
Гиндукуш. Он идет через Центральный Афганистан.
Площадь Афганистана : 649 507 кв.км. Население 25 825 000 человек.
Столица: Кабул.
Валюта: 1 афгани.
Государственный язык: афганский, персидский, 
пушту.
Другие языки: узбекский, турецкий.
Жүргізуші:
ХХ ғасыр 80­ші жылдардың басы. Шынымен осы уақытқа дейін Ауғаныстандағы жағдай өте қиын болды. Оның күрделілігі
неде? Ауғаныстан ­   Кеңес Одағына достық мемлекет – бірақ, сол кездің өзінде Кеңес Одағына басқыншылық қауіпті
базасы   болуына   мүмкіндігі   болды.   Дұшпандық   елдерАуғаныстанды   Ресейге   қарсы   соққы   беру   алаңына   айналдыруды
көздеді. Орта Азияға, Қазақстан мен Сібірге бағытталған зымырандар орнатуы жоспарланды.
ВИДЕО:
Ведуший:25 декабря   1979   года   в 15:00   начался   ввод   ограниченного   контингента   советских   войск   на территорию
Афганистана, через Кушку — на Герат и Кандагар, а дальше на Кабул.
В ночь   на 27декабря   1979   года   специальные   группы   КГБ   СССР   «Зенит»   и «Гром»,   образованные   на время   операции
в Афганистане из сотрудников «Альфа», вместе со спецназом Главного разведывательного управления, взяли штурмом
президентский дворец на окраине Кабула. Вся операция «Шторм −333» длиласьне более 20 минут; кроме дворца, были
захвачены еще 17 объектов в Кабуле.
На следующее утро в Кабул стали прибывать советские войска. Так началась 10 летняя Афганская война. Так уж повелось
у советского  солдата защищать не только свою Родину, но и помогать братским народам. И называлось это «выполнением
интернационального долга”. А тогда, в далеком 1979 году, они пошли помогать строить счастливую жизнь в глубь Азии.
Фон
Монтаж
1. Там за рекой, есть горный перевал
За перевалом — серпантин дороги,
Дорогой той, наш полк входил в Афган
Когда был ночью поднят по тревоге.
И мы тогда, зеленые совсем
Ещё безусые в погонах мальчуганы,
Не понимали для чего­зачем
Заходим мы на территорию Афгана.
2.Сквозь звуки лязганья метала о бетон
По всей колонне донеслась команда,
Что наш «Гвардейский» наш «Берлинский» полк
Через Герат идет сейчас к Шиндланду.
Попав в Афган, одно мы знали точно
Афганистан — восточная страна,
И что не зря зовут «горячей точкой»
Страну на карте, где идет война.
3.Слышите, опять поднялся ветер, 
Где­то с вышины донесся гул. 
Есть машины времени на свете­ 
Это самолет Москва­Кабул. 
Время подустало в бурном беге, 
Прилегло, чтоб новый взять разбег. 
Я взлетел в родном, двадцатом веке, 
Грохнулся ­ в четырнадцатый век. 
Время, ты не вовремя уснуло: 
Встал на друга друг, на брата брат, 
Женщина проходит по Кабулу, 
На груди, сжимая автомат.
4..Война всерьез, война здесь не на шутку
А значит кровь, а значит смерть людей,
Представить страшно даже на минутку Картину тех, давно минувших дней.
И там, в Афгане в те лихие годы
Между собой мы были все равны,
Не важно было, кто откуда родом
Мы из Советской были все страны.
5. По афганской распаленной солнцем земле, 
Поднимается пыль среди горных вершин, 
Ты сидишь с автоматом в руках на броне, 
И все дальше уходит колонна машин. 
Не хватает воды, и паек небогат, 
И от пота к спине прилипает хэбэ, 
От жары не спастись, здесь она – 50, 
Вот такая работа досталось тебе.
6.. Мы в горы делаем бросок, 
В желудке пусто, в фляге пусто, 
А на зубах скрипит песок, 
Как будто ем я что­то с хрустом. 
Но, зубы сжав и автомат, 
От пота вытерев лицо,                 
Шепчу себе, что путь назад 
Свободен лишь для подлецов. 
И я иду в безмолвье ада, 
Раз надо Родине – мне надо
7. Раскрыв альбома блеклые страницы
Мне вспоминается «Афганская война»
У дружбы ведь армейской нет границы
И пусть не та, у нас теперь страна.
Одно лишь жалко, вспомнив эту тему
Встречаться очень редко можно нам,
Общаемся мы лишь по «интернету»
По электронным только адресам…
Ведущий: Все дальше в историю уходят события, связанные с Афганской войной, той братской помощью, которую наша
страна,   ее   армия   и   правоохранительные   органы   оказали   народу   и   правительству   Афганистана   в   проведении
демократических реформ. Тогда нам противостояли не только вооруженные бандформирования, поддерживаемые самыми
реакционными мусульманскими кругами и империалистическими державами. По сути, именно в те годы СССР впервые
столкнулся с радикально настроенным, хорошо подготовленным и вооруженным исламским терроризмом, чья мрачная
политика и жестокие методы ее осуществления ныне печально известны всему миру и отмечены гибелью тысяч ни в чем не
повинных мирных людей.
Жүргізуші:Ауғанстан… Тоғыз жыл,  бір  ай,  12 күнге  жауынгерлер  мына  әлемде  тыныштық  орнату  үшін  жіберілді,
олар ерлік  пен  батырлықтың  үлгісін  көрсетіп,  қайтыс болды. Асыл ерлерді құрбан еткен – олардың интернационалдық
борышы дедік. Ал, ақиқатында тарих бедерінде саяси ойын мен бейтарап мүдделердің құрбандары ретінде есте қалды. 10
жылға созылған кескілескен соғысқа Қазақ жерінен 22 269 адам қатысып, оның 761­і қаза тапты, 26 қазақстандық хабарсыз
кетті,   3  мыңдай    қазақстандық    үйлеріне    мүгедек     болып    оралды.  Батырлық  пен  ерліктің  ерен  үлгісін көрсеткен
жауынгерлерге құрмет көрсету – бүгінгі ұрпақтың борышы.
Ведущий:Афганистан…   Далекое   азиатское   государство,   знакомое   больше   лишь   по   скупым   сведениям   из   школьных
учебников географии. Могли ли мы предположить когда­то, что станет оно символом неутихаемой боли в наших сердцах,
неизбывного страдания матери, потерявшей самое дорогое в своей жизни – сына.
Их ждали дома их матери, ждали любимые девушки и звуки далеких выстрелов тревожным эхом отзывались в их сердцах 
и душах.. Когда то  в далеком  1941 году, на фронт ушли защищать свою Родину выпускники нашей школы,так и в 80­е 
годы не обошла стороной великая миссия выполнить свой  интернациональный долг выпускникам  нашей школы . Вот их 
имена ; Ахметжанов Рамил,  Ратанов Олег, Абдульманов  Ринат,  Самольянов Александр, Маслов Владимир.  
Это родители наших педагогов и учеников ;  Алиманов Торемурат Зинешулы. Елюбаев Құрманғазы Тұрғанұлы ,Төлеген 
Прімжар Ынтаұлы.  Көптілеу Женіс Торғайұлы. Наши души переполняет чувства гордости и уважения за этих людей
Жүргізуші:
Соғыс   алдалгері,  қабыл   ал  алғысымызды,
Сол  кезде,  соғыста  болдған  Ауғанстанда! Сол  бір  соғыс,  шақырылмаған  соғыс,
Жүрегімізге өшпес   дақ  қалдырған  соғыс.
Сарбас,  сен  өз  міндетінді  орындадын
Үйіне  қайтып,  баршамен  қуандын.
Оралдыңмен  сендерді  құттықтаймыз
Ұрпағыңыздың  бақытың  көріңіз!  
Песня:  « Афганистан»
Жүргізуші: Ауған соғысы алаңында ерлікпен қаза тапқан жауынгерлердің жеңісі туралы көп айтуға болады,
дегенменде батыр ерлердің есімдері өз Отанымыздан басқа көптеген елдерге белгілі.
Видеоролик : «Кара майор.»
Ведущий: 
Минута молчанья…
Товарищи, встаньте
И в памяти павших –
Героев представьте.
Навек в нашем сердце
Бессмертных имён их звучанье.
Минута молчанья, минута молчанья…
В память обо всех погибших на Афганской войне и ушедших от нас уже в мирное время объявляется минута молчания …
М И Н У Т А   М О Л Ч А Н И Я    (звучит метроном)
Ведущий: Немало воды утекло с того времени. Потихоньку зажили раны, возмужали, стали мудрее, состарились солдаты
и офицеры. Но только память о далёкой Афганской войне жива и стереть события той войны не смогут ни годы, ни
расстоянья.Мы   преклоняемся   перед   подвигом   наших   земляков,     в   разное   время   выполнявших   в   Афганистане   свой
интернациональный долг . И сегодня у нас в гостях люди, которые не понаслышке знают о тех далеких событиях, которые
проходили службу в Афганистане. Слово предоставляется Төлеген Прімжар Ынтаұлы
Жүргізуші:
Ашық микрофон жұмыс істейді, барлық тілек білдірушілер біздің қонақтарымызға
сұрақ қоя алады . (задаются вопросы от учащихся)
Жүргізуші:
1989 жылы   15 ақпанда  генерал Громов Ауғанстандағы кеңес  әскеріне  басшылық жасады  және  кеңес әскерлеріне бұл
елден  шығуға  жол жоқ екенін айтты.  Ауғанстан жерінде бірде­бір кеңес әскері  қалған  жоқ.  Біздің  халқымыз  осы
күнді он жыл  бойы күтті.  Міне,  1989 жылғы  15 ақпан– Еске алу күні  болып  ел  есінде  қалды.  Бірақ, сол  жерде
Қазақстандық   офицер, генерал майор Виктор Харичевтің бұйрығы бойынша   шекарашылар  қалғанын көпшілік   біле
бермейді.  Тек солар  ғана  соңғы рет  Ауған жерінен осы соғысқа  нүкте қойып,  елге аттанды.
 Видеоролик :  Клип мы уходим
Ведущий:
Афганская война… Героическая и трагическая, она длилась в два раза дольше, чем Великая Отечественная, и навечно
останется в душах вышедшего из нее поколения, опаленного огнем и усвоившего её военные и нравственные уроки.
Жүргізуші:өткен ғасырлардың қасіретті қателіктеріне жол бермеу және әлемді соғыс қатерінен мәңгілік арылту үшін 
ойланып, бейбітшілік жолында күресу ­ XXI ғасырда жастардың болашағы. Біз Қазақстан Республикасының Президенті
Нұрсұлтан Назарбаевтың өз елімізде және бүкіл әлемде бейбітшілікті нығайтуға және сақтауға бағытталған саясатын
қолдаймыз.
толықтай
 
