Жамбыл жабаев 175 жыл сценарий

Тақырыбы:
Жыр алыбы Жамбылға 175 жыл

Мақсаты:
Жыр алыбы Жамбылдың ақындық талантын шәкірт жүрегіне ұялату арқылы поэзияны
сүю, оны бағалай білуге ұғындыру.

Оқушылардың сөйлеу
мәдениетін дамыту, сөз өнерін қадірлеп, қастерлей білуге дағдыландыру, ақын
өлеңдерін, поэзиясын сүйе білуге үйрету.

Ақын шығармалары
арқылы ұлтжандылық сезімін оятып, адамгершілікке, елінінің өнерін сүюге
тәбиелеу.

Түрі: ауызша журнал,
кітапханалық оқу

Журнал парақтары:
1Өмірбаяны

2.Достар сыры. (ақын
туралы айтқан жазушылардың пікірлері)

3. Шығармаларына
шолу, оқу.

4. Фотошуақ.

5.Жамбыл ата
ізбасары.

6. Сөзжұмбақ.
1-бет. Өмірбаяны.
Мұнда оқушылар ақынның өмірбаяны туралы айтып өтеді.
Жамбыл Жабаев қазіргі Жамбыл облысы Мойынқұм ауданы, Жамбыл тауының етегінде
1846 жылы 28 ақпанда көшпелі кедей отбасында туған.Жастайынан өлеңді қолма- қол
жанынан шығарып айтатын болған. Қаршадай баланың өнеріне сүйінген атақты
Сүйінбай ақын оған ақ батасын берген. Екі ғасырдың куәсі, жыршы- жырау,
халық ақыны, ірі айтыскер ақын, «Халық поэзиясының алыбы», «ХХғасырдың
Гомері».1938 жылы «Ленин» орденімен, 1939 жылы «Құрмет белгісі» орденімен
марапатталды. 1941 жылы КСРО Мемлекеттік сыйлық берілді.Алғашқы өлеңдері
Бақтыбай, Сары, Сарбас, Досмағамбет, Құлмамбет, Шашубаймен айтысқан, әсіресе
1881 жылы Құлмамбетті жеңіп , Жетісудың атақты ақыны аталды. Жамбылдың бізге
қалдырған өлеңдері,дастандары бар.

Суретін көрсету.

2-бет. Достар сыры.
Бұл бетте оқушылар ақын жазушылардың ойларын оқиды.

Жамбыл – ақыл ойдың алғыры , өзгеге ұқсамайтын дара ,
оқшау бет – бейнесін аса зор құбылыс. Оның бір өзі әрі эпик ақын , әрі айтыс
ақыны, әрі азаматтық әуеннің де
ақыны.
М. Әуезов.

Жамбыл жырлары теңіз түбінде шашылып жатқан маржан сықылды. Оны
жинап алып, халқының қолына беру- біздің әрқайсымыздың азаматтық
борышымыз. С.
Сейфуллин.

Жамбыл жырлары Бұғымүйіз, Бесмойнақ жайлауларының гүліндей алуан
түрлі. Хош иісі күншілік жерден аңқып тұрады. Ақын жырын тыңдаған сайын, көк
жайлауға әсер
аласың.
І. Жансүгіров.

Жамбыл- жүз жасаған адам, соның 85 жылы ақындықпен өтті. Ол
әлеуметтік және жеке өміріндегі сөзінің көбін өлеңмен сөйлеген
кісі.
С. Мұқанов.

3-бет. Шығармаларынан үзінді оқиды..
Кітапханалық оқу

4-бет. Жамбыл Жабаев
туралы фотосуреттер көрсету.

5-бет. Бала жамбыл
туралы видеоролик көрсету.

6- бет. Кім жылдам
ойыны?.

1.Жамбылдың әкесінің
есімі.

2.Дүниеге келген айы.

3.қай таудың етегінде
дүниеге келді?

4. Біреу сапар шегер
алдында, үлкен іс бастарда оң тілек айту не деп аталады?

5.Жамбыл жас ұрпақты
неге шақырады.

6. Жамбылдың ұлының
аты кім?

Мұғалім:

Осымен Жыр алыбы-
Жамбылдың 170 жылдығына арналған тәрбие сағаты аяқталды

Источник

16.09.2021

Тақырыбы: «Жамбыл Жабаевтың 175 жылдығы»

Мақсаты: Оқушылардың Жамбыл Жабаевтың өмірі мен шығармашылығымен таныс болу,өлеңдерін жатқа білу, өлеңдерінің мағынасын түсіну, жігерлі оқу немесе, көңіл күйді көтеріңкі үнде оқи білу машықтарын байқау, бағалау. Балалардың дүниетанымын дамыту, өлең сөзге деген қызығушылықтарын арттыру. Сөйлеу мәдениетін қалыптастыру.

Сабаққа қажет құрал — жабдықтар, көрнекіліктер: Ақынның кітаптарынан көрме, Ақынның суреттері, нақыл сөздер.

Сайыстың барысы:

1 — жүргізуші: — Армысыздар көрермен қауым. Жоғары сыныптар арасында Жамбыл Жабаевтың 175 жылдығына орай «Жыр алыбы Жамбыл»атты мәнерлеп оқу сайысына қош келіпсіздер.

2-жүргізуші: Жүзге кеп бақыт тапқан ақын Жамбыл,

Дүниеге түгел кеткен атың Жамбыл.

Тілекке көл аңсаған бүгін жеттің,

Далада жасасаң да ғасыр Жамбыл.

Халық үшін төрге төсеп төсек етер,

Ағарған сақалы мен шашы Жамбыл.

Көтерген көкке төбе тірелгенше,

Иеді көпшілікке басын Жамбыл.

Қайырлы күн, құрметті көрермендер!

1 — жүргізуші:

Ей, өлең, қайтсем саған жан бітірем,

Жансыз өлең жанымды алды кілең.

Бір ойым жүрегімде қаза болып,

Бір ойым көмейімді қалды тіреп,

Ей, өлең, қайтсем саған жан бітірем

Алдымен бүгінгі мәнерлеп оқу сайысының басты ережелеріне тоқталып өтсек,

1. Өлеңнің тақырыбы айқын болуы шарт.

2. Өлең жатқа әрі мәнерлеп оқылуға тиісті (сахнаға кітап немесе қағаз — парақшалармен шығуға рұқсат етілмейді).

3. Өлең оқыған оқушының жүріс — тұрысына, сахнадағы мәдениетіне, дауыс мәнері мен ырғағына назар аударылады.

2 — жүргізуші:

Олай болса, сайыстың аты сайыс демекші, өлеңдерді мәнерлеп оқитын оқушыларға әділ бағасын беретін қазылар алқасымен таныстырып қойғанымыз жөн болар. Сонымен,

1. Мектеп директорының оқу ісі жөніндегі орынбасары-Сабыркен Н.К.

2. Мектеп кітапханашысы – Мырзат Бақытбек

3. -Орыс тілі пәнінің мұғалімі-Мукиев Манас Айнабекұлы

1 — жүргізуші:- Ендігі кезекте сайыскерлермен таныс болыңыздар

6- сынып оқушылары

Тулебай Амина,Молдахмет Мухамедали

7- сынып оқушылары

ТулебайДиас, Сагадиева Данель

8 — сынып оқушылары

Бағдат Анель, Ахметзакиев Дильхан,Сабыркен Мереке, Бақытбек Ұнар, Рахымбек Темірхан

2-жүргізуші:

Қазақтың қара өлеңін кие тұтқан, жүрегінің түбінен қайнап шыққан асыл жырларымен қалың жұртшылықтың махаббатына бөленген Жамбыл Жабаев 175 жасқа толып отыр.

Құрметті әділ-қазылар,оқушылар! Сайысымызды бастайық.

Ортаға 6-сынып оқушысы Молдахмет Мухамедалиді шақырамыз.

1-жүргізуші:

Халық поэзиясының алыбы атанған Жамбылдың есімі дүние жүзі халықтарына кеңінен мәлім. Жамбыл- медресе, мектептің есігін ашып, қолына қалам ұстап, жазу- сызуды білмесе де, жастайынан домбыра тартып, жыр жаттады, қазақ халқының сөз өнерін үйренді, кейін ақындығымен елге әйгілі жыршы атанды.

Келесі қатысушымызды ортаға шақырайық, 6-сынып оқушысы Тулебай Амина.

