Сценарии алтын куз балабакша

«Алтын күз» сценарий балабақшада ересек тобы

Музыка ойнап, әсем безендірілген залға балалар келіп кіреді. 
Жүргізуші: Қарсы алайық бәріміз,
                          Жасымыз бен кәріміз.
                           Қырдан кепті қыдырып,
                          Алтын күз бізге нұр төгіп.

Тілегім аман болсын ел іргесі,
Алтын күз қайта келді берекесі.
Молшылықтың жаршысы бола білді,
 Алтын күз-ырыс,береке,бірлік ала келді.

Армысыздар ұстаздар мен ата-аналар, қадірлі қонақтар! «Алтын күз, әсем айналам, Еліне береке сыйлаған» атты ертеңгілігімізге қош келдіңіздер! Балалар мен сендерге бір жұмбақ жасырғым келіп тұр.

«Көк майсалы көрікті, алқаптағы көп егін
  Бұл күндері киіпті, сары жібек көйлегін» — Бұл не, балалар? (Күз мезгілі)

(ендеше, күз мезгіліне арнаған өлең шумақтарымызды тыңдайық)

1.Азамат: Қуандырып біздерді,кел жемісті алтын күз.
Өлкемізге күз келді, кемелденсін халқымыз.    

Жеміс мол теретін, күз дос екен бізбенен
Бәрін тауып беретін, жомарт екен күз деген. 

2. Арай:   Жетті желмен алтын күз,
Жеміс жинау салтымыз
Жиып-теріп болған соң    

Той жасайды халқымыз,
Мол өнімді жинаймыз
Елге бәрін сыйлаймыз.

3. С. Мансур:Қыстың жақын қалғанын, жапырақтар білгендей,
Желмен ұшып барады, жерге қонып үлгермей
Жапырақтар жамырап, сайға барып бекінді,     
Анасынан ажырап, қалған бала секілді.

4.  Ясмин:  Жатыр дала жалтылдап, жаз шуағы мол құйды,
Күн астында алтын дән, тербеледі толқиды    

Көктемде егін егетін, күзде жиып беретін
Біздің дала бай дала, астық толы айнала.

Ұшты кенет жапырақ. 
Ой, алақай, тамаша, 
Шашу шашты жапырақ! 
(алтын күзге арнаған әнімізді айтайық)

Ән: «Алтын күз»

Балалар бізге қонақ келе жатқан сияқты.Ол кім болды екен?

Күз ханшайымы:  Сәлем менің достарым,
                               Өмірге көп қосқаным,
                               Күз сыйлығын алыңдар
                               Сыйлығына қаныңдар.
                               Молшылыққа кенеліп,
                              Шаттық әнге салыңдар.

Жүргізуші: Сәлеметсіз бе, Күз ханшайымы! Біздің балалар сізді асыға күтті.

Күз ханшайымы: Рахмет, менің достарым! Ал, мен сендерге жұмбақ ала келдім.

1.Бұтақта ілініп тұрамын,

Піскенде себетке құладым.(Жеміс)

2. Ашулы қонақ бұл анық,

Тонып шешсе жыладық. (Пияз)

3. Өсірер тың дала,

Көшірер қамбаға.

Айналар ұңға да

Айналар нанға да.(Бидай)

4. Сырты қатты,

Іші тәтті. (Қарбыз)

5. Өсірдім ұлпа қар,

Шешуін кім табар. (Мақта)

Жүргізуші: Күз ханшайымы, біздің балалар, егін және күз жайлы мақал- мәтелдер біледі.  

1.Екпей егін шықпас, 2. Жердің сәні егін

Үйренбей білім жұқпас. Ердің сәні білім

3. Егіндікті күз суар. 4. Арпа, бидай ас екен

Күз суарсаң, жүз суар Алтын күміс тас екен

 5. Не ексен соны орасың 6. Жері байдың – елі бай.

 Жүргізуші:Сұлу қыздарымыздың биін тамашалайық.

Көздерім бұлдырап
Басым айналып барады!
2 — бала: Енді, енді не етеміз?!
Мадинаға қалай көмектесеміз?
Қабдолла Әдия: Сабыр сақта, саспайық
Дәрігер шақырайық!
Мадина: Жо — жоқ! Дәрігер керек емес!
Қазір өзім тұрамын тез!
Азамат: Онда дәрі ішіп ал,
Менде міне, көп дәрі бар!
Абылайхан: Ауырмау үшін суық суға шомылу керек
Бұл — дәлелденген рецепт!
Мадина: Ах!
Бәрі бірге: Дәрігер, дәрігер! («Жедел жәрдем» машинасының дыбысы естіледі. Дәрігер киімін киген бала келеді)
Жанель: Мені неге шақырдыңдар,
Қандай шағым, арыздар бар?
Бәрі бірге: Мадинаға дәрігерлік көмек керек!
Жанель: Қазір қарап шығайын,
Неден ауырғанын ұғайын… (Фонендоскоппен кеудесін тыңдайды)
Жанель: — А — а — а — деп қане, аузыңды ашшы…… (Тексереді)
Тістерің орнында, тамағың іспеген
Қол — аяғың әлсізденген
Қызуың ыстық екен
Білдім, неден ауырғаныңды…!
Жеткілікті мөлшерде ағзаңа
Дәрумендер жетіспеген!
Мадина: Енді не істеймін?
Жанель: Дәрумендер табиғи болғаны дұрыс,
Көп — көп көкөніс, жемістер жеуге тырыс!..