Ведущий:  Как   отмечал   Верховный   Главнокомандующий   Вооруженными   силами   РК Н. А.   Назарбаев,   тысячи   войнов­
казахстанцев   удостоены   высоких   государственных   наград,   а 11 из них   стали   Героями   Советского   Союза.   Их подвиг
в Афганской   войне —   это   история,   заслуживающая   самого   серьезного   внимания   и изучения.По­разному   оценивают
события тех лет. По­разному смотрят на афганскую войну те, кто отдавал приказы и те, кто их исполнял. Но для тех и
других действия, которые проходили на территории Афганистана укладываются в одно ёмкое и страшное слово ­ война.
Война, которая никогда не должна повториться, уроки которой должны быть усвоены на всю оставшуюся жизнь. Жүргізуші: Шайқас   аяқталады,   ал   тарих   мәңгі.Ауған   соғысы   да   тарихқа   енді.Бірақ   Адам   жадында   ұзақ   өмір
сүреді,өйткені оның тарихы жауынгерлердің қанымен және аналардың көз жасымен жазылған.Ол әкесіз қалған жетімдердің
жадында өмір сүретін болады.Оның отымен  опаланған ұрпақ батырлық және қайғылы Ауған соғысының әскери және
адамгершілік сабақтарын игерген.
Ведущий: 
Некоторые заявляют, что наши солдаты были оккупантами. Но они не знают, что наши воины под огнем врага освобождали
узников тюрем в Герате и Кабуле, прикрывали школы в Самархане и Шибаргане, спасали лицеисток в Кандагаре и Балхе
от надругательства душманов.
Наши войска на простреленных Ми­8, на опаленных КамАЗах везли в кишлаки хлеб и сгущенку, книги и тетради, керосин
и мыло обездоленным и голодным. Жители Кабула навсегда запомнили, как прорвавшиеся из Пакистана террористы
обстреляли город из артиллерии и минометов, как убивали мирных людей, грабили и рушили все, что могли. И лишь
советские воины пришли на помощь. Как же на сегодняшний день оценивают советских шурави непримеримые враги
моджахиды
Видеоролик: «Вчерашние враги и советских шурави»
Жүргізуші: 
Бүгінгі   күн   мектеп   оқушылары   үшін   ерекше   күн.   Себебі,олар   өздерінің   ересек   екенін   сезініп,   өз     Отанын   қорғау
мақсатында қолдарына маңызды құжатты алады.
Келесі сөз кезегі Кожанов Аслан Тлеген улы беріледі. 
1.
Вручение приписных свидетельств 
Ән «                  » Жанат Ерсыл
Жүргізуші:
Мектеп сап түзе! Назар аударыңыз! Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туы шығарылсын!
ҚР­ның Мемлекеттік Гимні орындалады.
Жүргізуші:
Ұмыт болған, ұмыт қалған жоқ ешкім,
Ешбір адам ұмытпайтын мәңгі есім.
Ұрпақ үшін тозбайтұғын бітпейтін
Ардагерлер — естелігі соғыстың.
Ведущий :   Время   неумолимо   делает   свое   дело.   В глубь   истории   уходит   война   в Афганистане,   последняя   война   для
казахстанских парней и их матерей. И дай им Бог, чтобы она была последней во веки веков. Словами героя афганской
войны Керимбаева Бориса нам хотелось бы закончить сегодняшнюю нашу встречу: «Я считаю себя патриотом.
Патриотизм – это когда свой народ, свое Отечество ты ставишь выше всего остального. Был
случай, когда в Афганистане я приказал сжечь на костре мешок с американскими долларами,
который попал в наши руки. Это были деньги, от которых разгорался огонь войны. Поэтому, чем
им давать раздувать искры кровопролития, лучше уничтожить их собственными руками. …Когда
заграничные деньги вспыхнули пламенем, оставался хладнокровным по той причине, что они не
были деньгами нашего народа, нашего Отечества. Мы должны уметь ставить выше всего
остального наши национальные ценности, в том числе язык, религию, историю, обычаи,
традиции, духовное наследие предков, не давать никому унижать и уничтожать их».
Всего   вам   доброго:   здоровья,   радости,   уверенности   в завтрашнем   дне,   мира   и согласия.   До новых   встреч!   А они,
мы уверены, будут!

Митинг, посвященный 30-летию вывода войск из Афганистана

Методист: Кудряшова О. М

Форма мероприятия: торжественный митинг возле памятника участникам локальных войн и конфликтов

Вед. 1:

Опять пришел заснеженный февраль,
Пятнадцатое — знаменательная дата,
И радость встреч, воспоминаний, и печаль,
И скорбь вдовы и матери погибшего солдата…

Вед. 2: 

Мы вспомним всех, кто воевал в чужих горах,
Тех, кто вернулся, каждого, кто там остался,
Мы вспомним тех, кто с нами был ещё вчера,
Но, к сожаленью, годовщины не дождался

Вед. 1: 

Внимание! Митинг Памяти, посвященный выводу российских войск из республики Афганистан, разрешите считать открытым.

Гимн

Вед. 2: 

В 1979 году началась война, о которой историки будут ещё долго спорить. Война, которую в России называют Афганской.

Вед.1:

 В этой войне не было победителей и побеждённых. Но наши мальчишки — солдаты своей Родины — остались верными долгу и присяге.