2-жүргізуші:

«Жамбыл-ақыл ойдың алғыры, өзгеге ұқсамайтын дара, оқшау . Оның бір өзі әрі эпик,әрі айтыс ақыны, әрі азаматтық әуеннің де ақыны» — деп, жазушы Мұхтар Әуезов Жамбылға баға береді.

Келесі қатысушымызға сөз берелік, 7-сыныпоқушысы Сагадиева Данель.

1-жүргізуші:

Жамбылдың «Ленинградтық өренім» атты атақты өлеңі ешқашан ұмытылмайды. Рас, Жамбыл Жабаевтың 100 жылдық ғұмырының соңғы 28 жылы Кеңестер одағы тұсында өтті. Бұл ақынның қасиетіне де, қасіретіне де айналды. Коммунистік жүйе, оның идеологтары Жамбылды партияның ұранына айналдырып жіберді. Тек партиялық тұрғыдан бағалады

.Келесі кезекте 7-сынып оқушысы Тулебай Диасты ортаға шақырайық.

2-жүргізуші.

Жастайынан өлеңді қолма- қол шығарып айтатын болған. Қаршадай баланың өнеріне сүйінген атақты Сүйінбай ақын оған ақ батасын берген.

Келесі қатысушымызды 8-сынып оқушысы Бағдат Анельді ортаға шақырайық.

1-жүргізуші:

Сиынып аруағына бабамыздың,

Киесін ұққандаймын даламыздың.

Жырлары-шежіресі еліміздің,

Сырлары-сағынышы санамыздың,-дей келе, 8-сынып оқушысы Ахметзакиев Дильханды ортаға шақырайық.

2-жүргізуші:

Келесі қатысушымызды 8-сынып оқушысы Сабыркен Мерекені ортағашақырайық.

1-жүргізуші.

Ұлы Жамбылды Мұхтар Әуезов мойындаған, Сейфуллин бас иген, Сәбит Мұқанов ардақтаған, Ғабит Мүсірепов еркелеген, Бауыржан Момышұлы бас иген, Мәлік Ғабдуллин құшағына алған. Ромен Роллан, Михаил Шолохов, Павло Тычина, Николай Тихонов, Константин Симонов сияқты әлемдік әдебиеттің өкілдері де ерекше құрметтеген.

Келесі қатысушымызды 8-сынып оқушысы Бақытбек Ұнарды ортаға шақырамыз.

2-жүргізуші:

Екі ғасырдың куәсі, жыршы- жырау, халық ақыны, ірі айтыскер ақын, «Халық поэзиясының алыбы», «ХХғасырдың Гомері», «Жамбыл – менің жай атым, халық- менің шын атым» деген ұлы тұлға.

Келесі қатысушымызды 8-сынып оқушысы Рахымбек Темірханды ортаға шақырамыз.

1 — Жүргізуші:

Жеңістер мен жеңілістен тұратын,

Өмір – күрес, жеткізе ме мұратын?

Жеңбедім, жеңілдім деп ренжімеген,

Қатысу да бір жеңіс, жан болсаң сен ұғатын

Қатысушыларға алғысымызлы білдіреміз Енді әділқазылар алқасына сөз берейік, шешімдеріне құлақ түрейік.

2 — жүргізуші:

Демеңіздер біз өнерді аяп қалдық

Мезгілде біраз жерге таяп қалды.

Қош болып тұрыңыздар көріскенше

Осыменен байқауымыз аяқталды!

Назарларыңызға көп рахмет!

Источник

Классный час

Тема: «Ж. Жабаев – великий акын»

(Урок посвящен к 175- летию Ж. Жабаева)

Учитель: Сагынбаева С.К.

Г. Актобе

1. Орг. момент. Приветствие.

2. Подготовительная часть.

1) Отгадывание загадок

Когда она приходит,
Хотим так сильно мы
Воды попить холодной
И спрятаться в тени.
(Жара)

Он зелёный, полосатый,
Внутри алый и крупчатый.
Всем приятен он на вкус…
Как зовут его?

Стоит огромный

Светлый дом.

Десятки тысяч

Книжек в нём.

По дороге дом идет,
Далеко он все везет.
У него на ножках
Черные сапожки…(Автобус)

Не на шутку, а всерьез

Куст колючками оброс.

Темных ягодок сорви-ка.

Что за кустик?

(Ежевика)

Чтобы лился дождик с неба,
Чтоб росли колосья хлеба,
Чтобы плыли корабли —
Жить нельзя нам без …

2) По первым буквам прочитайте , какое слово получилось

Жабаев.

2. Основная часть

1) Показ презентации

— Что вы знаете о Ж. Жабаеве?

2) Рассказ учителя о жизни и творчестве Ж. Жабаева

Имя Жамбыла широко известно в нашей стране и за рубежом. Стихи великана казахской народной поэзии переводились ни английский, болгарский, чешский и другие языки мира.

Поэт родился в 1846 году, в семье бедного кочевника, возле горы Джамбул, что недалеко от южной столицы Казахстана – Алматы. Ребенку было дано имя этой горы. Детство мальчика прошло в нужде. Как и другие дети из дырявых юрт, он пас байский скот, не зная ни школы, ни грамоты.

Джамбул очень любил народную поэзию, его память хранила бесчисленное множество легенд, преданий и песен. Он, как и другие кочевники, с трепетом слушал блестящие импровизации акынов. Перед глазами юноши проносились знаменитые батыры народного эпоса и красочные картины родной степи. Позднее акын сам создал прекрасные произведения героического эпоса «Суранши-батыр» и «Утеген-батыр». С уважением относился юноша к народному акыну Суюмбаю.

Слава акына Джамбула разносится далеко по степи. Он становится блестящим поэтом-импровизатором, едко высмеивающим чванство, самодовольство, смело выступающим.в защиту справедливости. Джамбул много ездит по родному Семиречью, посещает братскую Киргизию. Каждое его выступление – настоящий праздник для трудового населения. Его правдивые песни народном горе, о чаяниях и нуждах народа встречают горячее одобрение слушателей.

3) Чтение стихотворения учащимися Ж. Жабаева «Алатау»

АЛАТАУ

1.В орлиных просторах большой высоты,

Как чалые кони, вздыбились хребты.

Над всём Джетысу поднялся Алатау,

Исполнен величия и красоты.

2. Снега на вершинах мерцание льют,

Косматые тучи нашли там приют,

Они, золотясь, при закате клубятся

И тайны жемчужных вершин стерегут.

3.С покрытых снегами и льдами громад

Кипит, низвергается, бьёт водопад,

Гремит валунами и пеной играет,

Из радужных брызг надевая халат.

4.Снега и орлы высоко в небесах,

А ниже – дремучих лесов полоса.

Зелёные сосны звенящею хвоей

Поют свои дикие песни в лесах…

5. В садах под плодами ломается сук,

В них сочные яблоки, сладкий урюк.

В горах созревают пурпурные вишни,

Ковры земляники алеют вокруг.

6.В лугах, зеленеющих, как изумруд,

Джейраны и туры кочевье ведут,

Багровые лисы и снежные барсы,

Медведи и волки в ущельях живут.

7.В долине меж гор под парящим орлом

Густой синевою блестит водоём,

Весёлые стаи играющей рыбы

Мерцают в воде голубым серебром.

8.На склонах трава от лучей золота,

Луга в бирюзовых и жёлтых цветах,

А ниже, в напевном журчанье арыков,

Столица – красавица Алма-Ата

3. Заключительная часть. Написать 20 дат о жизни Жамбыла Жабаева

1) Рефлексия

Источник

Жамбыл Жабаев — 1846 жылғы ақпан айының 28-і күні Жамбыл облысындағы Жамбыл тауының етегінде дүниеге келген. Жамбылдың ақындық дарыны жас кезінен-ақ таныла бастаған. Бозбала шағынан ортасын ән мен жырға кенелтіп, көршілес қырғыз еліне де даңқы жайылған. Сол кезде Жамбыл Жетісудың дүлдүл ақыны Сүйінбайға жолығып, оның батасын алады.

Жамбыл Жабаев – ұлы ақын, жырау, жыршы. Жамбыл облысы Жамбыл тауының етегінде туған. Ол жасынан өлең-жырға қанып өскен, өз анасы Ұлданның ақындық талантын бойына сіңірген, «Менің пірім – Сүйінбай…» деп Жамбылдың өзі жырға қосқандай, Сүйінбай Аронұлы сияқты жыр даңғылынан тәлім-тәрбие алған. Жамбылдың ақын болып қалыптасуы тек Жетісу ақындық мектебінің ауқымында қалған жоқ.