Жүргізуші: Балалар,ендеше Эфирде –  «Күзгі бақша»  телеарнасының , Қызанақ – кориспондентінен бақшада қандай өзгерістер, қандай жаңалықтар  бар екенің, хабарласып көрейік!

—          Сәлеметсізбе, мені естіп тұрсыз ба? Бақшада қандай жаңалықтар, қандай өзгерістер болып жатыр!

Қызанақ — кориспондент: Сәлеметсіңдер ме балалар! Бақшада жемістер де, көкөністер де пісіп жатыр Бірақ кім, оларды жинап алады, мен білмеймін! Мүмкін сендер көмектесіп жібересіңдер?

Жүргізуші: Әрине біздің балалар, көмектесіп, көкөністермен жемістерді жинап береді.

ОЙЫН «Жемістер мен көкеністер»

Залға 4 шеңбер қойылады (олар үлкен себет болады) 4 баланың басына- өрік, қызанақ, орамжапырақ жүзім маскаларын кигізеді. Барлық балалар 4 командаға бөлінеді.

1 –Өрік

2 – Қызанақ

3 – Орамжапырақ

4 – Жүзім

Музыкамен барлығы билейді, тоқтап қалғанда, әр команда өз шеңберіне барып тұрады. Кейін ойын қайталанады.

Күз ханшайымы: — Бәрекелді, керемет!

Жүргізуші: Қызанақ,саған көп рахмет. Біз бақшада қандай өзгерістер бар екенін білдік. Ендеше, біздің балалардың әнін тамашалайық.

Ән: «Бізде де бар, бау бақша»

Жүргізуші: Жыл мезгілімізге арнаған өлең шумақтарын тыңдайық.

Қ.Әдия: Соңғы шуақ төгіліп, салқынданып тұр аймақ,
Ақ сәулеге шомылып, жапырақтар жүр ойнап.    
Көктен көзін бір алмай, қызғылт тартты сары күз
Жер қызығын қиялмай, маужырап тұр сары күз.

Әділ: Autumn leaves are falling down,

Falling down, falling down,

Autumn leaves are falling down,

Yellow, red, orange and brown

Әскербек Мансұр: Шоғы толған гүлдей жайнап, шақырады жарқын жүз,
Сайрандаған күліп ойнап, келді міне алтын күз,
Жел тынымсыз гуілдеп, болып кетті тым бұзық.   
Шуылдайды тал терек, жапырағын жұлғызып.
К.Адия: The leaves are falling

One by one

Summer`s over

School`s begun

Інжу: Тоңазып атырап, 
Көп жеміс піседі. 
Сарғайып жапырақ, 
Саудырап түседі. 
Аспанды сұрғылт бұлт, 
Жан-жақтан жабады. 
Күнбірте суытып, 

Дильназ: Кездескен соң күзімен,
  Бұтағынан үзілді.
  Ай жапырақ-сары алтын
  Айналаның бәрі алтын.

Жүргізуші: Балалар күзде, аңдарда қысқа дайындалады. Қорек жинап күздің, сыйлықтарына рахметін айтады. Ендеше  эфирде – «Күзгі орман» телеарнасының кориспонденті –Қоянға сөз берейік!

—          Сәлеметсізбе қоян! Күзгі орманда не болып жатыр, аңдар қысқа қалай дайындалады?

Қоян –кориспондент: Сәлеметсіңдер ме балалар! Орманда көптеген өзгерістер болып жатыр. Барлық аңдар қыс мезгіліне азықтарын дайындап жатыр.Балалар мен сендерге жұмбақ жасырайын ал сендер шешуін табыңдаршы.

Үсті толы ине,

өзін қорғай алады,

домаланып қалады. Қандай аң?

Балалар: Кірпі!

Қоян–кориспондент: Дұрыс балалар!

Бұтақтан бұтаққа секірген,

Кішкентай ғана шапшаң аң.

 Балалар: Тиін!

Қоян–кориспондент: Дұрыс тиін! Балалар сендер білесіңдер ме, тиін мен кірпі қорек жинамапты. Мүмкін сендер көмектесіп жібересіңдер?

Жүргізуші: Әрине көмектесеміз! Кірпіге  алмаларды, ал тиінге жаңғақтарды жинап береміз!

ОЙЫН «Жаңғақтар мен алмаларды себетке жинап ал!»

Ортада шеңбер ішінде жаңғақтар мен алмалар аралас жатады. Қарама қарсы балалар екі командаға 5 баладан бөлініп тұрады. Қолдарында себеттер. 1,2,3 дегенде бір-бірден барып өз заттарын жинайды. Музыка тоқтағанда ойын аяқталады. Кім көп жинаса сол команда жеңеді.

Жүргізуші: Досы көпті жау алмас, деп бекер айтпаған! Міне біздің, балалар кірпі мен тиінге көмектесіп жіберді.

