Географиялы? кеш сценарий

Географиялық кештің тақырыбы: «Жас географ»

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: бұл кешті өткізе отырып оқушылардың осы пәннен алған білімдерін сынау, сонымен қатар ойлау, топпен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастырып одан әрі білімдерін жетілдіру. : «жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар» озып шығып «Жас географтар» атағын алатын сыныпты анықтау

Дамытушылығы: Білім, білік дағдысын арттыру. Оқушылардың ойлау қабілетін, ғылыми көзқарастарын қалыптастырып, ізденушілікке баулып дүниетанымын дамыту.

Тәрбиелілігі: Қоршаған орта табиғатын аялауға, ұжымшылдыққа және бір – бірін сыйлауға, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекіліктері: Дүние жүзінің саяси картасы, атлас, интерактивті тақта, Power Point презентациясы.

Түрі: Сайыс

Сабақтың әдісі: Сұрақ – жауап, топпен жұмыс, картамен жұмыс, ой қозғау әдісі, шығармашылық жұмыс.

Барысы:

I. Сәлемдесу, сайыс тақырыбы, мақсаты.

II. Ұйымдастыру.

1. 1 Қатысатын оқушыларды таныстыру

1. 2. Әділ — қазылар алқасын сайлау.

1. 3 Сайыстың кезеңдерімен және шарттарымен таныстыру

III. Қорытынды.

IV.Марапаттау.

Мұғалім:

— Қайырлы күн, құрметті ұстаздар, оқушылар және бүгінгі сайыстың қатысушылары.

— Бүгін біздің «Жас географ» атты ойын сайысын бастаймыз.

— Бүгінгі ойын сайысқа жетінші сынып оқушылары қатысады, яғни әрбір сыныптан өз сынып беделін , сыныптың намысын қорғауға 7 оқушыдан 1 топ болып шығады. Сонымен бізде 2 топ қатысады.

Халық айтса қалт айтпайды,

Әрқашанда нанымды,- дей келе бүгінгі сайысымызды бағалайтын және сын беретін әділ — қазылар құрамымен таныстырайық:

Білім деген биік шың Бақытқа сені жеткізер. Білімді деген ақылшың Қиындықтан өткізер,–деп сайысымыздың ойын шарттарымен таныстырып өтелік. Сайысымыз 8 кезеңнен тұрады:

Кезеңдері:

1. Таныстыру (топ аты, ұраны, төсбелгісі)

2. Блиц турнир (сұрақтар).

3. Географиялық жұмбақ шешу.

4. Картамен жұмыс.

5. Қара жәшік.

6. Топ басшылар сайысы (географиялық нысандар бойынша сұрақтар)

7. Көрермендер сайысы «Ойлы болсаң, тауып көр

8. Үй тапсырмасы «Қалдықтарға екінші өмір сыйла»

Ітур. Сайысымыздың бірінші кезеңі «Таныстыруға» кезек берейік.

(Топтар өздерін таныстырады) І топ карта, ІІ топ саяхатшылар

ІІ тур: Блиц турнир. Мұнда барлығы 20 сұрақ беріледі. Әр дұрыс жауап 1 ұпаймен бағаланады. Сайысқа қатысатын топтар кезек кезек жауап береді. Егер жауабы жоқ болса келесі топ мүшелері жауап беруге мүмкіндік алады.
1. Дүниежүзіндегі ең үлкен шөл (Сахара)
2. Дүниежүзіндегі ең терең көл (Байкал)
3. Үнді мұхитының ең терең жері қалай аталады (Зонд)
4. Дүниежүзіндегі ең биік вулкан (Килиманджаро)
5. Теңіз деп аталатын қандай екі көлді білесің? (Каспий, Арал)
6. Дүниежүзіндегі ең биік сарқырама (Анхель 1054 м)
7. Дүниежүзіндегі ең үлкен түбек (Арабия)
8. Жер шарындағы барлық 4 мұхит сулары шайып жатқан материк (Еуразия)