Вед. 2:

 Самое главное для человечества – это память. Те, кто помнит ужасы пережитого, никогда не допустят повторения подобного. Мы помним тех, кто отдал свою жизнь, выполняя интернациональный долг в Афганистане. Для них сегодня звучат слова нашей признательности.

Вед. 1 Слово предоставляется главе администрации

______________________________________________________________

Речь

Вед.1:

Уважаемые гости!

священник храма _____________________________прочитает молебен

Вед. 2:

А сейчас мы хотели бы предоставить слово нашим землякам, для которых годы службы в Афганистане остались позади, годы, наполненные тревогами и риском. Ведь героизм и есть добросовестное выполнение до конца и в любых условиях своего долга – человеческого и воинского.

Вед. 1:

Вы сумели с достоинством и с честью пройти огонь боёв и дым пожарищ, вы знаете цену мужской дружбе, закаленной в огне, знаете, как оплакивать потери, вы честны перед совестью и святой памятью. Никто и ничто не может изменить отношение к воину, по приказу Родины взявшего оружие в свои руки.

Что бы ни говорили, а вы пройти сумели

Все, что Вам отмерила война

И не зря сегодня вы надели

Ваши боевые ордена. 

Вед. Слово предоставляется

_______________________________________________________________

Речь

Вед. 2:

Мы гордимся Вами, и сколько бы времени не прошло — будем помнить! Ведь это наша история. Без прошлого не бывает будущего. И пусть многочисленные поздравления в этот день придадут вам стойкости духа, мужества, оптимизма.

Вед. 1:

Знаменательным датам — знаменитая честь!

Память павшим солдатам! И венков им не счесть!

Образ воина славный на века сохраним

И в минуте молчанья наши лица склоним!

Вед. 2:

 Мы свято чтим память, воевавших в Афганистане.  Отвага и смелость были в душах ребят, прошедших ту войну. С рождения они мечтали быть похожими на дедов и прадедов, прошедших трудные дороги войны.

Вед. 1: 

Сражения кончаются, а история вечна. Ушла в историю и афганская война. Но в памяти людской ей ещё жить долго, потому что её история написана кровью солдат и слезами матерей. Она будет жить в памяти сирот, оставшихся без отцов. Будет жить в душах тех, кто в ней участвовал.

Вед. 2: На этом митинг Памяти, посвященный 30- летию вывода российских войск из Афганистана, считается закрытым.

Ауған, сөнген шоқ, өшкен арман тек сенен Есте қалған…

Қызылорда облысы, Арал қаласы

№2 Облыстық арнайы санаториялық мектеп-интернаты

Оразгулова Дина Айнуровна — қосымша білім беру педагогы, тарих пәнінің мұғалімі

Ауған Кеңес әскерлерінің Ауған жерінен шығарылғанына 27 жыл толуына арналған Ауған соғысының ардагерлерімен кездесу-кеші

Мақсаты: Оқушыларға Ауған соғысы жайлы толық мәлімет беру, ардагер ағалармен ашық әңгімелесу, сұхбаттасу;

Өз Отанына шексіз берілген, патриоттық рухы жоғары, қайсар жауынгер ағалардың ерлігін үлгі ету;

Ауған соғысында опат болған жауынгерлердің рухына тағзым етуге, есімдерін қастерлеуге тәрбиелеу, оқушыларға патриоттық тәрбие беру.

Көрнекілігі: Слайд, видеолар, ардагерлердің суреттері.

Қазақстан Республикасының Әнұраны орындалады.

 Барысы:

1-жүргізуші
— Қайырлы күн құрметті де қымбатты қонақтар, ұстаздар мен оқушылар! 8-9-10 сыныбымен ұйымдастыруымен болып отырған «Ауған, сөнген шоқ, өшкен арман Тек сенен Есте қалған…» атты Ауған соғысының ардагерлерімен кездесу кешін ашық деп жариялаймыз!

2 — жүргізуші: 

Құрметті қонақтар, ұстаздар, оқушылар!

                        Өткенін ескермеген өшеді,

                        Өткенін қастерлеген өседі,- демекші, берер тәлімі мол тарихтың тірі куәгерлері бүгін біздің ортамызда!

1–жүргізуші:
Жаулардан қарсы келген жасқанбаған
Жасаған ерлігіне мастанбаған.
Ұрпаққа өмір жолың өнеге боп,
Тарихта ардагерлер асқан бағаң – деп батылдық пен ерліктің ерен үлгісін көрсеткен жерлестеріміз біздің ортамызда. Бүгінгі кешке қатысушы қонақтарымызбен таныстырайық.     Бейсенбаев Серік

                               Ажигулов Зинет ағаларымыз.   

2-жүргізуші 
— 1979 жылы желтоқсан айында Кеңес үкіметінің ұйғаруымен Ауғанстан жеріне Кеңес әскерлерін енгізу туралы шешім қабылданды. Соғыс–зұлымдық. Жазықсыз төгілген қан. Тарих жылнамасынан өзінің қаралы, нәубет жылдарымен орын алған зұлматтың бірі–Ауған соғысы.

1-жүргізуші
Ауған соғысы 1979 жылдың 27 желтоқсанында КСРО қарулы күштерінің Ауғанстанға басып кіріп, оның ішкі істеріне қол сұғуы салдарынан тұтанған соғыс. Соңы аяқталмас соғысқа ұласқан бұл қасірет елдің тек өз ішінде ғана емес оған сырт мемлекеттердің қатысуымен ұзаққа созылды.
Статистикаға сүйенсек:
10 жылға созылған ауған соғысында КСРО бойынша қайтып оралмаған жалпы адам шығыны – 14453 — ке жетті.
Ал Қазақстаннан Ауған соғысына 22000 адам қатысып, олардың 924 — і қаза тапты, 21 адам хабарсыз кетті.
1000 жауынгерден астам өз жеріне оралып, алған түрлі дене жарақаттарының кесірінен ауырып қаза болды.Атырау қаласынан 534 сарбаз қатысып,оның 1-і хабарсыз кетті, ал 14- сол соғыста қаза тапты. Сол оралмаған жауынгерлерімізді орнымыздан тұрып еске алайық:
Еске алу (1 мин үнсіздік)

1979 жылы

Кеңес әскерінің шектеулі контингенті Ауғаныстанда 86 адамынан айырылды, оның 7 – еуі қазақстандық еді.

12 желтоқсанда КОКП ОК Саяси бюросы Ауғанстанға 40-армияны енгізу туралы шешім қабылдады.

13 желтоқсан Армия генералы  С.Ф.Ахромеевтің басшылығымен КСРО Қорғаныс мин-нің жедел тобы Ташкент, Термез қалаларына жіберілді. 40-армияның қолбасшылығына генерал – лейтенант Ю.В.Тухаринов тағайындалды.

27 желтоқсанда арнайы мақсаттағы «Зейнит» бөлімшесі Тәжі-Бек сарайын шабуылдады. АДР басшысы Х.Амин өлтірілді. Мемлекеттің жаңа басшысы Б.Кармаль болды.

1980 жылы

Кеңес әскерінің шектеулі контингенті бұл жылы 1484 адамынан айырылды, оның 181 қазақстандық еді.

Ақпанның аяғы. Кабулда үкіметке қарсы жаппай қозғалыс өтті. КСРО елшілігі атқыланды, бірнеше кеңестік азаматттар қаза тапты. Оппозицияның қарулы отрядтарын АДР армиясымен бірігіп талқандау туралы Ауғандағы кеңестік әскери қолбасшылығына тиісті нұсқаулар түсті.

Көктем. 40-армияның қатысуымен Пактия және Газин уәлфяттарында жауынгерлік іс-қимылдар жүргізіліп, І- Панджер операциясы өтті.

1981 жылы

Кеңес әскерінің шектеулі контингенті бұл жылы 1298 адамынан айырылды, оның 97 қазақстандық еді.

Сәуір. 3 – Панджер операциясы сәтті өтті.

Қыркүйек. Кеңестік және ауғандық әскерлер шартты «Мармоль» атауымен қиын операция жүргізді. Балх уәлаятындағы Мазари — Шариф Оңтүстігіне қарай 25-30 шақырымда тауда орналасқан көтерілісшілер базасы талқандалды.