Ол өзіне дейін өмір сүрген атақты жыраулардың, өзімен қатарлас ақындар мен жыршылардың бай мұрасын, күллі халық поэзиясын толық меңгеріп, өз шығармашылығына тұғыр еткен. Асан Қайғы, Бұқар жырау, Шөже, Балта, Шернияз, Шортанбай, Дулат, Сүйінбай, Досқожа, Нысанбай, Майкөт, Майлықожа, Құлыншақ, т. б. ақындарды үлгі тұтқан. Сонымен бірге Жамбыл туысқан қырғыз елінің де сөз өнерін жетік білген.

Қырғыз манасшылары мен жомоқшылары арасында әріптес достары көп болған, солармен бірге қырғыз айылдарын аралап, өлең айтып, жыр тоғытқан, күй тартып, айтысқа түскен. Атақты Тоқтоғұл, Мұраталы, Әлімқұл, Балық, Тыныбек, Қатаған сияқты дүлдүлдермен өнер сайысына түскен, солармен жарыса «Манас», «Ер Төштік» эпостарын жырлаған, олардың ілтипат-ықыласына бөленген.

Ақын бүкіл әлемге тараған «Мың бір түннің» тарауларын, Орталық Азия мен Кавказ халықтарына ортақ «Көрұғылы» жырын, Фирдоуси «Шахнамасының» үзінділерін жасынан жаттап алып, айтып жүрген. Осындай қайнарлардан нәр алған Жамбыл өсе келе тек қазақ еліне ғана емес, барша әлемге әйгілі жырау, ақын, жыршы болып қалыптасқан. Сөз өнерінің бұл үш түрін бір адамның меңгеруі – сирек кездесетін құбылыс. Ал Жамбыл өзін әрі жырау, әрі жыршы, әрі ақын ретінде сезінген («Шын жүректен жыр төгіп, сөйлеп бір кетті жырауың», «Нені естісек, соны айту – ежелден ісі жыршының», «Жамбыл ақын сөйлеген сөзді бекер демеңдер»). Жүз жыл өмірінің сексен бесін өлең-жырмен өткізген Жамбыл — өткен екі ғасырдың куәсі болды, қайшылыққа толы, күнгейі мен көлеңкесі аралас, жақсылығы мен жамандығы қатарлас екі түрлі қоғамда ғұмыр кешті.

Ол аз болғандай, 20 ғасырдың 20-жылдарында ақ пен қызылдың соғысы, атамандар мен комиссарлардың ылаңы, кәмпескелеу мен ұжымдастыру сияқты оқиғалар халықтың бүкіл бітіміне теріс әсерін тигізді, қарапайым адамдардың да, зиялылардың да психологиясын өзгертті. Осындай жағдайдың куәгері болған Жамбыл шындықты айтып, замана болмысын суреттеді, өзінің өкініші мен күйінішін ащы дауыспен жырлайды, мысқылдайды, сынайды, күйініп те, қиналып та сөйлейді. Шыншылдық пен сыншылдық қасиетін Жамбыл ақындармен айтыстарында да сақтап, турашылдығымен ерекшеленеді.

Жамбылды нағыз ақын ретінде байтақ елге танытқан, оның есімін бүкіл Жетісуға, Қырғызстанға, Сыр бойына таратқан өнері – оның айтыстары. Ақындармен айтыс Жамбылдың суырып салмалық дарынын шыңдады, ақындық шеберлігін арттырды, азаматтық өресін өсірді және тақырып аясын кеңейтті. Жамбылдың Сайқал қызбен, Жаныс ақынмен, Бөлектің қызымен, Бұрым қызбен, Айкүміспен, Сарамен, Сары ақынмен, Шыбылмен, Бөлтірікпен, Майкөтпен, Сарбаспен, Құлмамбетпен, Доспамбетпен, Шашубаймен, т. б. айтыстары қазақ әдебиетінің алтын қорына қосылды. Оның айтыстарында қыз бен жігіттің қайым айтысы да, түре айтыс та, сүре айтыс та бар. Осының қай-қайсысында да Жамбыл өзінің нағыз майталман, кестелі сөздің шебері, әрі ұшқыр ойлы, тапқыр шешен екенін көрсетеді.

Жамбыл айтыстарының көтеріңкі, лепті интонациямен басталады, ұйқастары әр алуан болып келеді. Қарсыласын ащы мысқылдау, өлеңмен тұқырту, өзін көтере сөйлеу, қарсыласы мақтаған адамдарын мінеу секілді сол заманның айтыстарына тән барлық әдісті Жамбыл да пайдаланады. Қажетті жерде Жамбыл өз руының атынан да сөйлейді. Сонымен қатар айтыстарда Жамбылдың ақындық, дара «мені» айқын көрінеді. Әсіресе, атақты ақындармен сүре айтысқа түскенде өзінің жеке қасиеттерін ерекше сезінеді, өзінің көпшіліктен бөлек тұлға екенін айрықша түсінеді.

Мұны ол айшықты образдар мен метафоралар арқылы жеткізеді («Мылтықта түтеп тұрған мен бір пистон», «Құйындаған көкке ұшқан мен бір пырақ», «Сен – күйкентай, мен – тұйғын», «Мен – қорғасын сақамын», «Мен – бір соққан дауылпаз», «Сөз иесі – мен деймін», т. б.). Айтыста көрінетін Жамбылдың екі «мені» (рулық әрі ақындық) кейін, 1930–1940 жылдары өте жоғары мәнге ие болып, азаматтық «мен» дәрежесіне көтеріледі. Бұл кезде Жамбыл ақын ғана емес, ұлы жырау болған еді.

1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысына Жамбыл ақын белсене қатынасты. Патша жарлығына қарсы көтерілген халық бұқарасының қалың ортасында жүрді. Өзінің жалынды үндеу жырларын сол қозғалысқа арнап шығарды. Оның көбісі сақталмаған. Тек есте қалып, хатқа түскені – «Патша әмірі тарылды», «Зілді бұйрық» деген өлең-толғаулары. Осы шығармаларында Құлансаз, Қарабастау жайлауындағы Қарғалы, Самсы, Ұзынағаш және Шейінпенде болған қақтығыстардан елес береді. Жамбыл көтерілісшілерді өлең-жырымен жігерлендірді, оның үгітшілік қимыл-әрекетін патша әкімдері жазаламақ болды, бірақ халық Жамбылды қорғап қалып отырған.

Жамбыл 1919 жылы Жетісу халық ақындары бас қосқан слетке қатысты. 1934 жылы республикалық өнер шеберлерінің тұңғыш слетінде жыр толғап, тағы бір көзге түсті. «Замана ағымы», «Белсенділерге», «Қазақстан тойына», «Жастар алдындағы сөз» сияқты арнау, толғаулары осы тұста жырланды. 1936 жылы Мәскеуде өткен қазақ әдебиеті мен өнерінің онкүндігі кезінде оның дауысы бұрынғыдан да асқақ естілді. Ежелгі данышпан жырауларша Жамбыл 1930–1940 жылдар аралығында мемлекеттік мәні бар мәселелерді көтеріп, қоғам өмірі мен ел мүддесін жырлайды, замана жайында толғайды. Мұндай толғауларында қарт жырау, көбінесе, ертедегі болмысты суреттеп, көне тарихқа көз жүгіртеді, өз дәуірінің асқарынан дана абыз болып замана ағымын шолады, мезгіл мен өмір туралы ойланады, соларға мінездеме береді. Ол байырғы ұлы жыраулардың дәстүрін қайта түлетіп, біздің дәуірімізге жаңа сапада, соны мазмұнға байытып жеткізді. Асан Қайғы, Шалкиіз, Жиембет, Үмбетей, Бұқар жырау сияқты Жамбылдың да қалың жұртшылық алдында мемлекет басшылары мен партия көсемдеріне қарата айтқан жырларында жалпы мемлекеттік мәселелерді көтереді.

Ұлы Отан соғысы тұсында бүкіл Кеңес Одағында Жамбылдан дәрежесі, мәртебесі биік ақын болған жоқ. Жамбыл есімінің әлемнің шартарабына танылған тұсы да осы кезең еді. Ақын жырлары майдандағы әр ұлттан құрылған жауынгерлердің бәрінің де жүрегіне жетіп, жігерін қайрады. Оның Украинаны, Мәскеуді, Кавказды, Ленинградты (қазіргі Санкт-Петербор) қорғаушыларға арнап, солардың рухын көтере, ерлікке шақыра жыр төккені де – жыраулықтың үрдісі. Ол замана туралы толғап, дәуірге сипаттама береді, өтіп жатқан оқиға-құбылыстарға өз бағасын айтады.