9. Кофенің отаны қай материк (Африка)
10. Оңтүстік Америка мен Солтүстік Американы бөліп тұрған не? (Панама каналы)

11. Ф. Магеллан жер шарын қашан айналып шықты? (1519 — 1522ж)

12. Құрлықтың су кеңістігіне кіріп тұрған бөлігі (Түбек)

13. Қай таудың аты оның мыс рудасына бай екенін көрсетеді (Анд)

14. Оңтүстік Американың байырғы тұрғындары кімдер (үндістер)

15. Антарктиданы ашқан саяхатшылар ( Ф. Беллинсгаузен, М. Лазарев)

16. Солтүстік бағыт пен белгілі бір зат арасындағы бұрыштық өлшем (азимут)
17. Ең үлкен бұғаз (Дрейк)
18. Солтүстік және Оңтүстік польюстерді қосатын сызық (Мередиан)
19. Ең кішкентай құс (Калибри)
20. Бір ғана мемлекеттен тұратын материк (Австралия)
ІІІ Тур бойынша 2 топқа бірдей географиялық жұмбақтар жасырылады. Әрбір шешілген жұмбаққа 5 ұпай беріледі. Жұмбақтың шешімін тапсаңыз қол көтересіздер. Орнынан айтылған жауап қабылданбайды. Кезең шарты түсінікті болса, онда біз бастаймыз. Топтарға сәттілік тілейміз.

«Географиялық жұмбақтар»

І -ТОП

Сурет –жұмбақ (2-мин)

сурет. Көңіл күйі болмаған адамның бейнесінде қандай материк бейнеленген?

АФРИКА

Қонақтап күнде қонар су бетіне, 
Сүйсінер барлық адам келбетіне. 
Тұлғасы су ішінде көрінеді, 
Таңырқап қарап тұрсам суретіне. (АЙ)

Тұрғыны жоқ елдер,

үйі жоқ қалалар

Ағашы жоқ ормандар,

суы жоқ теңіздер. (карта)

II-ТОП

сурет. Орамалды әйел бейнесінде қандай материк бейнеленген?

С.АМЕРИКА

Сатайын десем ауыр кілем, 
Сатпайын десем тәуір кілем (Жер)

Сырылдатады шәйнегн,
Ұнатпаса да жұрт, мейлі.
Тереземіздің әйнегін
Жуады, 
Бірақ сүртпейді.   (Жаңбыр)
IV тур — «Карталар әлеміне саяхат». Ұпай саны: 5 ұпай Әр топ берілген объектілерді картадан тауып, картадан көрсету.

1 — топ

1. Жерорта теңізі

2. Дрейк бұғазы

3. Сомали түбегі

4. Анд тауы

5. Игуасу сарқырамасы

6. Сахара шөлі

7. Чад көлі

2 – топ

1. Қара теңіз

2. Мозамбик бұғазы

3. Виктория сарқырамасы

4. Конго өзені

5. Титикака көлі

6. Атакама шөлі

7. Косцюшко тауы

V тур: «Қара жәшік»

Жәшік ішіне жасырылған заттың оқушыларға сипаттамасы беріледі, сол арқылы оның ішінде не бар екенін табу керек. 3 көмек болады, әрбір көмек алған сайын 1 ұпай шегеріліп отырады

Ойлануға 1 минут, дұрыс жауап 10 ұпай

І топқа:

Бұл өсімдікті орта ғасырларда ежелгі гректер жыланның шаққан жеріне бірден-бір ем ретінде қолданған. Сондықтан оны «жылан өсімдігі» деп атаған. Ал ежелгі Мысырда оны пирамида құрылысы кезінде мыңдаған құлдарға күн сайын беріп тұрған.

Бірінші көмек: Бұл өсімдіктің отаны — Орта Азия.

Екінші көмек: Францияда шілдеден қаңтарға дейін әр бейсенбіде бұл өсімдіктің ғажайып жәрмеңкесі өткізіліп тұрады.