1982 жылы

Бұл жылы 1948 кеңестік жауынгерлер мен офицерлер, оның ішінде 168 қазақстандық қаза тапты.

Мамыр. 40-армияның қолбасшылығына генерал В.ФЕрмаков тағайындалды. Оның басшылығымен Парван, Каписа, Газни уәлаяттарында жауынгерлік операциялар, сонымен қатар Ауғаныстанның Пәкстан, Иранмен шектесетін мемлкеттер шекарасын жабуда ауқымды жұмыстар жүргізілді.

1983 жылы

Кеңес әскерінің шектеулі контингенті бұл жылы 1446 адамынан айырылды, оның 72 қазақстандық еді.

Мамыр-қыркүйек. Қарсыластармен соғыс барысында 22 жауынгерлік операция жүргізілді. 2800 торауыл қойылып, 17 632 қару бірлігі жойылды. 4334 және1772 мың бірлік оқ дәрі қолға түсті. 103 колонна. Дислокация пунктері атқыланып, 38 минаның жарылуы оқиғасы тіркелді.

1984 жылы

Кеңес әскерінің бұл жылы шығыны 2343 адамды құрады, оның 103-і қазақстандық еді.

Мамыр-қыркүйек. 40-армия  22 жоспарлы, 19 жоспардан тыс операциялар жүргізді. 2084 торауыл қойылыр, 18184 моджахед өлтіріліп, 3839 жеке қару бірілігі қолға түсіріліді. 80 колонна, 96 дислокация пункті атқыланды, 53 мина жарылысы болды, кеңес әскері 886 адамынан айырылды, оның 111-і офицерлер болды. 1958 адам жараланып, оның ішінде 70 мың адамы өліп, 3 минааттар, 50-ден астам мина, ауқымды қару – жарақ, оқ –дәрі қолға түсті.

1985 жылы

Ауғанстанда кеңестік 1868 адам қаза тапты, оның 86 –сы қазақстандық болды.

қазан. Мәскеуде Кеңес әскерін Ауғанстаннан шығару туралы келіссөз қабылданды.

1986 жылы

Ауғанстанда кеңестік  1333 адам қаза тапты, оның 70-і қазақстандық болды.

Сәуір. Кеңес әскерін қалайда Ауғаныстаннан шығару туралы АҚШ-тың №166 Ұлттық қауіпсіздік директивасына қол қойылды.

1987 жылы

3 – қаңтар. Ауғанстан респ.революциялық кеңесі «Ауғанстандағы ұлттық татуласу» Декларациясын қабылдады.

1988 жылы

759 кеңес әскері, оның ішінде 44 қазақстандық қаза тапты.

Желтоқсан. Горбачев БҰҰ-ның Бас ассамблеясының 4- сесссиясында АҚШ пен Пәкістанға арналған инициатива көтерді. Онда 1989 жылдың 1 қаңтарынан барлық соғысушы жақтар арасындағы ұрыс қимылдарын, оппозиция мен үкімет әскеріне қару – жарақ, техниканы жеткізуді бір уақытта тоқтату ұсынылды.

1989 жылы

Кеңестік әскерінің шығыны 53 адамды құрады. Оның 8-і қазақстандық болды.

15 ақпан. Түстен кейін Ауғанстан кеңестік шекарашылар тастап шықты. Термез қаласында болған митингіде 40-армияның қолбасшысы алдарына қойған әскери міндетті толық орындап шыққанын мәлімдеді.

Ауған соғысының қасіреті кімдердің жүрегін жараламады десеңізші?! Азаматтық борышын атқаруға әскерге кетіп, табытпен оралғандары қаншама? Осындай ағаларымыздың хатынан үзінді тыңдаңыздар. (Күй орындалып тұрады.)                                    Арайлым 10 сынып.

«Жауынгер хаты» (авторы М.Сергеев.) 

            Бауырым, бұл хатымды аласың ба?

            Ауғанның тауларының арасында,

            Бораған қорғасын оқ бас көтертпей,

            Жатырмыз ессіз-түссіз жар астында.

            Қоршаудамыз, барады айдан асып,

            Анталаған жаулармен тайталасып,

            Іздеп жатқан ел де жоқ артымыздан,

            Шер-қайғыңды енді кімге айта аларсың?

            Күңіреніп, күрсінеді Ауғанстан,

            Жігіттер де шаршады сұм соғыстан.

            Түн ортасы басталар қанды қырғын,

            Жарылыстан-жарылыс – күл боп ұшқан.

            Күні өтеді осылай жастығымның,

            Жолдасымның естідім ақтық үнін.

            Қансырады, құлады командирім,

            Бірақ сырын алдырмай жатты күліп.

            Күліп жатты жалғанның барлығына,

            Өспей жатып жасыл гүл солды сонда!

            Көтергенмен рухын жауынгердің,

            Іште қалды-ау өкпесі тағдырына!

            Басқа салды, біз көндік, амал қанша?

            Тартысамыз дұшпанмен ала алғанша.

2–жүргізуші:

«Ерлік — жан дүниенің ұлы қасиеті» деген екен бір дана қария. Өмірінің өлшеулі бір бөлігі, жауқазын жастық шағының сүбелі үлесін оқ пен от астында өткізіп, тағдырдың жауызымен елге аман – сау оралып, туған жерімен қауышқан майдангер ағаларымызбен кездесіп, бүгінгідей сұхбат жүргізу – біз үшін бір ғанибет. Уақыт пен тарихтың мәңгі жадында қалған оқиғаларды өз басынан өткерген апаларымыз бен ағаларымыздың айтары да, бізге берер тәлімі де мол. Ендеше,сөз кезегі өздеріңізде, құрметті қонақтар!

2-жүргізуші
Мен қазақпын, Ұланымын елімнің,
Мен қазақпын, тірегімін жерімнің.
Ұланымын туын көкке көтерген,
Болашаққа алға бастап жетелер.
Қиындығын қазағымның әрқашан
Қайыспайтын қара нардай көтерер.

1-жүргізуші:
— Өтер жылдар, айлар тағы алыстап
Тағдыр талай тауқыметін табыстар.
Өздеріңді жырлап өтер ұрпағың

Ауғандағы азап шеккен арыстар — деп ақын жырлағандай, өмір тоқтамайды, ерлік өлмейді, замандарға жалғаса береді. Бұған дәлел бүгінгі ортамызда жүрген ауғандық жауынгерлеріміз, бейбіт өмірдегі жарқын істері, қоғамдық жұмыстарға белсенділіктері, түрлі кәсіпті игерудегі ерен еңбектері ұмтылмақ емес.

2-жүргізуші

Ерлік-елдің туы.Ер қуаты- қару болса,ел- қуаты батырлары,   сақадай  сарбаздары мен сардарлары.Халық қашанда қаһарман ұлдарын пана тұтқан.Отан үшін күрес,ерге тиген үлес.Халықтың осы даналығы қайдажүрсек те,қашанда жүрек дәптерінде,сана сахнасында сақтаулы жүрсе,қазақ баласы азаматтық парызын адал ақтауды ұмытпас.Ауған қаһармандарын қадірлеп,құрметтеп,рух жасампаздығымен жаңартайық.

Ән:  «Байтақ елім»

1-жүргізуші

Кешіміздің қорытынды сөзін мектебіміздің директоры  береміз .

2-жүргізуші:
Сонау Ауған жерінде қару асынып мұң арқалаған сын сағаттарда бірін — бірі бауыр дескен азаматтар бүгінгі таңда еліміздің түкпір — түкпірінде еңбек етуде.
Аяулы ағалар, уақыт тауып келгендеріңізге рахмет! Сіздерге ұзақ ғұмыр, денсаулық, жанұяларыңызға бақыт тілейміз! Аспанымыз ашық болсын, бейбіт өмір жасай берсін.