Жамбыл айтқан «Өтеген батыр» жырының ескі нұсқасын салыстыру арқылы байқауға болады. Ол нұсқалар бір сюжетке құрылған екі шығарма болып шыққан. Жамбыл шығармаларының көркемдік, бейнелеу құралдары мейлінше мол және олардың эстетикалық қызметі де айрықша мәнді. Оның толғау, дастандары, негізінен, шұбыртпалы, төкпе жыр ұйқасына құрылған.

Сондай-ақ, оның шығармаларында метафора, символ, метонимия, меңзеу, аллегория, сарказм мен ирония, ұлғайту мен кішірейту, немесе дамыту мен шендестіру, эпитет пен теңеу және басқа бейнелеу құралдары молынан табылады. Оларды Жамбыл дара, жалаң пайдаланбай, тығыз бірлікте, поэтикалық тұтастық аясында қолданады. Ақын шығармаларындағы бейнелеу құралдарының мұндай тұтастығы Жамбыл поэзиясын ерекше көркемдік-эстетикалық жүйе деңгейіне дейін көтереді. Жамбыл өшпес мұра қалдырды. Оның үздік шығармалары 40-тан астам шет елдер тілдеріне аударылды. Ұлы жырау қазақ халқын, оның поэзиясын бүкіл әлемге жария етті. 1938 жылы Жамбылдың шығармашылық өнерінің 75 жылдығын тойлағанда, оған әлемнің әр түкпірінен құттықтаулар келді. Ромен Роллан, Мартин Андерсен, Нексе, Катарина Сусанна Причард сияқты атақты суреткерлер Жамбыл поэзиясына өте жоғары баға берді. Жамбыл туралы жүздеген өлең-жырлар жазылды. 20-ғасырдағы халық ақындарына Жамбылдың әсері өте зор болды. Бұл қатарда Кенен Әзірбаев, Үмбетәлі Кәрібаев, Әбдіғали Сариев, Нартай Бекежанов, Доскей Әлімбаев, Саяділ Керімбеков, Орынбай Тайманов сияқты белгілі импровизаторлар бар. Қазақтың ұлттық мәдениеті мен әдебиетіне сіңірген еңбегі үшін Жамбыл «Ленин», «Еңбек Қызыл Ту», «Құрмет белгісі» ордендерімен марапатталды.

1941 жылы Сталиндік (кейін КСРО Мемлекеттік) сыйлығының лауреаты атанды. 1-ші сайланған Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің депутаты, КСРО және Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі болды. Жамбылдың есімі Қазақстанның бір облысына, бірнеше аудандарға, бірқатар елді мекендерге, мекемелер мен оқу орындарына, өнер ордаларына берілді. Қазақ халқы Жамбылдың 100 жылдық, 125 жылдық, 150 жылдық тойларын халықаралық деңгейде салтанатты түрде атап өтті.

Жамбыл “Шағым”, “Жылқышы”, “Шәбденге”, “Сәт сайланарда”, “Өстепкеде”, “Патша әмірі тарылды”, “Зілді бұйрық” сияқты өлеңінде елдің әлеуметтік саяси өмірін көрсеткен. Жамбылдың шығармалары әлемнің ондаған тіліне аударылып дүние жүзіне тарады. Жамбыл көзінің тірісінде КСРО мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанған. Жамбыл 1945 жылғы мауысым айының 22-інде Алматы облысының Ұзынағаш елді мекенінде 99 жасында дүниеден өтті.

Ұлы қазақ даласында сан ғасырлық жолдан өткен жыраулық мектеп бар еді. Асанқайғы, Қазтұған, Шалкиіз, Доспанбет, Жиенбет, Бұқар, Ақтамберді, Үмбетей, Қаблиса, Сүйінбай сынды жыраулар өмір сүрді. Ауыз әдебиетінің алыбы Жамбыл Жабаев та осы жыраулық мектептің соңғы өкілі десе де болғандай еді. Ол «Менің – пірім Сүйінбай, сөз сөйлемен сыйынбай» деп өмірін өлеңге арнады. Атақты Майкөт пен Құлмамбетті жеңіп, Жетісудың бірінші ақыны атанды. Елімнің жақсыларын таныстырған, Ой жырым, қызыл тілім сенің арқаң, – деген Жамбыл баба қандай құрметке де лайық.

Заманымыздың классик жазушысы, атақты Мұхтар Әуезов «Жамбыл – ақыл ойдың алғыры, өзгеге ұқсамайтын дара, оқшау бет-бейнесімен аса зор құбылыс. Оның бірі, әрі эпик-ақын, әрі айтыс-ақыны, әрі азаматтық әуеннің де ақыны» деп бағалаған еді. Жамбыл Жабаевтың туғанына 2021 жылдың 28 ақпанында 175 жыл толады. Ұлы Жамбылды Мұхтар Әуезов мойындаған, Сейфуллин бас иген, Сәбит Мұқанов ардақтаған, Ғабит Мүсірепов еркелеген, Бауыржан Момышұлы бас иген, Мәлік Ғабдуллин құшағына алған. Ромен Роллан, Михаил Шолохов, Павло Тычина, Николай Тихонов, Константин Симонов сияқты әлемдік әдебиеттің өкілдері де ерекше құрметтеген.

Жамбыл өлеңдері әлемнің барлық тілдеріне аударылған және жарияланған. Жақында ғана Сіз Мәскеуге барып, Жеңіс парадына қатыстыңыз. Сол Жеңіске Жамбыл Жабаевтың да қосқан үлесін қазақ халқы да, ресейліктер де жадынан шығармайды. Сіз оны жақсы білесіз. Жамбылдың «Ленинградтық өренім» атты атақты өлеңі ешқашан ұмытылмайды. Рас, Жамбыл Жабаевтың 100 жылдық ғұмырының соңғы 28 жылы Кеңестер одағы тұсында өтті. Бұл ақынның қасиетіне де, қасіретіне де айналды. Коммунистік жүйе, оның идеологтары Жамбылды партияның ұранына айналдырып жіберді. Тек партиялық тұрғыдан бағалады.

Ал Жамбыл қандай ақын!? Алтын қылыш қынабында жатпайды. Жамбылды тану үшін жаңа көзқарас, жаңа таным керек. Мәселен, Жамбылдың революцияға дейінгі өмірі әлі толық зерттелмей келеді. Жамбыл жәй ғана ақын емес, ол күрескер ақын. 1916 жылғы Ұлт-азаттық көтеріліс кезінде 61 жасына қарамай, көтерілісшілерді қолдап, жыр арнады. Романовтардың таққа отыруының 300 жылдығына арналған Верныйдағы ақындар айтысындағы ақындық болмысы көзден тыс қалды. Сонымен қатар, Жамбылдың Балуан Шолақ, Әсет ақын, Шашубай сынды ақындармен арасындағы әңгімелер қалың оқырманға жеткен жоқ.

Жамбылтанушы ретінде ақынның өмірін біраздан бері зерттеп келемін. «Ұлы дала тұлғалары» сериясымен «Жамбыл» атты монография жаздым. Осы аттас энциклопедияның жауапты шығарушысы болдым. Өткен жылы «Жамбыл» атты роман-этюд жазып, кітап етіп шығардым. Әрине, бұл Жамбылды толық ашу және тану үшін аздық етеді.

Жамбылдың мұндай азаматтық қыры тіпті айтылмайды десе де болады. …Бірде Жетісуға Садық сұлтан Кенесарин келеді. Алдынан Жамбыл шығады. Атақты Абылайханның ұрпағы, Хан Кененің ұлы Садық сұлтанды қалың қазақ қонақ етіп, қырғызға апармақшы болады. Бұл хабар қырғыздарға шанышқыдай қадалады. Бірақ, Садық сұлтанды Жамбыл ақын ертіп келе жатыр дегенді естігенде, сабырларына түседі. Қырғыздар Садық сұлтанды ерекше құрметтеп қарсы алады. Жамбыл сөздің мәнісін айтады. Садық сұлтан әкесі хан Кененің қылышы мен ертоқымын алып кері қайтады. Ақын тағдырындағы осындай деректер санатқа алынбай, еленбей келеді.