Теңіздей тербетіле көл бетіне,

Бишілер билеп кетті тербетіле.

Аққудай қалықтаған теңіздегі,

Бишілеріміз өнерлерін көрсетуде.

ұлдарымыз бен қыздарымыздың биін тамашалаңыздар.

Би: «Күзгі жол»

Кезегімізді  өлең шумақтарына берейік.

1.Жиһангер: Алтын нұрдай тамшылап, жапырақтар төгілді
                      Біздің өмір таң шуақ, біздің өмір көңілді    
                      Біреу астық түсіріп, біреу бидай ұшырып,
                    Жатқан мезгіл күз екен, алдым соны түсініп.

 2.Алина: Ой, балалар,балалар,

Қоңырқай күз болыпты,

Құлап жапырақтар солыпты.

Ел егінін орыпты,

Ой,балалар,балалар.

Ойнайық та күлейік,

Мәз боп бірге жүрейік

3.Нұрсұлтан: Сарғайды тоғай, сап-сары манай
                      Соңғы әнің айтып, құс кетті қайтып     
                    Жапырақ ұшты, суық та түсті
                     Сонда да бізге,қызық көп күзде.   

  4.Аймерей: Күн суытып келеді, жапырақтар түседі.
                      Астық-жеміс жиылды,қамбамызға құйылды.     
                    Ардақты күз –мың алғыс, алдық өнім сыйыңды.

  5.Елжас:   Жаздай күткен бәріміз,

 Сары алтын,сары күз,
  Көк аспаның мөлдіреп,

Алтын күнім елжіреп.  

6. Қарақат: Аспанды сұрғылт бұлт, 
Жан-жақтан жабады. 
Күнбірте суытып, 
Жауын көп жауады. 

Ән: «Күзгі жаңбыр»

Жүргізуші:  Күз ханшайымы! Біздің қыздарымыз,  аналары тіккен күздік киім үлгілерін  көрсетпекші. Ендеше «Алтын күз-2015» күзгі сән үлгісін ортаға шақырамыз! Қарсы алыңыздар!
Күз ханшайымы: Керемет! Қандай әдемі! Балалар, менің басқа балабақша бүлдіршіндеріне  баратын уақытым болыпты. Мен енді кетейін, келесі кездескенше сау болыңдар!
Жүргізуші: Құрметті қонақтар, ата-аналар бүгінгі «Алтын күз, әсем айналам, Еліне береке сыйлаған» — атты ертеңгілігімізді аяқтай отырып, күз берекелі, астықты болсын демекпіз. Сау болыңыздар қонақтар, келгенше жыл айналып.

Құтты болсын, жаңа жыл!

2 сәбилер тобына арналған сценарий:

Карлсон бізде қонақта!

Әдемі әуенге балалар залға кіреді, қолдарында гүлдер бар.

Жүргізуші:

Той пердесін ашайық
Тойға шашу шашайық
Аналарды құрметтеп
Ән маржанын ашайық.

-Сәлеметсіздер ме құрметті қонақтар! Қымбатты қонақтар, сүйікті аналар, әжелер, ұстаздар бүгін көктемнің алғашқы мерекесі 8 Наурыз құтты болсын! Мерекелік ертеңгілімізді тамашалауға шақырамыз.

Биден кейін гүлдерді жинап, оларды құмыраға қойып, орындарына отырады.

(көңілді әуен жүргізіледі)

Жүргізуші: Балалар, бұл не? Кәнеки, ыңғайлап отырып, кім келе жатқанын көрейік.

(Карлсон ұшып келе жатады)
Карлсон: Сәлем,балалариктар!Қыз бен ұлдариктар ! Сендер мені таныдыңдар ма?
Балалар: Иә!
Карлсон: Сендерге көңілді Карлсон келді. Тамақ ішуге, шай ішуге келдім. 
Ал, сендердің тәтті бәліштерін, кәмпиттерін, балмұздақ пен мармеладтарын қайда?Мен көңілді Карлсонмын, сондықтан мен балалар мен үлкендерге ұнаймын!

( әнін айтады)

Жүргізуші: Тоқтай тұр, тоқтай тұр, Карлсон! Әрине, біз сені мерекемізде көруге өте қуаныштымыз, бірақ неге сен тек қана балалармен амандастың? Қарашы , залымызда қаншама әдемі киінген қонақтар отыр.

Карлсон: Ой, расында да қонақтар отыр екен. 
(бір анаға, екінші анаға жақындайды да, қолдарынан алып амандасады, сөмкелеріне қарайды)
Өзімді таныстыруға рұқсат етіңіздер! Мен Карлсонмын! Әлемдегі ең әдемі, ақылды, тәртіпті және тамақты көп жейтін еркекпін! Көөп күш-қуаты бар, өте қызықты еркекпін! Ой, сіздің сөмкеңізде не бар?! Зефир, шоколад?! Ой, а сізде ше? Тәтті иристар ма? Біреуден сағыздың иісі шығады! Мм, тәттіні жегім келіп тұр. Көздеріңіздің алдыңызда жүдеп жатырмын.

Жүргізуші: Тоқтай тұр, тоқтай тұр, Карлсон!Асықпа! Сен бізде қонақта көп уақыт болған жоқсын ғой.