«Ауған, сөнген шоқ, өшкен арман тек сенен Есте қалған…»

     

---

Ауған Кеңес әскерлерінің Ауған жерінен шығарылғанына 30 жыл толуына арналған Ауған соғысының ардагерлерімен кездесу — кеші

Мақсаты: Оқушыларға Ауған соғысы жайлы толық мәлімет беру, ардагер ағалармен ашық әңгімелесу, сұхбаттасу;
Өз Отанына шексіз берілген, патриоттық рухы жоғары, қайсар жауынгер ағалардың ерлігін үлгі ету;
Ауған соғысында опат болған жауынгерлердің рухына тағзым етуге, есімдерін қастерлеуге тәрбиелеу, оқушыларға патриоттық тәрбие беру.
Көрнекілігі: Слайд, видеолар, ардагерлердің суреттері.
Қазақстан Республикасының Әнұраны орындалады.

Барысы:
1 — жүргізуші
— Қайырлы күн құрметті де қымбатты қонақтар, ұстаздар мен оқушылар! 8 — 9 — 10 сыныбымен ұйымдастыруымен болып отырған «Ауған, сөнген шоқ, өшкен арман Тек сенен Есте қалған…» атты Ауған соғысының ардагерлерімен кездесу кешін ашық деп жариялаймыз!

2 — жүргізуші:
Құрметті қонақтар, ұстаздар, оқушылар!

Өткенін ескермеген өшеді,
Өткенін қастерлеген өседі,- демекші, берер тәлімі мол тарихтың тірі куәгерлері бүгін біздің ортамызда!

1 – жүргізуші:
Жаулардан қарсы келген жасқанбаған
Жасаған ерлігіне мастанбаған.
Ұрпаққа өмір жолың өнеге боп,
Тарихта ардагерлер асқан бағаң – деп батылдық пен ерліктің ерен үлгісін көрсеткен жерлестеріміз біздің ортамызда. Бүгінгі кешке қатысушы қонақтарымызбен таныстырайық. Бейсенбаев Серік

Ажигулов Зинет ағаларымыз.
2 — жүргізуші
— 1979 жылы желтоқсан айында Кеңес үкіметінің ұйғаруымен Ауғанстан жеріне Кеңес әскерлерін енгізу туралы шешім қабылданды. Соғыс – зұлымдық. Жазықсыз төгілген қан. Тарих жылнамасынан өзінің қаралы, нәубет жылдарымен орын алған зұлматтың бірі – Ауған соғысы.

1 — жүргізуші
Ауған соғысы 1979 жылдың 27 желтоқсанында КСРО қарулы күштерінің Ауғанстанға басып кіріп, оның ішкі істеріне қол сұғуы салдарынан тұтанған соғыс. Соңы аяқталмас соғысқа ұласқан бұл қасірет елдің тек өз ішінде ғана емес оған сырт мемлекеттердің қатысуымен ұзаққа созылды.
Статистикаға сүйенсек:
10 жылға созылған ауған соғысында КСРО бойынша қайтып оралмаған жалпы адам шығыны – 14453 — ке жетті.
Ал Қазақстаннан Ауған соғысына 22000 адам қатысып, олардың 924 — і қаза тапты, 21 адам хабарсыз кетті.
1000 жауынгерден астам өз жеріне оралып, алған түрлі дене жарақаттарының кесірінен ауырып қаза болды. Атырау қаласынан 534 сарбаз қатысып, оның 1 — і хабарсыз кетті, ал 14 — сол соғыста қаза тапты. Сол оралмаған жауынгерлерімізді орнымыздан тұрып еске алайық:
Еске алу (1 мин үнсіздік)

2 — жүргізуші
Бұл соғыстың абырой әпермейтінін түсінген Кеңес үкіметінің басшылары Ауғанстандағы барлық әскерді екі жылдың ішінде алып шығу туралы бір шешімге келді. 1989 жылдың 15 ақпанында қолбасшы, генерал — лейтенант Б. Громов “Кеңес әскері Ауғанстан жерінен толықтай шығарылды” деп мәлімдеді.
Бүгінгі таңда елімізде 10000 — ға жуық ауған соғысының ардагерлері бар. Олардың 3000 — дайы мүгедектер қатарында.
Елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың ауған соғысы туралы: « Ауған соғысында қыруар қаржы шығындадық, мыңдаған өмір қиылды, бәрібір кеңес әскеріне бұл елді тастап шығуға тура келді. Халық үшін бұдан асқан қасірет бар ма?» — деген ойлы сөзі бар.
Бұл соғыс жайлы шындық талай жылдар бойы тұмшаланып келді. Тек еліміз Тәуелсіздік алғаннан кейін ғана шындықтың беті ашылды.

«Ауған соғысы» туралы бейнебаян үзінді көріңіздер
1 — жүргізуші:
Осындай ауыр аманат арқалап, өмір мен өлім белдескен қанды шайқасқа қатысып, батылдық пен ерліктің ерен үлгісін көрсеткен қаһарман жерлестеріміз біздің ортамызда.
1 — жүргізуші:

— Сіздердің құрметтеріңізге ән. «Атамекен»
Соғыс жылдарындағы оқиға туралы баяндама «Жылдар сөйлейді». Зерделі 8 сынып

1979 жылы
Кеңес әскерінің шектеулі контингенті Ауғаныстанда 86 адамынан айырылды, оның 7 – еуі қазақстандық еді.

12 желтоқсанда КОКП ОК Саяси бюросы Ауғанстанға 40 — армияны енгізу туралы шешім қабылдады.
13 желтоқсан Армия генералы С. Ф. Ахромеевтің басшылығымен КСРО Қорғаныс мин — нің жедел тобы Ташкент, Термез қалаларына жіберілді. 40 — армияның қолбасшылығына генерал – лейтенант Ю. В. Тухаринов тағайындалды.
27 желтоқсанда арнайы мақсаттағы «Зейнит» бөлімшесі Тәжі — Бек сарайын шабуылдады. АДР басшысы Х. Амин өлтірілді. Мемлекеттің жаңа басшысы Б. Кармаль болды.

1980 жылы
Кеңес әскерінің шектеулі контингенті бұл жылы 1484 адамынан айырылды, оның 181 қазақстандық еді.

Ақпанның аяғы. Кабулда үкіметке қарсы жаппай қозғалыс өтті. КСРО елшілігі атқыланды, бірнеше кеңестік азаматттар қаза тапты. Оппозицияның қарулы отрядтарын АДР армиясымен бірігіп талқандау туралы Ауғандағы кеңестік әскери қолбасшылығына тиісті нұсқаулар түсті.

Көктем. 40 — армияның қатысуымен Пактия және Газин уәлфяттарында жауынгерлік іс — қимылдар жүргізіліп, І — Панджер операциясы өтті.

1981 жылы
Кеңес әскерінің шектеулі контингенті бұл жылы 1298 адамынан айырылды, оның 97 қазақстандық еді.

Сәуір. 3 – Панджер операциясы сәтті өтті.
Қыркүйек. Кеңестік және ауғандық әскерлер шартты «Мармоль» атауымен қиын операция жүргізді. Балх уәлаятындағы Мазари — Шариф Оңтүстігіне қарай 25 — 30 шақырымда тауда орналасқан көтерілісшілер базасы талқандалды.

1982 жылы
Бұл жылы 1948 кеңестік жауынгерлер мен офицерлер, оның ішінде 168 қазақстандық қаза тапты.
Мамыр. 40 — армияның қолбасшылығына генерал В. Ф.Ермаков тағайындалды. Оның басшылығымен Парван, Каписа, Газни уәлаяттарында жауынгерлік операциялар, сонымен қатар Ауғанстанның Пәкстан, Иранмен шектесетін мемлекеттер шекарасын жабуда ауқымды жұмыстар жүргізілді.

1983 жылы
Кеңес әскерінің шектеулі контингенті бұл жылы 1446 адамынан айырылды, оның 72 қазақстандық еді.
Мамыр — қыркүйек. Қарсыластармен соғыс барысында 22 жауынгерлік операция жүргізілді. 2800 торауыл қойылып, 17 632 қару бірлігі жойылды. 4334 және1772 мың бірлік оқ дәрі қолға түсті. 103 колонна. Дислокация пунктері атқыланып, 38 минаның жарылуы оқиғасы тіркелді.