Источник

Сценарий

мероприятие посвященной

ко дню

«175 — летие Ж.Жабаева»

Ведущие мероприятия:

1- ведущий: (на каз) Сайлауова Гульден

2- ведущий: (на рус) Шарипов Ильяс

Играет музыка. Гости садятся на свои места

Ведущие выходят на сцену

1- ведущий: Армысыздар құрметті әрі, сыйлы біздің қонақтарымыз, оқытушылар мен студенттер!

Заманына «ХХ ғасырдың Гомері» , жыр дүлділі, ғасыр ақыны, Жыр алыбы- Жамбыл Жабаевтың 175 жылдығына арналған тәрбие кешіне қош келдіңіздер! Бүгінгі біздің тәрбие сағатымызда қара өлеңнің алыбы, даланың дархан данасы Жамбыл ата өзіңнің үміт күткен ұрпақтарың сіз туралы ой толғап сыр шертеді.

2- ведущий: Добрый день дорогие гости, преподаватели и студенты! Сегодня мы собрались здесь для того, чтобы вспомнить и почтить память одного из самых знаменитых поэтов Казахстана, акына-импровизатора Жамбыла Жабаева.

Творчество Жамбыла на протяжении 85 лет было тесно связано с жизнью казахского народа. Акын выступал носителем неисчерпаемого богатства народного творчества, в котором веками запечатлевалась историческая жизнь казахов. Яркая личность творца правдивых песен о жизни казахского народа

советской эпохи – настоящий символ благородного песенного искусства, беззаветного служения любимой Родине.

2 – ведущий: Слово для поздравления предоставляется проректору по учебно-методической работе профессору Ахметову Кадыр Абильжановичу (Проректору по воспитательной работе Оспановой Ярославе Николаевне)

1- ведущий: Ұлттық валютамызды енгізу еліміздің Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жеке басшылығымен жүргізілді және мәселе бойынша жүргізілген барлық іс- шаралар кұпия сақталынды. 1993 жылы 15 карашада Казақстанның теңгесі еңгізілді. Тәуелсіз еліміздің ең бірінші айрықша белгісі – теңге болып табылады. Теңге біздің дербес ел болғанымыздың белгісі.

2- ведущий: 15 – ноября 1993 год – памятный день для нашей страны. В этот день была введена в обращение с 8 часов утра национальная валюта Республики Казахстан тенге. Этот день вполне можно считать днем финансовой независимости страны.

Введение собственной денежной единицы позволило Правительству Республики Казахстан проводить самостоятельную экономическую и денежно-кредитную политику. Основная цель денежно-кредитной политики — это достижение внутренней и внешней стабильности национальной валюты.

1 – ведущий: Қазақстан Республикасында Президенттің Жарлығымен 1998 жыл 20 қаңтарда «Ұлттық валюта – теңге күні» белгіленгенді, ол 15 қарашада атап өткізіледі. 2011 жылы 20 қарашада жаңа атаумен енгізілген «Ұлттық валюта – теңге күні — Қазақстан Республикасының қаржылық жүйесінде жұмыс жасайтын қызметкерлердің кәсіби мерекесі» болып саналады.

2 — ведущий: В Казахстане Указом Президента от 20 января 1998 года был установлен «День национальной валюты — тенге», отмечаемый 15 ноября, а указом от 20 ноября 2011 года установлено новое название праздника — «День национальной валюты — тенге, профессиональный праздник работников финансовой системы Республики Казахстан»

1- ведущий: Бүгінгі мерекелі кешке экономика саласында қызмет ететін барлық қызметкерлер қатысады. Сондай-ақ, бұл мерекені оқытушылар, студенттер, ғалымдар да атап өтеді.

2- ведущий: В торжествах по случаю знаменательной даты принимают участие все, кто имеет отношение к экономической деятельности. Среди них работники Министерства финансов РК, банкиры, работники коммерческих отделов предприятий частной и государственной формы собственности. Также это праздник празднуют преподаватели, студенты, аспиранты, выпускники учебных заведений, научные работники данной сферы.

2-ведущий: Приглашаем наших гостей

1- ведущий: « » тобы би билейді

2 – ведущий: А сейчас, мы хотим провести игру викторина «Кто возьмет миллион». Смотрим на экран и активно отвечаем на вопросы.

(Приглашаем участников из зала для игры для участия)

Спасибо всем ребята за участие в нашей викторине, было очень интересно и занимательно очень. Самых активных участников отметим

1- ведущий: қазір өзінің құттықтау нөмерімен ән салады Арыстанов Нұркен

Подведение итогов!

1- ведущий: Қаржыгер – кез-келген ұйымдағы қажетті қызметкер. Құзыретті қаржыгер болмаса, кәсіпорынның табысты жұмыс істеуі мүмкін емес, өйткені қаржы – бұл экономикалық қызметтің негізі, ал қаржыгер оларды басқара алатын адам! Бүгін сіздердің кәсіби мерекелеріңіз – Қаржыгер күні, өздеріңіздің еңбектеріңіз үшін алғыс білдіремін, сіздерге тұрақтылық пен гүлдену, зор денсаулық және бақыт тілеймін.

2- ведущий: Финансист всегда в почете,

Ведь ответственна работа:

Инвестиции, кредиты,

Там отчеты не закрыты…

Потому вам пожелаем

Вам всегда все успевать,

Вести деньгам четкий счет,

Быть на шаг всегда вперед.

Заключительное слово заведующего кафедрой Тажбеновой Гульжан Дальтоновне!

Достарыңызбен бөлісу:

Источник

Внеклассное чтение Ж. Жабаев

Предмет:	Начальные классы
Категория материала:	Другие методич. материалы
Автор:

Внеклассное мероприятие по технологии педагогических мастерских

Тема: «Жамбыл Жабаев — великий акын казахской степи».

Цель: Познакомить с биографическими сведениями и творчеством Жамбыла Жабаева. Повторить и обобщить знания учащихся о войне.

Задачи:

Обучающие: познакомить с краткой биографией великого казахского акына Жамбыла Жабаева. Продолжить знакомство с периодом 1941-1945 гг. в истории нашей Родины; показать нравственные истоки победы в Великой Отечественной войне. Формировать коммуникативные (речевые) умения учащихся — умения, необходимые для построения текста, умения правильно выражать свои мысли, совершенствовать высказывания; формировать умение создавать устное публичное и монологическое выступление.

Развивающие: развивать интерес к истории своей родины, чувство патриотизма, вызывать яркий эмоциональный отклик на произведение. Развивать способность сопереживать, формировать умение слушать окружающих; совершенствовать речь учащихся для их успешного обучения и адаптации в обществе; развивать навыки выразительного чтения, речевого этикета, познавательных интересов;

Воспитательные: гражданско-правовое воспитание учащихся на основе развития исторической памяти; укрепление связи поколений для осознания себя как преемника наследия прошлого; прививать интерес у учащихся к истории, литературе, музыке, искусству; воспитывать уважительное отношение к историческому наследию нашей страны; гордость за своих предков в годы войны, любовь к Родине, своему народу. Методы: проекта, сотрудничества, диалога, групповая работа.

Оборудование: портрет поэта, плакаты, слайды, фильм, атрибуты военного времени, фломастеры, интерактивная доска, жетоны.

Ход урока:

I этап. Индукция. (создание эмоционального настроя, включение чувств ученика, личного отношения к предмету обсуждения)

1 Организационный момент. Вступительное слово учителя.

Учитель: Сегодня у нас с вами, ребята, мастерская по литературе пройдет не в традиционной форме, мы с вами будем исследовать творчество великого человека. Мы уже знакомились с жизнью великих людей, многое узнали об их жизни и творчестве. А сегодня, мы продолжим разговор об одном из выдающихся людей ранее с чьим творчеством мы уже знакомились. Ну адля начала посмотрите друг на друга, и улыбнитесь. Своей улыбкой мы поделимся с окружающими нас гостями тем теплом и добром, которое находится внутри нас. Постараемся сохранить его и окружить им других.

Не раз мы в этом убеждались сами

А может ни слова, дела нужны?

Дела делами а слова словами.

Они живут у каждого из нас.

На дне души во времени хранимы.

Чтоб их произнести в тот самый час

Когда они другим необходим

(Звучит кюй; на фоне музыки, выступления детей с краткой биографией

импровизатора)

2. Этап — Самоконструкция. (индивидуальное создание гипотезы, решения текста, рисунка, проекта)

ученик: Жамбыл Жабаев- акын- импровизатор, один из самых знаменитых поэтов Казахстана. Жамбыл родился 28 февраля 1846 года в семье бедного кочевника Жабая из рода ШАПРАШТЫ (Старший жуз). По семейному приданию, мать Жамбыла Улдан родила его в то время, когда аул Истыбая (деда Жамбыла) в очередной раз спасался от набегов. Это случилось возле горы Жамбыл (что по китайски значит крепость), на северо- востоке от нынешней станции Отрар, в верховьях реки Чу. Мальчика нарекли в честь горы именем Жамбыл.