Карлсон: Енді не қылайын. Жұмыс..Қаншама үйлерге ұштым, қаншама балақайлармен таныстым! Ал, тәттілерді қанша жедім десейші!

Жүргізуші: Иә, Карлсон! Сен әлі де тәттіні жақсы көретін жыбыр-жыбыр екенсің! Бірақ біз балалармен бірге саған өте қуаныштымыз. Солай ма,балалар!

Карлсон: Ой, мен қалай қуаныштымын, десеңдерші! Өйткені мен қазіргі уақытта сендердің бақшаларыңның төбесінде тұрамын ғой. Және бір кезде терезелеріңіздің алдынан өтіп балалардың бір мерекеге дайындалып жатқанын көрдім. Бірақ қандай мерекеге екенін түсінбедім! Қандай мереке?
Жүргізуші: Қандай мерекені тойлап жатырмыз, балалар, айтайықшы? 
Балалар: 8 Наурыз!
Карлсон: Ух, ты! 8 наурыз?! Бұл не?
Жүргізуші: Қандай мереке екенін қазір балалар саған айтып береді!

Балалар тақпақтар айтады

Жүргізуші: Ал енді, Карлсон, 8 наурыз дегенді түсіндің ба?

Карлсон: Иә! Балалар әр күн сайын әнді неге қатты айтып жатқанын мен енді түсіндім!Олар дайындық жасаған екен ғой! Аналары мен әжелері қуанышты болсын деп. Мерекеде сарқыт бола ма?
Жүргізуші: Әрине, бірақ ол сарқытты алу үшін еңбек ету керек. Сен бізге ән айтып немесе би билеп берсең, көреміз береміз ба жоқ па!

Карлсон: О не дегеніңіз, мен ұялам ғой!

Жүргізуші: Жарайды, саған көмектесеміз! Балалар, бірге көңілді польканы билеп берейікші! 
Би
(биден кейін балалар отырады, ал Карлсон құлайды)
Карлсон: Болды! Би керемет болды, бірақ мен ауырып қалдым, маған міндетті түрде тәтті бір нәрсе беріңдер!

Жүргізуші: Балалар, Карлсонды құтқару керек! Дәмді тосаппен тұрған бәнкеміз қайда?!
Карлсон: (басын көтеріп) Тосап?!!!Дұрыс естідім ба!
Жүргізуші: Иә, тосап!
Карлсон: Ал бәнкесі үлкен ба?!

Жүргізуші: Үлкен, үлкен!
Карлсон: Ал қасық үлкен бе?!
(жүргізуші қолына банка мен қасықты ұстап, Карлсонның қасына жақындайды)
Жүргізуші: Қасық мынадай! Аузынды аш, қазір біз сені құтқарамыз!
(жүргізуші Карлсонды тамақтандырады, бірақ Карлсон бәнкені алып, бұрышқа тығылып тосапты жеуді жалғастырады)
Жүргізуші: Ойпырмай, Карлсон, менің ойымша сен бәрін шатастырып, тәттіқұмар мерекесіне келдім деп ойлап жүрсің. Ал біз аналар мерекесін тойлап жатырмыз!

Карлсон: (аузын сүртіп, ортаға шығады)

Ештенені де шатастырған жоқпын! Олай болса, мен сіздерге тосынсый дайындадым!
Жүргізуші: Тосынсый?! Күшті ғой! Ол туралы айтып берші бізге!
Карлсон: Балалар, сендер ойын ойнауға жақсы көресіңдер ма?

Балалар: Иә!
Карлсон: Осы менің сізге деген тосынсыйым!
Сендермен бірге «Гүл жина» атты ойын ойнайықщы!

«Гүл жина» ойыны

( жерде әр түрлі түсті гүлдер жатыр, балалар бір түсті жапырақтарды жинайды)
Жүргізуші: Рахмет, балалар, жақсы ойнадыңдар!Саған да Карлсон, рахмет!Ойын үшін, гүлдерін үшін! Енді сол үшін мен саған мына кәмпитті бергім келеді!Саған деген тосынсыйымыз болсын!

Карлсон: Қап! Кәмпиттің түрін қараңдар!Рахмет!Көңілімнен шықты! Сендерде осындай үлкен кәмпиттер болса, мен кетуге асықпаймын! Мен, осында, сендерде қалатын шығармын! 
Жүргізуші: Біз сен осында қалатынына куаныштымыз, бірақ кәмпит үлкен болса, оны барлығына бөлуге болады ғой!

Карлсон: Жо-жоқ!Нені бөлеміз! Өзіме де аз болып тұр ғой!
Жүргізуші: Жарайды, мен әзілдедім! Әрине, сен осындай тәтті сыйлыққа лайықсын! Айтшы,Карлсон, саған біздің мерекеміз ұнай ма?
Карлсон: Әрине, сендерде сондай тамаша!Балалар мен қыздар әдемі киінген!Аналарымыз қандай сұлу, көңілді!

Жүргізуші: Дұрыс айтасын, Карлсон, аналарымыз бүгін өте әдемі, өйткені бүгін олардың мерекесі ғой! Оларға арнап балалар ағылшын тілінде тақпақтар мен ән айтып береді.