1984 жылы
Кеңес әскерінің бұл жылы шығыны 2343 адамды құрады, оның 103 — і қазақстандық еді.
Мамыр — қыркүйек. 40 — армия 22 жоспарлы, 19 жоспардан тыс операциялар жүргізді. 2084 торауыл қойылыр, 18184 моджахед өлтіріліп, 3839 жеке қару бірілігі қолға түсіріліді. 80 колонна, 96 дислокация пункті атқыланды, 53 мина жарылысы болды, кеңес әскері 886 адамынан айырылды, оның 111 — і офицерлер болды. 1958 адам жараланып, оның ішінде 70 мың адамы өліп, 3 минааттар, 50 — ден астам мина, ауқымды қару – жарақ, оқ – дәрі қолға түсті.

1985 жылы
Ауғанстанда кеңестік 1868 адам қаза тапты, оның 86 – сы қазақстандық болды.
қазан. Мәскеуде Кеңес әскерін Ауғанстаннан шығару туралы келіссөз қабылданды.
1986 жылы
Ауғанстанда кеңестік 1333 адам қаза тапты, оның 70 — і қазақстандық болды.
Сәуір. Кеңес әскерін қалайда Ауғанстаннан шығару туралы АҚШ — тың №166 Ұлттық қауіпсіздік директивасына қол қойылды.

1987 жылы
3 – қаңтар. Ауғанстан респ. революциялық кеңесі «Ауғанстандағы ұлттық татуласу» Декларациясын қабылдады.

1988 жылы
759 кеңес әскері, оның ішінде 44 қазақстандық қаза тапты.
Желтоқсан. Горбачев БҰҰ — ның Бас ассамблеясының 4 — сесссиясында АҚШ пен Пәкістанға арналған инициатива көтерді. Онда 1989 жылдың 1 қаңтарынан барлық соғысушы жақтар арасындағы ұрыс қимылдарын, оппозиция мен үкімет әскеріне қару – жарақ, техниканы жеткізуді бір уақытта тоқтату ұсынылды.

1989 жылы
Кеңестік әскерінің шығыны 53 адамды құрады. Оның 8 — і қазақстандық болды.
15 ақпан. Түстен кейін Ауғанстан кеңестік шекарашылар тастап шықты. Термез қаласында болған митингіде 40 — армияның қолбасшысы алдарына қойған әскери міндетті толық орындап шыққанын мәлімдеді.

2 — жүргізуші:
КСРО әскерлерінің Ауғанстан жерінен шыққан күнін атап өту қарсаңында «Қазақстан — 2050» стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Жолдауына қатысты Мәжіліс депутаты, Ауған соғысының ардагері Бақытбек Смағұл жастарды ел үшін еңбек етуге шақырады.
«Ең алдымен айтарым, адам баласын жақсылыққа үміттендіріп, жақсылыққа жетелеген лазым. Жамандықтың бір кілті ашылса, адамның да, қоғамның да қалған өмірі күреспен өтеді. Елбасының Жолдауы Қазақстанның әлемдік деңгейдегі беталысы мен бағытын айқындап берді. Президентіміз Жолдауын жастарға арнады. Шын мәнінде, бүгінгі жастар өзгеше. Тәуелсіз елдің төл перзенттері, санасы тәуелсіз, ойы озық, білімі асқақ азаматтар. Жастар жауапкершілікпен қатар, ауыртпашылықты да сезінуі керек,»- дей келе Ауған соғысының ардагері бүгінгі еңбек майданын кешегі ауған соғысына теңеді.

«Мен көрген соғыс» атты бейнебаян үзінді көріңіздер

Ауған соғысының қасіреті кімдердің жүрегін жараламады десеңізші?! Азаматтық борышын атқаруға әскерге кетіп, табытпен оралғандары қаншама? Осындай ағаларымыздың хатынан үзінді тыңдаңыздар. (Күй орындалып тұрады.) Арайлым 10 сынып.

«Жауынгер хаты» (авторы М. Сергеев.)
Бауырым, бұл хатымды аласың ба?
Ауғанның тауларының арасында,
Бораған қорғасын оқ бас көтертпей,

Жатырмыз ессіз — түссіз жар астында.
Қоршаудамыз, барады айдан асып,
Анталаған жаулармен тайталасып,
Іздеп жатқан ел де жоқ артымыздан,

Шер — қайғыңды енді кімге айта аларсың?
Күңіреніп, күрсінеді Ауғанстан,
Жігіттер де шаршады сұм соғыстан.
Түн ортасы басталар қанды қырғын,

Жарылыстан — жарылыс – күл боп ұшқан.
Күні өтеді осылай жастығымның,
Жолдасымның естідім ақтық үнін.
Қансырады, құлады командирім,

Бірақ сырын алдырмай жатты күліп.
Күліп жатты жалғанның барлығына,
Өспей жатып жасыл гүл солды сонда!
Көтергенмен рухын жауынгердің,

Іште қалды — ау өкпесі тағдырына!
Басқа салды, біз көндік, амал қанша?
Тартысамыз дұшпанмен ала алғанша.
Қай бұрышта қалады бас домалап,

Алла білер, жортатын сапар қанша?
Кейде ойлайсың, сұм ажал алып кетсе,
Қопарылып, өртеніп жанып кетсем,
Бауырым, дән риза мен болар едім,

Осы хатым еліме барып жетсе!
Түсімізге енеді ақ қорымдар,
Дегендей ме, сездіріп сақ болыңдар.
Бәрімізде бір арман қоршаудағы;

«Сүйегіміз қалмаса екен жат қолында!»
1 – жүргізуші:
Құрметті қонақтар, ендігі кезекте келешегіміз бен жарқын болашағымыздың жасаушысы, жалындаған жас ұрпақтың арнауын назарларыңызға ұсынамыз.

6 — сынып
1. Өтер жылдап, ауқып тағы алыстап
Тағдыр талай тауқыметін табыстар.
Өздеріңді жырлап өтер ұрпағың
Ауғандағы азап шеккен арыстар
2. Армысыздар, ауғандық жауынгерлер
Жырым бар жараланған, жаныңды емдер.
Өлгендердің жәннәтта болсын жаны,
Тірілерің мың жаса, дәуірлеңдер!
Ерлік қылған ағаларым, аспан асты, жер үсті,
Біз сәндікке кимегенбіз деп шалбар мен бөрікті
Отан ана алдындағы өтеймін деп борышты,
Аттандыңдар, атқардыңдар соғысты.
3. Отан үшін оққа тосып кеудеңді,
Ерлігіңді, өрлігіңді ер көрді.
Бірге аттанған бауырларың жер жастанды, жерленді
Жебейді олар әруағымен сендерді.
Аналардың көл боп аққан көз жасы,
Жетім — жесір тағдырларын ойлашы.
Сол күндерді көрмесін бұл халқымыз,
Елі үшін құрбан болған ер басы.
4. Баласы батыр туғаннан
Денесін сумен жуғаннан
Батыр да халық қазақпыз
Кіндігін түйіп буғаннан
Даламен бірге қайнасып
Көкпенен бірге жайнасып
Көршімен тату, жауына қату
Қарасаң егер байқасып

Тамыры терең кететін
Жайнаған дархан мекенім
Бар ма екен шіркін жалғанда
Қазахияма жететін
5. Осындай елді құраған
Бабадан қалған мұрадан
Жастарға сарқыт ерлігі
Сел болар ақса жырадан
Ел үшін өткен батырлар
Шайырлар менен ақындар
Күш пенен түйсік, ақылды
Бағындыра алған дарындар
Олардың ерлік тәлімі
Халқына айқын мәлімді
Ұғына алса керекті
Қазіргі ұл — қыз хәліңді
6. Атойлап шапқан батырлар
Рухын қайрап ақындар
Ұрпағым аман болсын деп
Қыршынбасын деп жатырдан
Ел үші қиып құр жанды
Ұстанған елміз бір заңды
Биікке қойған қазақпыз
Ар — ұятпенен ұжданды
Жауына күшін көрсетіп
Ізіне ерген ел сеніп
Жастарға бүгін аманат
Жасалған істер белсеніп
Бабалар салған сара жол
Өшпейтін мәңгі дара жол
Ұрпаққа бүгін аманат
Қорғай біл халқым пана бол

1 — жүргізуші: Арал қаласына қатысқан Ауған соғысының ардагерлері:

Екі жүргізуші барлық Ауған соғысының ардагерлерін кезек кезек тізіп айтып шығады

«Ерлік — жан дүниенің ұлы қасиеті» деген екен бір дана қария. Өмірінің өлшеулі бір бөлігі, жауқазын жастық шағының сүбелі үлесін оқ пен от астында өткізіп, тағдырдың жауызымен елге аман – сау оралып, туған жерімен қауышқан майдангер ағаларымызбен кездесіп, бүгінгідей сұхбат жүргізу – біз үшін бір ғанибет. Уақыт пен тарихтың мәңгі жадында қалған оқиғаларды өз басынан өткерген апаларымыз бен ағаларымыздың айтары да, бізге берер тәлімі де мол. Ендеше, сөз кезегі өздеріңізде, құрметті қонақтар!