Үшінші көмек: Исі өткір, ащы, тамаққа пайдаланамыз.

Жауап: Сарымсақ

ІІ топқа:

Ең алғаш бұл сусын 18 ғасырда голландықтар дастарханында пайда болған. Ресейге бұл сусын тосыннан келген. 1638 жылы Москвадан монғол ханына сыйлық келеді. Риза болған хан жауап ретінде өз сыйын жібереді. Орыс елшілері бұл сыйды көріп, жарамсыз зат ретінде қабылдап, өз елдерін төмендету деп есептейді. Дегенмен сыйлық Ресейге жетеді, патша оны ұнатады. Басында оны дәрі ретінде пайдаланады, ал 19 ғасырдан бастап оны өте көп мөлшерде пайдалана бастады.

Бірінші көмек: Отаны — Қытай

Екінші көмек: Қытайдан басқа Үндістанда, Шри-Ланкада, Жапонияда, Индонезияда, Вьетнамда. Грузияда, Таиландта, Бирмада өсіріледі.

Үшінші көмек: Бұл сусынды ішпесе қазақтардың басы аурады.

Жауабы: Шай

VI тур. Капитандар сайысы. Мұнда әр топ басшысына 1 сұрақ беріледі. Cұраққа толық дұрыс жауап берсе топ қоржына 10 ұпай беріледі.

1.Егер Анд тауы Американың батысында емес, шығысында орналасса, онда материк климаты қалай өзгерер еді?

Жауабы: Егер Анд тауы материктің шығысында орналасса, онда климат құрғақ болар еді. шығыстан экваторлық және муссонды — пасатты ауа циркуляциясына байланысты ауа массаларының келуінен

2. Егер Антарктика болмай, оның орнында Оңтүстік полюс маңында Солтүстік полюстегідей мұхит болса не болар еді?

Жауабы: Антарктида материгінің, оның мұздығының болуы Жер шары атмосфера циркуляциясына үлкен әсер етеді. Егер Антарктика болмаса Жер шары атмосферасының температурасы қазіргіден әлдеқайда жоғары болар еді.

VII тур. Көрермендер сайысы «Ойлы болсаң, тауып көр» Әр бір дұрыс тапқан сұрақ жауабына 5 ұпай.

(қызықты сұрақтар)

Шаян тектес жануардың атын жазбақ еді, орнына Солтүстік Африка халқының аты шықты (краб-Араб)

Әрі суық, әрі тәтті дәм еді, болып қалды солтүстіктің тұрғыны (эскимо-эскимос)

Ең ашулы қандай қала? (Грозный)

Бір әрпін жоғалтса қандай арал геометриялық фигура болады (Куба)

Қандай мемлекетті басқа киюге болады? (Панама).

Қандай жер ешқашан қартаймайды? (Жаңа жер)

VIII тур. Үй тапсырмасы «Қалдықтарға екінші өмір сыйла». Бұл сайыста әр топ өздерінің қалдық өнімдерінен жасаған туындысымен таныстырады. Бұл сайыс та жасаған жұмысына қарай 10 ұпай балмен бағаланады.

ІІІ. Қорытынды бөлім

Сайыстың қорытындысын шығару;

Әділ қазыларға сөз беру;

ІV Сайысқа қатысушы топтарды марапаттау

Мұғалім: Ғылымның сырын ұғына,

Шығыңдар білімнің шыңына.

Дарындылық пен тапқырлық,

Жеткізеді сіздерді,

География сырына,- дей отырып сайысымызды аяқтаймыз

Просмотр содержимого документа

««Географиялық кеш»»

Тақырыбы: Жасын тағдыр жарқылы

Мақсаты: Қазақтың бір туар ұлы, жан жақты білгір ғалымы, ХІХ ғасырдың демократ, ағартушы мәдениетінің тұңғыш өкілі Ш.Ш.Уәлихановпен оқушыларды таныстыру, ой пікірлерін ортаға салып, білімдерін саралап, патриодтық сезімін оятып, ата бабамыздың еңбегін құрметтеуге үйрету.