ойыны
(ойынға: 3 йогурт, 3 қасық, 3 салфетка, 3 нагрудник) 
Карлсон: Күшті ойнадық, әжелеріміз тойған шығар!
Жүргізуші: Карлсон, білесің бе, біздің балалар еңбек етуге жақсы көреді. 
Карлсон: Сендер еңбек етуге жақсы көресіңдер ма?
Ойыншықтарды да өздерің жинайсыңдар ма?
Үстелді де жасайсыңдар ма?
Ыдыстарды да өздерің қоясыңдар ма?
1. Помогаю маме я, каждый день работаю,
убираю со стола, мою пол с охотою!
2. Могу я щёткой подметать, умею вещи убирать,
До блеска натирать посуду, и тряпкой пыль сметать повсюду!
3. Я не валяюсь по ковру, не бегаю вприпрыжку,
Я сам сегодня уберу, игрушки все и книжки!
4. Я тоже маме помогу, все игрушки уберу,
За диван машины спрячу, кубики за кресло,
под столом оставлю мячик, вот и всё на месте!
5. Хорошо бы если вдруг в руки мне попал утюг,
Я бы маме показал, что давно большим я стал!
Карлсон: Иә! Тамаша! Жарайсыңдар!
Жүргізуші: Әрине, біздің балалар өте жақсы көмектеседі.

Би
Жүргізуші: Ал, Карлсон, саған ұнады ма?

Карлсон: Иә! Сендердің балаларың шебер екен!Қыздарына ғашық болып қалдым! Ал енді мен сендерді көңілді кір жуу биіне шақырамын.

биі

Карлсон: Ой, қандай тамаша биледіңдер!Шаршамапсыңдар да! Мен үлкен кәмпитті сендерге бермегенім үшін қатты қобалжып тұрмын, сондықтан мен сендермен бөліскім келіп тұр! Менде де кәмпиттер бар. Оларды сендерге сыйлаймын!(кәмпиттерді таратады)

Мереке тамаша өтті, жарайды онда, сау болыңдар, балақайлар! Ал менің ұшатын уақытым келіп қалды!Құрбыларымды мерекемен құттықтау керек.Сау болыңдар, достарым!Мен ұшып барамын! ( әуенмен ұшып кетеді)
Жүргізуші: Мерекеміз өз соңына жетті. Балалар, сендерге бүгінгі мереке ұнады ма? (Иа). Маған ұнады. Бірақ бізге топқа барып демалу керек. Сендерге барлықтарына үлкен рахмет, сендер бүгін ерекше ақылды болдыңдар. Құрметті ата-аналар, осымен біздің бүгінгі мерекелік ертеңгілігіміз аяқталды. Ана-әжелерімізді көктем мерекесімен құттықтай отырып денсаулық, бақыт тілейміз. Балаларымыз дайындаған сыйлықтарды қабыл алыңыз!

Көңілді әуенмен балалар аналарына сыйлық сыйлайды.

Музыка ойнап, әсем безендірілген залға балалар келіп кіреді. 
Жүргізуші:     Қарсы
алайық бәріміз,
                     
    Жасымыз бен кәріміз.
                     
     Қырдан кепті қыдырып,
                     
    Алтын күз бізге нұр төгіп.

Тілегім
аман болсын ел іргесі,
Алтын күз қайта келді берекесі.
Молшылықтың жаршысы бола білді,
 Алтын күз-ырыс,береке,бірлік ала келді.

    
 Армысыздар ұстаздар мен ата-аналар, қадірлі қонақтар!  «Алтын күз, әсем
айналам, Еліне береке сыйлаған» атты ертеңгілігімізге қош келдіңіздер! Балалар
мен сендерге бір жұмбақ жасырғым келіп тұр.

  «Көк
майсалы көрікті, алқаптағы көп егін
  Бұл күндері киіпті, сары жібек көйлегін» — Бұл не, балалар? (Күз мезгілі)

(ендеше,
күз мезгіліне арнаған өлең шумақтарымызды тыңдайық)

1.Азамат:
Қуандырып біздерді,кел жемісті алтын күз.
                  Өлкемізге күз келді, кемелденсін халқымыз.    

                 
Жеміс мол теретін, күз дос екен бізбенен
                   Бәрін тауып беретін, жомарт екен күз деген. 

2. Арай: 
 Жетті желмен алтын күз,
                  Жеміс жинау салтымыз
                  Жиып-теріп болған соң    

                 
 Той жасайды халқымыз,
                  Мол өнімді жинаймыз
                  Елге бәрін сыйлаймыз.

3. С.
Мансур:Қыстың жақын қалғанын, жапырақтар білгендей,
                         Желмен ұшып барады, жерге қонып үлгермей
                         Жапырақтар жамырап, сайға барып бекінді,  
 
                         Анасынан ажырап, қалған бала секілді.

4.  Ясмин:
 Жатыр дала жалтылдап, жаз шуағы мол құйды,
                    Күн астында алтын дән, тербеледі толқиды    

                    Көктемде
егін егетін, күзде жиып беретін
                    Біздің дала бай дала, астық толы айнала.