Ендігі сөз кезегі алып бәйтерек, ауылымыздың мақтанышы болып жүрген ауған соғысының ардагерлеріне беріледі.

Сұхбаттасу
Оқушыларды толғандырып жүрген сұрақтар бар шығар, олай болса кезекті оқушыларға берейік. Оқушылардың сұрағы:

— Сіздермен бірге қазақ жауынгерлері болды ма?
— Сіздің Ауғанстанға аттанғаныңызды тума – туыстарыңыз білді ме?
— Ауған жерінде болғанда ауғандықтардың қандай екенін байқадыңыз?
— Бұл сұм соғысқа аттандыңыз ба?
— Сіз Ауған соғысы туралы фильмдерді көргенде шындыққа жанасатындары бар ма?
— Сіздермен шақырылған жігіттердің қаншасы елге оралмады?
— Соғыстың алдында сіздерге жаттықтыру істерін жүргізді ме? Әлде қару беріп жібере салды ма?
— Сіздерге үкімет тарапынан қандай көмек көрсетіліп отыр?
— Ауғанстанда тұратын қазақтар жайлы білеміз.
— Соғыс кезінде қандастарымызды кездестірдіңіз бе?

— Қазіргі бейбіт заман сарбаздарынан қандай батырлық, ерлік қасиеттерін көріп жүрсіз?
— Өз тәжірибеңізден қазіргі жастар өз елінің патриоты ретінде қандай болу керек деп ойлайсыз?
— «Ерлік, батырлық, жауынгерлік» ұғымдарын жастар арасында қалай насихаттаған дұрыс деп ойлайсыз?

— Сіздер Ауған соғысына барғанда шын өзіңіз ниетіңізбен бардыңыз ба, әлде Кеңес Одағының тапсырмасы болды ма?

1 – жүргізуші:
15 ақпан 1989 жылы 40 — армияның Ауған жерінен генерал Боир Громовтың шығуы еді. Шын мәнінде оқиға басқаша болған. Соғыс бітсе де шекаралар мен негізгі құрамалар қалдырылған. Соңғы шығушы қазақстандық офицер Виктор Харичев басқарған шекарашылар. Олар ешқандай сән – салтанатсыз. Құшаққа алған гүлдерсіз Ауған жеріндегі соғыстың ақырғы нүктесін қойды. Өкінішке орай бұны әркім біле бермейді.
Ауғанстан кеңес әскерлерінің шығарылғанына 27 жыл өтсе де, сол кездегі жауынгерлер бүгінгі бейбіт өмірдің еңбеккерлері соғыс жарасынан айыға алмай келеді. Бүгін өзімізбен бірге елінің көсегесін көгертуге атсалысып жүрген ауғандық ардагер жауынгерлерді қадірлеп – құрметтеу – біздің борышымыз.

2 — жүргізуші
Мен қазақпын, Ұланымын елімнің,
Мен қазақпын, тірегімін жерімнің.
Ұланымын туын көкке көтерген,
Болашаққа алға бастап жетелер.
Қиындығын қазағымның әрқашан
Қайыспайтын қара нардай көтерер.

1 — жүргізуші:
— Өтер жылдар, айлар тағы алыстап
Тағдыр талай тауқыметін табыстар.
Өздеріңді жырлап өтер ұрпағың

Ауғандағы азап шеккен арыстар — деп ақын жырлағандай, өмір тоқтамайды, ерлік өлмейді, замандарға жалғаса береді. Бұған дәлел бүгінгі ортамызда жүрген ауғандық жауынгерлеріміз, бейбіт өмірдегі жарқын істері, қоғамдық жұмыстарға белсенділіктері, түрлі кәсіпті игерудегі ерен еңбектері ұмтылмақ емес.

2 — жүргізуші
Ерлік — елдің туы. Ер қуаты — қару болса, ел — қуаты батырлары, сақадай сарбаздары мен сардарлары. Халық қашанда қаһарман ұлдарын пана тұтқан. Отан үшін күрес, ерге тиген үлес. Халықтың осы даналығы қайда жүрсек те, қашанда жүрек дәптерінде, сана сахнасында сақтаулы жүрсе, қазақ баласы азаматтық парызын адал ақтауды ұмытпас. Ауған қаһармандарын қадірлеп, құрметтеп, рух жасампаздығымен жаңартайық.

Ән: «Байтақ елім»
1 — жүргізуші

Кешіміздің қорытынды сөзін мектебіміздің директоры береміз.
2 — жүргізуші:
Сонау Ауған жерінде қару асынып мұң арқалаған сын сағаттарда бірін — бірі бауыр дескен азаматтар бүгінгі таңда еліміздің түкпір — түкпірінде еңбек етуде.
Аяулы ағалар, уақыт тауып келгендеріңізге рахмет! Сіздерге ұзақ ғұмыр, денсаулық, жанұяларыңызға бақыт тілейміз! Аспанымыз ашық болсын, бейбіт өмір жасай берсін.

«Ауғанның асуында от кешкендер…»

Қызылорда облысы, Арал қаласы
№2 Облыстық арнайы санаториялық мектеп — интернаты
Оразгулова Дина Айнуровна — қосымша білім беру педагогы, тарих пәнінің мұғалімі

Ауған соғысы

Мақсаты:
Оқушыларға Ауған соғысы жайлы  мәлімет беру, ардагер ағалармен ашық әңгімелесу, сұхбаттасу; Өз Отанына шексіз берілген, патриоттық рухы жоғары, қайсар жауынгер ағалардың ерлігін үлгі ету;
Ауған соғысында опат болған жауынгерлердің рухына тағзым етуге, есімдерін қастерлеуге тәрбиелеу, оқушыларға патриоттық тәрбие беру.

Көрнекілігі: Слайд, бейнетаспа.

Шақырылған қонақтар: Ауған соғыс ардагерлері
Дөңгелек үстелдің  барысы:

Жүргізуші:
Армысыңдар, ауғандық жауынгерлер,
Жырым бар жараланған жаныңды емдер.
Өлгендердің жанатта болсын жаны
Тірілерің мың жаса, дәуірлеңдер!
— Қайырлы күн құрметті де қымбатты қонақтар, ұстаздар мен оқушылар! 10 сыныптармен өткізгелі отырған  «Ауған ақиқаты» атты Ауған соғысының ардагерлерімен  дөңгелек үстелге қош келдіңіздер!