ученик: Жамбыл рос независимым и озорным мальчиком, заводилой во многих ловких и смешных проделках. Ему нравились шумные и веселые пиры, многолюдные сборища.

Но больше всего он любил бывать у табунщиков укротителей необъезженных скакунов, чабанов, которые знали множество песен, занимательных и веселых сказок. Заслушивался он и рассказами шежиреши (знатоков родословных преданий и легенд) о происхождения родов и племен, о выдающихся людях прошлого. Среди ближайших предков Жамбыла не было ни акынов, ни певцов. Но дядя его матери Улдан-Канадан был прославленным музыкантом и композитором. Наблюдая, как маленький сын играл на домбре, мать говорила: «Музыкальный дар моего дяди Канадана передался ему».

ученик: Жамбыл рано научился играть на домбре. Его стали выделять среди акынов- сверстников. Отцу не нравилось увлечение сына, но Жамбыл не оставлял мечты стать акыном. Когда мальчику исполнилось четырнадцать лет, он решился на отважный поступок — пришел к отцу с домброй и попросил его благословения. Жабай не благословил сына. Но Жамбыл все-таки стал учеником знаменитого акына Суюнбая.

ученик: В1875 году на поминки по случаю годовщины со дня смерти одного влиятельных людей казахского рода Шапрашты, Сарыбая, съехалось много народу. Прибыл и известный акын Майкот. Сарыбай был близким родственником акына Суюнбая, и согласно казахскому обычаю, Жамбыл вместе с младшим братом Сарыбая Саржанова встретил их. Как поэт, он должен был приветствовать гостей стихами-импровизациями.

ученик: Жамбыл пел о подвигах Сарыбая в борьбе с врагами, битве славных батыров рода Шапрашты с кокандскими захватчиками. Его импровизация превратилась в историческоеповествование, обнаружившее замечательный талант поэташирокого социальногодиапазона, живущего одними интересами сродным народом. Этобыло первое выступление акына перед большой аудиторией. Слушатели единодушно назвали его акыном, чей талант не уступает прославленного Суюнбая. Известные в степиакыны признали в Жамбыле равного, увидели в нем друга и соратника по поэтическому мастерству. Всю жизнь и всю войну Жамбыла сопровождал его инструмент, с помощьюкоторого он доносил свою радость и боль до каждого человека.

3 этап — социоконструкция (работа учащихся в парах по построению элементов) Учитель: Посмотрите на доску и ответьте на вопрос, что за национальный инструмент изображен на доске: I

Дети: «домбра»

Учитель: запишите ассоциативный ряд из пяти слов к слову «домбра».

Лидеры каждой группы выберут лучшую работу для афиширования.

(после выступления детей учитель объявляет тему и цель урока)

Учитель: Прекрасные слова прозвучали: акын, поэт, импровизатор. И как вы догадались, наш урок посвящен великому человеку, акыну-импровизатору Жамбылу Жабаеву, чье великое имя — носил наш город.

этап — социализация (выступление ученика в группе: сопоставление, сверка, оценка, коррекция)

биографии.

• Акын

• Домбра

• Талантливый человек

• Судьба

юртрет Жамбыла Жабаева, а в столбике слова, взятые из

Музыка

Отважный поступок

Поэзия

•Друг

(работа в группах)

Учитель: представьте себе, что вы поэты и вам надо составить отрывок из 5-6 предложений, связанных между собой по смыслу, используя ряд слов выставленных на доске. По завершению работы лидеры групп, проверьте и выберите лучшую для афиширования.

(лидеры представляют лучшую работу своей группы для афиширования)

Учитель: молодцы ребята, прозвучали прекрасные тексты о ЖамбылеЖабаеве — как об акыне, импровизаторе,поэте. Вам очень точно удалосьохарактеризовать великого человека, ноэто не все, его самым большим подвигом являлисьпрекрасные, теребящие душу,каждого человека, строки.

4 этап — афиширование (предъявление коллективных работ учеников)

(выступление ученика, с самостоятельно добытой информацией, о событияхв годы Великой Отечественной Войны, звучит под сопровождение песни «Вставай страна огромная», а на интерактивной доске меняются кадры военных времен).

Ученик: С огромным творческим напряжением работал почти столетний акынв годы Великой Отечественной войны. Поэзия Жамбыла вдохновляла советских людейна подвиги на фронте, и в тылу, вселяя уверенность в победу.Те, кто пережил ленинградскую Ц блокаду зимой 1941-1942 года, никогда не забудут поэтическое послание, с которымобратился Жамбыл к жителям города в сентября 1941 года. Послание Жамбыла врусском переводе было передано по радио в Ленинград и там издано в виде плакатов. Плакаты с посланием Жамбыла были развешаны на стенах домов и в окнах магазинов по всемугороду. С любовью, с тревогой, со словом мужественного ободрения обращался казахский акын к защитникам великого города. Жамбыл говорил:

Ленинградцы, дети мои!

Вижу своды ваших мостов,

Ленинградцы, гордость моя!

Зорь балтийских голубизну,

Мне в струе степного ручья

Фонарей вечерних рой,

Виден отблеск невской струи.

Золоченых крыш острия…

Если вдоль снеговых хребтов

Ленинградцы, дети мои!

Взором старческим я скользну,

— Ленинградцы, гордость моя!

Обращение Жамбыла к ленинградцам вызвало большойпатриотический подъём в городе.Жамбыла переводили многие крупнейшие русскиепоэты. Эти переводы сделали большоедело: они приобщили читателя к творчествуЖамбыла, донесли образы и мысли казахского акына до самых дальних уголков. В русских переводах Жамбыл стал известени за рубежом. Его произведения, изданы в Китае, Чехословакии, Англии и других странах.Казахский певец стал родным поэтом для всех народов мира.

5 этап — разрыв (внутреннее осознание участником Мастерской неполноты или несоответствия своего прежнего знания новому).

Учитель: Никто не улыбался, никто ничего не говорил, но было заметно, что прочитав раз, иные снова читают сначала, как бы желая запечатлеть в памяти эти простые, сердечные слова поэта, пришедшие из глубины невероятно далеких пространств, Жрершении, хотелось бы узнать, какие чувства оставил наш урок в ваших детских сердцах. Составьте свои синквеины на лепестках ромашки, которые лежат на ваших партах, на имя великого акына «Жамбьша Жабаева», и прекрепите к доске.

(дети составляют синквеины, лидер группы выбирает лучшую работу для афиширования и прикрепляют к доске в виде цветка).

7 этап- рефлексия

Учитель: часто открывая книгу, мы открываем для себя целый мир. Мир чувств, переживаний, радость открытий. Порой прочитанное заставляет иначе взглянуть на себя и на окружающих вас людей … Все ваши творческие работы на нашем уроке являются тому доказательством. Прошу вас ребята, что бы вы дали оценку нашей мастерской и себе, как маленьким мастерам великих дел.

Напоминаю: перед вами три кружочка: желтый-5; красный-4; синий-3.

Выберите тот цвет которым бы вы хотели оценить нашу мастерскую (дети приклеивают свои кружочки внутри пестика помещенного по центру ромашки, по своему усмотрению оценив урок).

Учитель: посмотрите, наш пестик окрашен в желтый цвет, а это значит, наш урок прош в теплой обстановке и оставил в вашей душе огонек любви к великому человеку, выдающейся личности Жамбылу Жабаеву.

Внеклассное мероприятие по технологии педагогических мастерских

Тема: «Жамбыл Жабаев — великий акын казахской степи».

Задачи:

Ход урока:

1 Организационный момент. Вступительное слово учителя.

Учитель: Сегодня у нас с вами, ребята, мастерская по литературе пройдет не в традиционной форме, мы с вами будем исследовать творчество великого человека. Мы уже знакомились с жизнью великих людей, многое узнали об их жизни и творчестве. А сегодня, мы продолжим разговор об одном из выдающихся людей ранее с чьим творчеством мы уже знакомились. Ну а для начала посмотрите друг на друга, и улыбнитесь. Своей улыбкой мы поделимся с окружающими нас гостями тем теплом и добром, которое находится внутри нас. Постараемся сохранить его и окружить им других.