Кештің жоспары:

1. Кештің ашылуы

2. Кеште ұйымдастырылатын сайыстар

А. сұрақ жауап

Б. Суретшілер сайысы

В. Баяндама «Ш.Уәлиханов жер су аттары жайында»

Г. Алғырлар сайысы

Д. Саяхатшылар сайысы

Е. Ақылдылар сайысы

3. Кешті қорытындылау. Ш. Уәлиханов атындағы атақты тағайындау.

Көрнекілігі: саяхатшы сайысының мәліметтері, жоспар, тақырып, сөзжұмбақ, Ш.Уәлиханов суреттері «суретшілер» сайысына арналған).

1 — жүргізуші. Құрметті оқушылар Ш.Ш.Уәлихановқа арналған «Жасын тағдыр жарқылы» атты кешімізді ашық деп жариялаймыз.

Ш.Ш.Уәлиханов заманының жан жақты білгір ғалымы, батыл саяхатшы, қазақтың демографиялық сынын бастаушы, орыс мәдениетінің қазақ даласына таралуын және қазақ мәдениетінің, әдебиетінің орын ағартушыларына алғаш таратушы. Осылайша Шоқан заманының ең қажетті адамы қоғам қайраткері болып өтті.

2 — жүргізуші. Құрметті оқушылар бүгінгі кеште бірнеше сайыстар және «Ш.Уәлиханов атындағы атақ» беріледі.

І. Сұрақ жауап сайысы. Құрылған топ сұраққа жауап береді.

1. Ш.Уәлиханов қай жылы, қай жерде дүниеге келді? (1835ж бұрынғы Қостанай обл. Құсмұрын бекетінде)

2. Мына жылдар нені білдіреді? 1856. 1858. 1865. 1985 (1856 Құлжаға, Қашқарияға саяхаты, 1858 қайтып оралуы, 1865 қайтыс болған жылы, 1985 150 жылдығы тойланды)

3. Ш.Уәлихановтың қандай еңбектерін білесіңдер?

4. Шоқан туралы кімнің еңбектерін білесіңдер?шоқан қай жерде жерленді? ( Қапал жақтағы Кешентоған деген жерде, қазіргі Алтынемел)

5. Орыс география қоғамының мүшелігіне қай жылы сайланды? 1843ж

Суретшілер сайысы: суретшілер Шоқанның салған суреттерін минутта көшіріп салу және қай жылдары, қай құралмен салғанын айту керек.

Музыкалық үзіліс.

Баяндама. Шоқанның жер су аттары туралы жазған еңбектерінен баяндама оқылады. Сол баяндамадан топқа сұрақ қойылады.

1 — топ: шоқан еңбектеріндегі қазақ тіліндегі жер су атауларын атап беріңіз?

2 — топ: Басқа тілдегі жер су аттарын атап беріңіз?

Алғырлар сайысы: Бұл сайыс әдебиетпен байланысты.

1 — топ. Манас эпосынан үзінді оқу

2 — топ: Шоқан қайтыс болғанда Орынбай ақынның Шыңғыс пен Зейнепке айтқан жұбату өлеңінен үзінді оқу.

Саяхатшылар сайысы:

1. топ: жылдарға саяхат жасайды.

2. топ. Шоқанның өміріне байланысты тарихи жерлерге саяхат.

Аялдамалар:

1. Құсмұрын бекеті

2. Сырымбет тауы

3. Омбы

4. Ыстықкөл

5. Қашқария

6. Самта Асу

Ақылдылар сайысы: сөзжұмбақтар беріледі.

Қорытындылау.

Жүргізуші: Шоқанның бүгінгі таңдағы еңбегі көпке мәлім. Ол география, этнография, тарихи қаламыздағы Ш.Уәлихановқа қатысты объектілерді табуыңызды сұраймыз. Олай болса бүгінгі кеште қазақтың тұңғыш саяхатшысы Ш.Уәлиханов туралы жан жақты мәлімет бердік деп ойлаймыз. Әділ қазыларға бүгінгі кештің Ш.Уәлиханов атындағы атағын тағайындап, жеңімпаздарды анықтауды сұраймыз.