Гимн

Жүргізуші:
    1989 жылы, ақпан айының 15 — ші жұлдызында талай аналарды перзенттерінен айырған, мыңдаған жерлес бауырларымыз қаза тапқан, қасіретті де қайғылы да, Ауған соғысы аяқталды. Екінші жаһан соғысына пара — пар зардабы мен залалын шашқан Ауған соғысының тарих қоржынын бір басында жатқанына да 30 жылдың төңірегі болды. Жарасы жазылған жоқ. Жылдар өткенімен жауынгерлеріміздің өшпес ерлігі ел есінде сақталуда. Бүгінде «Ауған соғысы қажет пе еді?» деген сұрақтар көп қойылатын кезеңде, біз жастар еліміздің сол соғысқа қатысқан ағаларымыздың  Отан алдындағы борыштарын адал ақтаған азаматтар деп құрмет тұтамыз. Биыл  Ауған соғысының аяқталғанына 30 жыл толып отыр.
Ауыр аманат арқалап, өмір мен өлім белдескен қанды шайқасқа қатынасып, батырлықпен ерен үлгісін көрсеткен қаһарман жерлестеріміз бүгін біздің ортамызда.Бүгінгі дөңгелек үстелге қатысып отырған құрметті қонақтарымыз, Ауған соғысының ардагерлерімен таныстырып өтсек:
(Қонақтармен таныстыру)

1. Ахметжанов  Мұхтар  Абдіқасұлы  

————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————-

Жүргізуші: Ерлік кездейсоқ болмайды, ол жауынгердің жүрегінде достарын еске алып, Отанынан өзін тыс сезіне алмайтынын түсінгенде ғана туындайды. 3285 күнге созылған алапат апаттың аяқталар күні бар екен. Ол 1989 жылдың 15 — ші ақпаны болатын. Дәл осы күні халықаралық Женева келісімінде бекітілгендей, Ауғанстаннан соңғы кеңес әскерлері шығарылды. Ауған соғысына 22269 жерлесіміз қатысып, жиырманың біріне жат жерден топырақ бұйырған.
Осынау қанды қасапты шейіт болған 10955 боздақтың 761 — і қазақстандық жауынгер. 362 — сі қазақ. Тоғыз жылда соғысқа қатысып, 484 — і жараланып қайтқан. 20 — сынан осы күнге дейін хабар жоқ. Ауған соғысы жайлы баяндама әзірлеп келген   — сынып оқушысы ———————————————————————————————————————————————сөз берсек.

Баяндамашы :
   Ауған соғысы 1979 жылдың 27 желтоқсанында КСРО қарулы күштерінің Ауғанстанға басып кіріп, оның ішкі істеріне қол сұғуы салдарынан тұтанған соғыс. Соңы аяқталмас соғысқа ұласқан бұл қасірет елдің тек өз ішінде ғана емес оған сырт мемлекеттердің қатысуымен ұзаққа созылды.
Статистикаға сүйенсек:
10 жылға созылған ауған соғысында КСРО бойынша қайтып оралмаған жалпы адам шығыны – 14453 — ке жеткен.
Ал Қазақстаннан Ауған соғысына 22000 адам қатысып, олардың 761 — і қаза тапты, 21 адам хабарсыз кетті. 1000 жауынгерден астам өз жеріне оралып, алған түрлі дене жарақаттарының кесірінен ауырып қаза болды. Бұл соғыстың абырой әпермейтінін түсінген Кеңес үкіметінің басшылары Ауғанстандағы барлық әскерді екі жылдың ішінде алып шығу туралы бір шешімге келді. 1989 жылдың 15 ақпанында қолбасшы, генерал — лейтенант Б. Громов “Кеңес әскері Ауғанстан жерінен толықтай шығарылды” деп мәлімдеді. Бүгінгі таңда елімізде 10000 — ға жуық ауған соғысының ардагерлері бар.Олардың 3000 — дайы мүгедектер қатарында.Елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың ауған соғысы туралы: « Ауған соғысында қыруар қаржы шығындадық, мыңдаған өмір қиылды, бәрібір кеңес әскеріне бұл елді тастап шығуға тура келді. Халық үшін бұдан асқан қасірет бар ма?» — деген ойлы сөзі бар.Бұл соғыс жайлы шындық талай жылдар бойы тұмшаланып келді. Тек еліміз Тәуелсіздік алғаннан кейін ғана шындықтың беті ашылды.Осындай ауыр аманат арқалап, өмір мен өлім белдескен қанды шайқасқа қатысып, батылдық пен ерліктің ерен үлгісін көрсеткен қаһарман жерлестеріміз біздің ортамызда.

Жүргізуші:
Құрметті қонақтар мен оқушылар алдымен бейнетаспаны көріп , содан әңгімемізді жалғастырсақ.

Жүргізуші:
— 1979 жылы желтоқсан айында Кеңес үкіметінің ұйғаруымен Ауғанстан жеріне Кеңес әскерлерін енгізу туралы шешім қабылданды. Соғыс – зұлымдық. Жазықсыз төгілген қан. Тарих жылнамасынан өзінің қаралы, нәубет жылдарымен орын алған зұлматтың бірі , міне өздеріңіз таспадан көрген  – Ауған соғысы.

Жүргізуші:
Құрметті —————————————————————————————————————————————— сіздің Ауған соғысы жайлы сұхбатыңыздан бастасақ.

Жүргізуші: Рахмет, аға, әңгімеңізге. Ардақты ағалар! Біз кітаптың бетінен ғана оқып білген бұл соғысты, сіздер өз көздеріңізбен көрдіңіздер, куә болдыңыздар, сондықтан оқушылардың сіздерге қояр сұрақтары  бар екен, рұқсат етсеңіз.

(Сұрақ-жауап жүргізіледі)

1. Соғысқа шақырту алғанда қай жерде әскери борышыңызды өтеп жүр едіңіз?
2. Соғыс кезіндегі қиындықтарды айтып берсеңіз?
3. Ауған соғысына аттанар алдында соғыстың мақсат — мүддесі түсіндірілді ме?
4. Кеңес әскері Ауғанстан жерінен шығарылатынын естігенде қандай сезімде болдыңыздар?
5. Бүгінгі таңда елімізде 10000 — ға жуық Ауған соғысының ардагерлері бар екен. Сіздер бір — біріңізбен майдандас ретінде хабарласып тұрасыздар ма?
6. Кейінгі ұрпаққа айтар тілектеріңіз?

Жүргізуші:

«Ерлік — жан дүниенің ұлы қасиеті» деген екен бір дана қария. Өмірінің өлшеулі бір бөлігі, жауқазын жастық шағының сүбелі үлесін оқ пен от астында өткізіп, тағдырдың жазуымен елге аман – сау оралып, туған жерімен қауышқан майдангер ағаларымызбен кездесіп, бүгінгідей сұхбат жүргізіп, естеліктерін тыңдау – біз үшін бір ғанибет. Құрметті ағалар, сол бір сұрапыл соғыстың естеліктерін ортаға салып  әңгімелеп бергендеріңізге көп рахмет.

Жүргізуші:

Өтер жылдар, уақыт тағы алыстар
Тағдыр талай тауқыметін табыстар
Өздеріңді жырлап өтер ұрпағың
Ауғанда болып азап шеккен арыстар.
деп ақындарымыз жырлағандай, өмір жылжып жатады, ерлік өлмейді, заманымыз жалғаса береді. Бұған дәлел ортамызда жүрген ауғандық жауынгерлердің бейбіт өмірдегі жарқын істері. Қоғамдық жұмыстағы белсенділері, түрлі кәсіптік игерудегі бәрінен бұрын жастарды, отан сүйгіштікке ұлтжандылыққа тәрбиелеудегі ерен еңбектері.

— сынып оқушыларының орындауындағы ән өздеріңізге арналады, қабыл алыңыздар.
Ән.

Жүргізуші:
Құрметті қонақтар, әрбір минуты қымбат мына заманда алтын уақыттарыңызды қиып,  келгендеріңізге көп — көп рахмет! Оның өзі сіздердің антқа берік, жауапкершілігі жоғары адам екендіктеріңіздің дәлелі. Бұл кездесу оқушылар үшін үлкен тәрбиелік мәні зор мағыналы іс — шара болды деп есептейміз. Бейбіт өмірдің баға жетпес бақытты күндерінде амандықпен дидарласайық! Келесі кездескенше сау болыңыздар!

Дәл осынау жадыраңқы жай күні,

Болса дағы қай ғасырдың  қай жылы

Боздақтарға  басымды иіп бір минут,

Есіме  алам  сол бір апат қайғыны

Ауған  соғысында  мерт болған ерлердің  рухына, бүгін  арамызда  асқар  таудай болып жүрген  ағаларымызға  басымызды иіп тағзым етейік!

Әрбір сарбаз елімнің боп тірегі ,

Халқым аман болсыншы  деп тіледі.

Егеменді ел болып  етек жаптық,

Төбемізден көк байрақ желбіреді.

Басқа материалдар