Не раз мы в этом убеждались сами

А может ни слова, дела нужны?

Дела делами а слова словами.

Они живут у каждого из нас.

На дне души во времени хранимы.

Чтоб их произнести в тот самый час

Когда они другим необходим

(Звучит кюй; на фоне музыки, выступления детей с краткой биографией

импровизатора)

2. Этап — Самоконструкция. (индивидуальное создание гипотезы, решения текста, рисунка, проекта)

ученик: В 1875 году на поминки по случаю годовщины со дня смерти одного влиятельных людей казахского рода Шапрашты, Сарыбая, съехалось много народу. Прибыл и известный акын Майкот. Сарыбай был близким родственником акына Суюнбая, и согласно казахскому обычаю, Жамбыл вместе с младшим братом Сарыбая Саржанова встретил их. Как поэт, он должен был приветствовать гостей стихами-импровизациями.

ученик: Жамбыл пел о подвигах Сарыбая в борьбе с врагами, битве славных батыров рода Шапрашты с кокандскими захватчиками. Его импровизация превратилась в историческое повествование, обнаружившее замечательный талант поэта широкого социального диапазона, живущего одними интересами сродным народом. Это было первое выступление акына перед большой аудиторией. Слушатели единодушно назвали его акыном, чей талант не уступает прославленного Суюнбая. Известные в степи акыны признали в Жамбыле равного, увидели в нем друга и соратника по поэтическому мастерству. Всю жизнь и всю войну Жамбыла сопровождал его инструмент, с помощью которого он доносил свою радость и боль до каждого человека.

Дети: «домбра»

Учитель: запишите ассоциативный ряд из пяти слов к слову «домбра».

Лидеры каждой группы выберут лучшую работу для афиширования.

(после выступления детей учитель объявляет тему и цель урока)

этап — социализация (выступление ученика в группе: сопоставление, сверка, оценка, коррекция)

юртрет Жамбыла Жабаева, а в столбике слова, взятые из

Музыка

Отважный поступок

Поэзия

•Друг

(работа в группах)

(лидеры представляют лучшую работу своей группы для афиширования)

Учитель: молодцы ребята, прозвучали прекрасные тексты о Жамбыле Жабаеве — как об акыне, импровизаторе, поэте. Вам очень точно удалось охарактеризовать великого человека, но это не все, его самым большим подвигом являлись прекрасные, теребящие душу, каждого человека, строки.

4 этап — афиширование (предъявление коллективных работ учеников)

(выступление ученика, с самостоятельно добытой информацией, о событиях в годы Великой Отечественной Войны, звучит под сопровождение песни «Вставай страна огромная», а на интерактивной доске меняются кадры военных времен).

Ученик: С огромным творческим напряжением работал почти столетний акын в годы Великой Отечественной войны. Поэзия Жамбыла вдохновляла советских людей на подвиги на фронте, и в тылу, вселяя уверенность в победу.Те, кто пережил ленинградскую Ц блокаду зимой 1941-1942 года, никогда не забудут поэтическое послание, с которым обратился Жамбыл к жителям города в сентября 1941 года. Послание Жамбыла в русском переводе было передано по радио в Ленинград и там издано в виде плакатов. Плакаты с посланием Жамбыла были развешаны на стенах домов и в окнах магазинов по всему городу. С любовью, с тревогой, со словом мужественного ободрения обращался казахский акын к защитникам великого города. Жамбыл говорил:

Ленинградцы, дети мои!

Вижу своды ваших мостов,

Ленинградцы, гордость моя!

Зорь балтийских голубизну,

Мне в струе степного ручья

Фонарей вечерних рой,

Виден отблеск невской струи.

Золоченых крыш острия…

Если вдоль снеговых хребтов

Ленинградцы, дети мои!

Взором старческим я скользну,

— Ленинградцы, гордость моя!

Обращение Жамбыла к ленинградцам вызвало большой патриотический подъём в городе. Жамбыла переводили многие крупнейшие русские поэты. Эти переводы сделали большое дело: они приобщили читателя к творчеству Жамбыла, донесли образы и мысли казахского акына до самых дальних уголков. В русских переводах Жамбыл стал известен и за рубежом. Его произведения, изданы в Китае, Чехословакии, Англии и других странах. Казахский певец стал родным поэтом для всех народов мира.

7 этап- рефлексия

Тип материала:	Документ Microsoft Word (docx)
Размер:	32.73 Kb
Количество скачиваний:	301

Скачать

Тема: Жамбыл Жабаев –великий поэт казахской степи

Тема:

Жамбыл Жабаев –великий поэт казахской степи

Классный час «Жамбыл Жабаева -великий поэт казахской степи»

Тематика Практически всю свою долгую и плодотворную жизнь

Тематика

Практически всю свою долгую и плодотворную жизнь Жамбыл Жабаев посвятил воспеванию лучших человеческих качеств — патриотизма, благородства, верности правому делу и справедливости. Мощный талант казахского поэта оценили еще при жизни акына. Сейчас же стихи Жамбыла Жабаева звучат на более чем 50 иностранных языках. Творчество поэта сберегло актуальность и поныне .

О родине Казахстан. Есть земля — и на ней живёт

О родине

Казахстан.
Есть земля — и на ней живёт Славных воинов гордый род,
По зелёным её полям Бродит тучный и сытый скот.
Есть страна, где велик простор Океанов полей и гор,
И прозрачных, как лунный свет,
И безбрежных, как даль, озёр.
Там лесов недоступных тень,
Там зелёных жайляу сень,
Там в широкой степи, акын,
Ты встречаешь и ночь, и день.
Есть земля, что в себе хранит Медь, железо, свинец, гранит.
И об этой земле твоя Молодая домбра звенит.

О Жамбыле Жамбыл Жабаев – акын-импровизатор, один из самых знаменитых поэтов

О Жамбыле

Жамбыл Жабаев – акын-импровизатор, один из самых знаменитых поэтов Казахстана. Жамбыл родился 28 февраля 1846 года в семье бедного кочевника Жабая из рода Шапрашты (Старшего жуза). По семейному преданию, мать Жамбыла Улдан родила его в то время, когда аул Истыбая (деда Жамбыла) в очередной раз спасался от набегов. Это случилось возле горы Жамбыл (что по-китайски значит крепость), на северо-востоке от нынешней станции Отар, в верховьях реки Чу. Мальчика нарекли в честь горы именем Жамбыл.

Увлечение Ещё мальчиком Джамбул научился играть на домбре

Увлечение

Ещё мальчиком Джамбул научился играть на домбре. Дядя Джамбула, брат отца, был известным домбристом. В 14 лет (по другим данным: в 1897 году в возрасте 12 лет) он решил уйти из дома и стать акыном, зарабатывая пением. Пел он под аккомпанемент домбры в стиле толгау (речитатив). Искусству импровизации учился у акына Суюнбая. Джамбул пел исключительно на казахском языке.

Айтыс Айтыс -импровизированное состязание двух акынов, форма устной народной песенной поэзии

Айтыс

Айтыс -импровизированное состязание двух акынов, форма устной народной песенной поэзии. Исполняется с аккомпанементом на народных струнных инструментах (домбра )

Великий акын, кюйши Суйнбай обладал не только даром красноречия и мастерством игры на домбре, но и, говорят, был наделен сверхъестественными способностями

Великий акын, кюйши Суйнбай обладал не только даром красноречия и мастерством игры на домбре, но и, говорят, был наделен сверхъестественными способностями. Многие приезжали к Суйнбаю, чтобы получить его бата (благословение). Одним из таких оказался 13-летний Жамбыл Жабаев:

Слова благославления Суюнбая «О,

Слова благославления Суюнбая

«О, Жамбыл, бата дедің – бердім саған,Бақытты өмірлі боп жүргін аман.Батасын ат орнына берді ғой деп,Қоймағын былай шығып кінә маған.Соңынан Сүйінбайдың орнын басып,Тіліңнен балың тамсын сорғалаған,Жапаға риза болсын айта барғын,Осымен өкпелемей жүрсін маған».
Сказав эти слова, Суйнбай вручил мальчику Жамбылу свою добру, которая сейчас находится Литературно-мемориальном музее Жамбыла Жабаева

Классный час «Жамбыл Жабаева -великий поэт казахской степи»

В конце XIX — начале XX века неоднократно участвовал и побеждал в айтысах (соревнованиях) видных акынов

В конце XIX — начале XX века неоднократно участвовал и побеждал в айтысах (соревнованиях) видных акынов. Славился как мастер обличительных песен. Позже из дореволюционного репертуара с его слов были записаны эпосы «Суранши-батыр», «Утеген-батыр», сказки «Хан и акын», «Сказка о лентяе» и др.