Музыкалық үзіліс.

Мұғалім қорытынды сөз сөйлеп, мадақтауға болады.

Жұлдызды кеш
І жүргізуші: Армысыздар өнер сүйер қауымдарым,
Жайнасын көңілдердің жасыл бағы.
Ән – шашу, әсем – әуен, түрлі өнер.
Бүгінгі күн сіздерге арналады.

ІІ жүргізуші: Ұрпақпен өмір жолы жалғанады,
Көңілді күндер тусын алдан әлі,
Сіздер үшін осы кеш ашылады,
Сіздер үшін өнерпаздар сайысады.

І жүргізуші: Бүгінгі әуендік кеште байқауға қатысушыларды ортаға шақырамыз. (Музыка әуенімен сайыскерлер ортаға шығады).
ІІ жүргізуші: Арайланып әрбір таңымыз,
Арайланып әнмен сәніміз.
Туған жердің төсінде тұрып,
Шырқатайық кәне бәріміз.
Ән: Әсем әнді қабыл алыңыздар

І жүргізуші: Қымбатты өнер сүйер қауым, ардақты ұстаздар, қадырлы көрермендер! Назарларыңызға «Жұлдызды шоу» атты өнер байқауын ұсынамыз.
ІІ жүргізуші: Өнер байқауы басталмас бұрын ортамызға әділ қазыларды шақырайық. Бұл сайыста әділ қазылардың дауысымен бірге көрерменнің дауысы да есептелінеді.

І жүргізуші: Біздің халық өнерге мол, бай тегі,
Әнші деп те, биші деп те айт оны.
Әнге сенің қанша икемің бар екен,
Тыңдап алып жалғастырсаң қайтеді, — деп алғашқы ән кезегіне жол береміз.
Қазір «Қазақ елі» әні орындалады. Ән орындаушы оқушы әннің соңғы шумағын тоқтатып көрермендерден жалғастыруын сұрайды. Әннің әуенін, сөзін дұрыс жалғастыруларыңыз керек.
ІІ жүргізуші: Жоқ менің өлең — жырдан өзге алаңым,
Іздеймін сенен терең сөз баламын.
Кейде бір салсаң әуен ыңылдатып,
Көңілдің кетеді ғой қозғап әнін.

І жүргізуші: Қадірменді өнер сүйер қауым! Қазіргі орындалатын әннің бір неше жолын оқымақпын. Сіздер сол әннің атын табуларыңызды сұраймыз.
Есейіп кетсем де,
Мен саған сәбимін.
Көңіліңді көктемде,
Көзіңнен танимын. – ал бұл қандай ән?
Алдарыңызда әні қабыл алыңыздар.
ІІ жүргізуші: Енді біздің тағатсыздана күтіп тұрған сайыскерлеріміздің өнерін тамашалайық.
Дауысың қандай сырлы еді,
Табиғатты тыңдатқан
Көркің қандай нұрлы еді,
Таң шолпанмен астасқан, — деп бірінші сайыскеріміздің орындайтын әнін қабыл алыңыздар.

І жүргізуші: Әндер — әндер! Ұш әуемде,
Ұш көгімде, күллі әлемде,
Көктем келсе гүл боп елге,
Менде бүгін түрленемін, — деп келесі сайыскеріміздің өнерін қабыл алыңыздар.
ІІ жүргізуші: Өнермен терең жүзіп шарықтадың,
Мақсатыңды талаппен анықтадың.
Сан қырлы таза гауһар секілденіп,
Қуантады өзіңді танытқаның, — деп келесі әншіміздің өнерін тамашалайық.