5. Айдос Көк майсалы көрікті, 
                 Алқаптағы көпегін. 
                 Бұл күндері киіпті, 
                 Сары жібек көйлегін. 
                 Ағаштардан жамырап, 
                        

                        Ұшты кенет жапырақ. 
                         Ой, алақай, тамаша, 
                           Шашу шашты жапырақ! 
(алтын күзге арнаған
әнімізді айтайық)

Ән:
«Алтын күз»

Балалар 
бізге қонақ келе жатқан сияқты.Ол кім болды екен?

Күз
ханшайымы:  Сәлем менің достарым,
                     
         Өмірге көп қосқаным,
                     
         Күз сыйлығын алыңдар
                     
         Сыйлығына қаныңдар.
                     
         Молшылыққа кенеліп,
                     
        Шаттық әнге салыңдар.

Жүргізуші:
Сәлеметсіз бе, Күз ханшайымы! Біздің балалар сізді асыға күтті.

Күз
ханшайымы: Рахмет, менің достарым! Ал, мен сендерге жұмбақ ала келдім.

1.Бұтақта
ілініп тұрамын,

Піскенде
себетке құладым.(Жеміс)

2.
Ашулы қонақ бұл анық,

Тонып
шешсе жыладық. (Пияз)

3.
Өсірер тың дала,

Көшірер
қамбаға.

Айналар
ұңға да

Айналар
нанға да.(Бидай)

4.
Сырты қатты,

Іші
тәтті.  (Қарбыз)

5.
Өсірдім ұлпа қар,

Шешуін
кім табар. (Мақта)

Жүргізуші:
Күз ханшайымы, біздің балалар, егін және күз жайлы мақал- мәтелдер біледі.
 

1.Екпей егін шықпас,
                                         2. Жердің сәні егін

Үйренбей білім жұқпас.                                          Ердің
сәні білім

3.
Егіндікті күз суар.                                           4. Арпа,
бидай ас екен

Күз суарсаң, жүз суар                                             Алтын
күміс тас екен

 5. Не
ексен соны орасың                                  6.   Жері байдың –
елі бай.

 Жүргізуші:Сұлу
қыздарымыздың биін тамашалайық.

Би:
«Шағала»
Мадина:
Тоқтаңдар, тоқтаңдар!
Бойымнан әл құрып

Көздерім бұлдырап
Басым айналып барады!
2 — бала: Енді, енді не етеміз?!
Мадинаға  қалай көмектесеміз?
Қабдолла Әдия: Сабыр сақта, саспайық
Дәрігер шақырайық!
Мадина: Жо — жоқ! Дәрігер керек емес!
Қазір өзім тұрамын тез!
Азамат: Онда дәрі ішіп ал,
                Менде міне, көп дәрі бар!
Абылайхан: Ауырмау үшін суық суға шомылу керек
                        Бұл — дәлелденген рецепт!
Мадина: Ах!
Бәрі бірге: Дәрігер, дәрігер! («Жедел жәрдем» машинасының
дыбысы естіледі. Дәрігер киімін киген бала келеді)
Жанель: Мені неге шақырдыңдар,
Қандай шағым, арыздар бар?
Бәрі бірге: Мадинаға дәрігерлік көмек керек!
Жанель: Қазір қарап шығайын,
Неден ауырғанын ұғайын… (Фонендоскоппен кеудесін тыңдайды)
Жанель: — А — а
— а — деп қане, аузыңды ашшы…… (Тексереді)
Тістерің орнында, тамағың іспеген
Қол — аяғың әлсізденген
Қызуың ыстық екен
Білдім, неден ауырғаныңды…!
Жеткілікті мөлшерде ағзаңа
Дәрумендер жетіспеген!
Мадина: Енді не
істеймін?
Жанель:
Дәрумендер табиғи болғаны дұрыс,
Көп — көп көкөніс, жемістер жеуге тырыс!..

Жүргізуші: Балалар,ендеше
Эфирде –  «Күзгі бақша»  телеарнасының
, Қызанақ – кориспондентінен бақшада қандай өзгерістер, қандай жаңалықтар 
бар екенің, хабарласып көрейік!

—          Сәлеметсізбе, мені естіп тұрсыз ба? Бақшада қандай
жаңалықтар, қандай өзгерістер болып жатыр!

Қызанақ — кориспондент: Сәлеметсіңдер ме балалар! Бақшада жемістер де, көкөністер де
пісіп жатыр Бірақ кім, оларды жинап алады, мен білмеймін! Мүмкін сендер
көмектесіп жібересіңдер?

Жүргізуші: Әрине
біздің балалар, көмектесіп, көкөністермен жемістерді жинап береді.

ОЙЫН
«Жемістер мен көкеністер»

Залға
4 шеңбер қойылады (олар үлкен себет болады) 4 баланың басына- өрік, қызанақ,
орамжапырақ жүзім маскаларын кигізеді. Барлық балалар 4 командаға бөлінеді.

1 –Өрік

2 –
Қызанақ

3 – Орамжапырақ

4 – Жүзім

Музыкамен
барлығы билейді, тоқтап қалғанда, әр команда өз шеңберіне барып тұрады. Кейін
ойын қайталанады.