Акын воспевает свой народ, отвагу, героизм батыров своего рода, борцов за народное дело

Акын воспеваетсвой народ, отвагу, героизм батыров своего рода, борцов за народное дело.

Славен не золотом мой Кастек:
Слава его — живой человек!
Слава его – батыры – друзья,
Мощные, как весенний поток!
Славятся благородством души
Наш Саурук и наш Суранши.

На первый план выдвигает народ, болеет за его судьбу, мечтает о лучшей жизни для аульного бедняка, верит в эту лучшую жизнь:

На первый план выдвигает народ, болеет за его судьбу, мечтает о лучшей жизни дляаульного бедняка, верит в эту лучшую жизнь:
Тучу грозную, густую
Только буря разгоняет.
Всех врагов побьет народ!
Солнце яркое взойдёт!

Творчество После Октябрьской революции 1917 года в творчестве уже широко известного к тому времени акына появляются новые темы — «Гимн

Творчество

После Октябрьской революции 1917 года в творчестве уже широко известного к тому времени акына появляются новые темы — «Гимн Октябрю» (1936), «Моя Родина» (1936), «В Мавзолее Ленина» (1936), «Ленин и Сталин» (1936).
В его песнях можно было встретить почти всех героев советской властной верхушки, он придавал им черты эпических героев, легендарных богатырей — «Аксакалу Калинину» (1936), «Песня о батыре Ежове» (1937), «Клим батыр» (1936), «Наш Киров» (1939) и др.
Его песни искренне прославляли жизнь в СССР и широко распространялись властями. Фигура девяностолетнего Джамбула подавалась в образе восточного мудреца-аксакала, приветствующего новый строй и его людей. Он становится самым уважаемым акыном Казахстана, а его песни — частью нового быта казахского аула. С 1938 года являлся депутатом ВС Казахской ССР.

Ленинградцы, дети мои Ленинградцы, дети мои!

Ленинградцы, дети мои

Ленинградцы, дети мои!Ленинградцы, гордость моя!Мне в струе степного ручьяВиден отблеск невской струи.Если вдоль снеговых хребтовВзором старческим я скользну —Вижу своды ваших мостов,Зорь балтийских голубизну,Фонарей вечерних рои,Золоченых крыш острия…Ленинградцы, дети мои!Ленинградцы, гордость моя!

Не затем я на свете жил, Чтоб разбойничий чуять смрад;

Не затем я на свете жил,Чтоб разбойничий чуять смрад;Не затем вам, братья, служил,Чтоб забрался ползучий гадВ город сказочный, в город-сад;Не затем к себе ЛенинградВзор Джамбула приворожил!А затем я на свете жил,Чтобы сброд фашистских громил,Не успев отпрянуть назад,Волчьи кости свои сложилУ священных ваших оград.Вот зачем на север бегутКазахстанских рельс колеи,Вот зачем Неву берегутВаших набережных края,Ленинградцы, дети мои,Ленинградцы, гордость моя!

Памятник Джамбулу Джабаеву (Жамбылу

Памятник Джамбулу Джабаеву (Жамбылу Жабаеву)Высота памятника 400 см. Материал: бронза. Памятник великому казахскому поэту, автору поэмы «Ленинградцы — дети мои». Акын изображен во весь рост с традиционной домброй в руках. У его ног течёт окованный гранитным поребриком ручей. Джамбул никогда не был в городе на Неве. Поводом к увековечиванию стало стихотворение «Ленинградцы, дети мои!». Заключительные строки этого стихотворения, созданного в 1941 году, знал каждый ленинградец, переживший войну и блокаду: «Все пойдут на выручку к вам, Полководческим вняв словам, Предстоят большие бои, Но не будет врагам житья! Спать не в силах сегодня я… Пусть подмогой будут друзья, Песни вам на рассвете мои, Ленинградцы, дети мои, Ленинградцы, гордость моя». Подарок к 300-летию Санкт-Петербурга от Казахстана…

Классный час «Жамбыл Жабаева -великий поэт казахской степи»

В советское время песни акына приобрели всенародную известность

В советское время песни акына приобрели всенародную известность Поэт создал произведения, проникнутые советским патриотизмом и пафосом коммунистических идей (поэмы — «Моя родина», 1936), «Вооружённый народ», песни — «Гимн Октябрю», «Колыбельная песня», «Кляча и конь», «Песня о братстве народов», «Ленин и Сталин» .

Джамбул Джабаев умер 22 июня 1945 года, не дожив до своего столетия 8 месяцев

Джамбул Джабаев умер 22 июня 1945 года, не дожив до своего столетия 8 месяцев. Его похоронили в ауле Жамбыл Жамбылского района, Алматинская область (район и аул названы в его честь). В этом ауле, в доме где он жил, организовали музей Джамбула (Жамбыла), около дома и по сей день разбит сад, который он вырастил сам. Данный аул находится за посёлком Узынагаш, примерно в 60 км от Алма-Аты. Позже рядом с Жамбылом был похоронен Нургиса Атабаевич Тлендиев — известный казахский композитор, дирижёр, домбрист, народный артист Казахской ССР (1975), народный артист СССР (1984), народный Герой Казахстана (1998 год). Это была последняя воля известного композитора.

Награды Сталинская премия второй степени (1941) — за общеизвестные поэтические произведения

Награды

Сталинская премия второй степени (1941) — за общеизвестные поэтические произведения.
орден Ленина (19.05.1938)
орден Трудового Красного Знамени (26.05.1936)
орден «Знак Почёта» (31.01.1939)
медаль «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»

Викторина 1) О чём пел акын? 2)

Викторина

1) О чём пел акын? 2) Как Жамбыл относится к угнетателям народа?3) Как акын относится к народу, родной земле?4) В чём Жамбыл видел счастье? 5) Почему мы говорим, что творчество акына тесно
связано с жизнью казахского народа? 6) Почему Жамбыл говорил: «Я родины сын, плоть
от плоти её, и с народом моё бытие!».
7) Кто был первым учителем Жамбыла?
8.В каких городах есть памятники поэту?
9.Где открыт музей Жамбылу?
10.Назовите награды Жамбыла
11.За какое произведение поэт получил медаль ?

Рефлексия С творчеством какого поэта мы познакомились сегодня?

Рефлексия

С творчеством какого поэта мы познакомились сегодня?
Что вы узнали о Жамбыле Жабаева ?

Источник

Похожие материалы

Тема: Жамбыл Жабаев –великий поэт казахской степи

Классный час «Жамбыл Жабаева -великий поэт казахской степи»

Тематика Практически всю свою долгую и плодотворную жизнь

О родине Казахстан. Есть земля — и на ней живёт

О Жамбыле Жамбыл Жабаев – акын-импровизатор, один из самых знаменитых поэтов

Увлечение Ещё мальчиком Джамбул научился играть на домбре

Айтыс Айтыс -импровизированное состязание двух акынов, форма устной народной песенной поэзии

Великий акын, кюйши Суйнбай обладал не только даром красноречия и мастерством игры на домбре, но и, говорят, был наделен сверхъестественными способностями

Слова благославления Суюнбая «О,

Классный час «Жамбыл Жабаева -великий поэт казахской степи»

В конце XIX — начале XX века неоднократно участвовал и побеждал в айтысах (соревнованиях) видных акынов

Акын воспевает свой народ, отвагу, героизм батыров своего рода, борцов за народное дело

На первый план выдвигает народ, болеет за его судьбу, мечтает о лучшей жизни для аульного бедняка, верит в эту лучшую жизнь:

Творчество После Октябрьской революции 1917 года в творчестве уже широко известного к тому времени акына появляются новые темы — «Гимн

Ленинградцы, дети мои Ленинградцы, дети мои!

Не затем я на свете жил, Чтоб разбойничий чуять смрад;

Памятник Джамбулу Джабаеву (Жамбылу

Классный час «Жамбыл Жабаева -великий поэт казахской степи»

В советское время песни акына приобрели всенародную известность

Джамбул Джабаев умер 22 июня 1945 года, не дожив до своего столетия 8 месяцев

Награды Сталинская премия второй степени (1941) — за общеизвестные поэтические произведения

Викторина 1) О чём пел акын? 2)

Рефлексия С творчеством какого поэта мы познакомились сегодня?