І жүргізуші: Уа, халайық, халайық,
Мұнда назар салайық.
Ата жолын жалғамақ,
Ел дәстүрін сақтамақ,
Ел намысын қорғамақ,
Жігіттер шықсын ортаға.
Бүгін әнші атанбақ.
Келесі сайыскеріміздің өнерін қабыл алыңыздар.
ІІ жүргізуші: Жез таңдай күміс көмей өнерпазым,
Сайысқа баптап қосқан дүлдүліміз.
Балалықтың балдәуренін өткізіп,
Бақыт шаттық қуаныш тілейміз – дей келе келесі сайыскеріміздің өнерін тамашалайық.

І жүргізуші: Жинаған өн бойына өнеріңді,
Тәнтімін, ынтазармын өрендерім.
Бұл сыннан сүрінбестен өте шыққан,
Жарайсың, айналайын сайыскерім, — деп келесі додаға түсуші сайыскердің өнерін бағалайық.
ІІ жүргізуші: Көңілім тағы жырлашы,
Сұңқардай көкке самғашы.
Әсем әнім шырқалса,
Туған жердің арқасы – деп келесі әншімізді ортаға шақырайық.
Осымен біздің ән сайысына қатысушы өнерпаздарымыздың өнері өз мәресіне жетті, келесі бөлім би сайысы.
«Қозғалыссыз өмір жоқ, би сүймейтін бала жоқ» — деп ақындарымыз жырлағандай енді «би сайысын» бастауға рұқсат етіңіздер.

І жүргізуші: Біздің мектептің қыздары өнері асқан,
Билейді мың бұралып бала жастан.
Қайда біздің өнерпаз қыздарымыз?
Ортаға шық тартынбастан – деп бишілеріміздің өнерін тамашалайық
ІІ жүргізуші: Жақсы биде өнеге,
«Сегіз қырлы бір сырлы»
Өнерді үйрен бір – бірлеп,
Биде биле талпынып – келесі бишімізді ортаға шақырамыз.

І жүргізуші: Биім сондай әдемі,
Тілшігім бар тербелген.
Нәзік сазды әуенмен,
Мың бұралып билеймін,- дей келе жас бишілерімізді ортаға шақырайық.
ІІ жүргізуші: Бала, бала, балапан,
Қаймықпада сескенбе.
Ортағашық кәнекей,
Өнеріңді көрсетші – деп өнерпаз бишімізді ортаға шақырамыз.

І жүргізуші: Міне біздің мың бұралған бишілеріміздің де бүгінгі сайысқа арнайы дайындап келген би өнерлері өз мәресіне жетті.
Көрермендер сіздер кімге дауыс бергілеріңіз келсе сол сайыскердің атын алдын ала дайындалған қағазға белгілеп әкеп берулеріңізді өтінеміз.
Енді әділ қазыларымыз сайыскерлеріміздің ұпайының есептерін дайын болғанша сіздердің құрметтеріңізге Батихан Еркегүлдің орындауында «Бір тілек» әні өздеріңізге арналады.
Сән – салтанат жасайық,
Күй сандықты ашайық.
Бұл мереке бұл тойға,
Әннен шашу шашайық, — деп орындауында «Балдәурен» әні қабыл алыңыздар.
ІІ жүргізуші: Кім өнерлі бұл кеште, үміт алда,
Қобалжу бар жүректе күдік барда.
Әділ қазы алқасы атыңды ақта,
Әншілерге арманменен бақыт жолда, — дей келе сөз кезегін әділ қазыларға береміз.

І жүргізуші: Көпшілік құрметіне бөленген өнерпаздарымыз алдағы уақытта көптеген байқаудың жеңімпаздары атанып, орындаушылық шеберлігімен талғампаздығымен үлкен – үлкен табыстарға жете берулеріңізге тілектеспіз дей келе концерттік кешімізді аяқтай отырып «өнер талантты өсіреді» деген ақын сөзінен қуат алып, асыл мұраны сақтап, өркендете берейік дегім келеді. Көңіл бөліп тамашалағандарыңызға көп рахмет!
Сау болыңыздар!

Ақмола облысы, Зеренді ауданы, Ақадыр ауылы.
Малик Армангуль