Күз
ханшайымы: — Бәрекелді, керемет!

Жүргізуші: Қызанақ,саған
көп рахмет. Біз бақшада қандай өзгерістер бар екенін білдік. Ендеше, біздің
балалардың әнін тамашалайық.

Ән:
«Бізде де бар, бау бақша»

Жүргізуші: 
Жыл мезгілімізге арнаған өлең шумақтарын тыңдайық.                                                                                                                                                                                                                                                               
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

Қ.Әдия:
Соңғы шуақ төгіліп, салқынданып тұр аймақ,
                Ақ сәулеге шомылып, жапырақтар жүр ойнап.    
                Көктен көзін бір алмай, қызғылт тартты сары күз
                Жер қызығын қиялмай, маужырап тұр сары күз.

Әділ:
Autumn leaves are falling down,

          
Falling down, falling down,

          
Autumn leaves are falling down,

          
Yellow, red, orange and brown

Әскербек
Мансұр: Шоғы толған гүлдей жайнап,
шақырады жарқын жүз,
                                   Сайрандаған күліп ойнап, келді міне алтын
күз,
                                   Жел тынымсыз гуілдеп, болып кетті тым
бұзық.  
                                    Шуылдайды тал терек, жапырағын жұлғызып.
К.Адия:  The leaves are falling

                  One
by one

                  Summer`s
over

                  School`s
begun  

Інжу: Тоңазып атырап, 
            Көп жеміс піседі. 
            Сарғайып жапырақ, 
            Саудырап түседі. 
            Аспанды сұрғылт бұлт, 
            Жан-жақтан жабады. 
             Күнбірте суытып, 

  Жауын көп жауады. 

Дильназ:  Кездескен соң күзімен,
                    Бұтағынан үзілді.
                    Ай жапырақ-сары алтын
                    Айналаның бәрі алтын.

Жүргізуші: Балалар
күзде, аңдарда қысқа дайындалады. Қорек жинап күздің, сыйлықтарына рахметін
айтады. Ендеше  эфирде – «Күзгі орман» телеарнасының кориспонденті –Қоянға
сөз берейік!

—          Сәлеметсізбе
қоян! Күзгі орманда не болып жатыр, аңдар қысқа қалай дайындалады?

Қоян –кориспондент: Сәлеметсіңдер
ме балалар! Орманда көптеген өзгерістер болып жатыр. Барлық аңдар қыс мезгіліне
азықтарын дайындап жатыр.Балалар мен сендерге жұмбақ жасырайын ал сендер шешуін
табыңдаршы.

Үсті
толы ине,

өзін
қорғай алады,

домаланып
қалады. Қандай аң?

Балалар: Кірпі!

Қоян–кориспондент: Дұрыс
балалар!

Бұтақтан бұтаққа секірген,

Кішкентай ғана шапшаң аң.

 Балалар: Тиін!

Қоян–кориспондент: Дұрыс
тиін! Балалар сендер білесіңдер ме, тиін мен кірпі қорек жинамапты. Мүмкін
сендер көмектесіп жібересіңдер?

Жүргізуші: Әрине
көмектесеміз! Кірпіге  алмаларды, ал тиінге жаңғақтарды жинап береміз!

ОЙЫН
«Жаңғақтар мен алмаларды себетке жинап ал!»

Ортада
шеңбер ішінде жаңғақтар мен алмалар аралас жатады. Қарама қарсы балалар екі
командаға 5 баладан бөлініп тұрады. Қолдарында себеттер. 1,2,3 дегенде бір-бірден
барып өз заттарын жинайды. Музыка тоқтағанда ойын аяқталады. Кім көп жинаса сол
команда жеңеді.

Жүргізуші: Досы көпті жау алмас, деп бекер айтпаған! Міне
біздің, балалар кірпі мен тиінге көмектесіп
жіберді.

Теңіздей тербетіле
көл бетіне,

Бишілер билеп
кетті тербетіле.

Аққудай қалықтаған
теңіздегі,

Бишілеріміз 
өнерлерін көрсетуде. 

ұлдарымыз бен қыздарымыздың биін тамашалаңыздар.

Би: «Күзгі жол»

 Кезегімізді
 өлең шумақтарына  берейік.

1.Жиһангер: Алтын нұрдай тамшылап, жапырақтар
төгілді
                        Біздің
өмір таң шуақ, біздің өмір көңілді    
                        Біреу
астық түсіріп, біреу бидай ұшырып,
                        Жатқан
мезгіл күз екен, алдым соны түсініп.

 2.Алина:     Ой, балалар,балалар,

                  Қоңырқай күз болыпты,

                       Құлап жапырақтар солыпты.

                       Ел егінін орыпты,

                        Ой,балалар,балалар.

                       Ойнайық та күлейік,

                       Мәз боп бірге жүрейік

 3.Нұрсұлтан:
Сарғайды тоғай, сап-сары  манай
                         
Соңғы әнің айтып, құс кетті қайтып    
                          Жапырақ
ұшты, суық та түсті
                          Сонда
да бізге,қызық көп күзде.   

 
4.Аймерей:   Күн суытып келеді, жапырақтар түседі.
                         
Астық-жеміс жиылды,қамбамызға құйылды.    
                          Ардақты
күз –мың алғыс, алдық өнім сыйыңды.

 
5.Елжас:       Жаздай күткен бәріміз,

                       
 Сары алтын,сары күз,
                          Көк аспаның мөлдіреп,

                        
Алтын күнім елжіреп.  

6.
Қарақат:    Аспанды сұрғылт бұлт, 
                         Жан-жақтан жабады. 
                         Күнбірте суытып, 
                         Жауын көп жауады. 

Ән:
«Күзгі жаңбыр»

Жүргізуші:  Күз ханшайымы! Біздің қыздарымыз,  аналары тіккен
күздік киім үлгілерін  көрсетпекші. Ендеше «Алтын күз-2015» күзгі сән
үлгісін  ортаға шақырамыз! Қарсы алыңыздар!
Күз ханшайымы: Керемет! Қандай әдемі! Балалар, менің басқа балабақша
бүлдіршіндеріне  баратын уақытым болыпты. Мен енді кетейін, келесі
кездескенше сау болыңдар!
Жүргізуші: Құрметті қонақтар, ата-аналар бүгінгі «Алтын күз, әсем
айналам, Еліне береке сыйлаған» — атты ертеңгілігімізді аяқтай отырып, күз
берекелі, астықты болсын демекпіз. Сау болыңыздар қонақтар, келгенше жыл
айналып.

№10
«Алтын бала» балабақшасы

Ертеңгілік:

 «Алтын күз, әсем айналам,

Еліне береке сыйлаған»

№11 «Гүлдер» ересек тобы

Тәрбиеші:
Махаббат Г.М

Көкшетау
2015 жыл

Алтын күз!

Маңғыстау облысы Жаңаөзен қаласы
№1 Ақбота балабақшасы
тәрбиеші: Есболсинова Гульшат Рысбаевна

Алтын күз! ертеңгілік.

Мақсаты: Балаларды күз әлемімен таныстыруды жалғастыру.

Күз мезгіліндегі өнім көкөністерден көрініс сахналандыру.

Балалардың ойын, ән, билер арқылы күзгі мерекелік көңіл-күйлерін көтеру.

Табиғатты сүйіп, қорғауға, аялауға тәрбиелеу.

Дауыс: Міне, өлкемізге алуан түсті жапырақтарымен толқып, билеп күз де жетті. Күздің келуін бәріміз де асыға күттік. Ал, күз бізге мол өнімдерін сыйға тартуда.

(Әуен ойналады. Жапырақтар биін билеп балалар келеді. Би аяқталған соң өз орындықтарының қасына барып тұрады.)

Би: Жапырақтар

Жүргізуші: Армысыздар құрметті қонақтар! Біздің шағын орталықта «Келді міне Алтын күз» мерекесін бізбен бірге өткізуге қош келіпсіздер!

Бүгін мейрам, бүгін той

Қуаныш күн, біліп қой

Күзгі бақта сыңғырлап

Алақанды ұрып қой.

Қонақтардың көңіл-күйін көтеру үшін қолдарымызды бұлғап амандасайық!

(Балалар қолдарын бұлғайды)

Жарайсыңдар балалар! Қонақтар мен балалардың жүзінен қуаныш пен шаттықтың ізін байқайық!

Берекесін сыйлауға
Өлкемізге күз келді
Жемістерін жинауға
Шақырады біздерді

Қуандырып біздерді
Кел жемісті алтын күз
Өлкемізге күз келді
Кемелденсін халқымыз.

Көптен күткен күз келді
Жеміс жидек піседі
Жапырақтар сарғайып
Ағаштардан түседі

Көбейді құт береке
Астық толы қамбамыз
Құтты болсын мереке,
Алтын күзді тойлаймыз.

Ән: Алтын күз

Балалар қазір бізде күз мерекесі, күз мезгілінің неше айы бар екен?

Күз айларын кім атап шығады?

Күз айларын ортаға шақырайық . (Қыркүйек, қазан, қараша)

Сыңғырлайды қоңыраулар
Қыркүйек айында
Сағынышпен біз барамыз
Өнер білім тойына

Қазан айы басталды
Құстар қайта бастады
Туыстық, адам достықпен
Жалғаса берсін өмірлерін

Күздің караша айында
Алма, алмұрт піседі
Жапырақтар сарғайып
Сыбдыр, сыбдыр түседі

Ойын: «Өз ағашынды тап!»

Шарты: Шашылған жапырады теріп алып, өз ағаштарының қасына тез барып тұру.

Бағбаншы: кіреді.

Жүргізуші: Сіз кімсіз? Қайдан келдіңіз?

Бағбаншы: Бақша, бақты күтетін бағбаншымын. Балаларды мейрамымен  құттықтауға келдім. Ал сендер неге  жалғызсыңдар? Күз ханшайымы қайда?
Жүргізуші: Біз сізбен келеді деп ойладық.
Бағбаншы:Мен күз ханшайымын көрген жоқпын, ол орманда адасып қалған шығар.

Жүргізуші: Келіп қалатын шығар тосайық, оған дейін көкөністер мен жемістерді қазір өздерін таныстырсың.

Ортаға жемістер мен көкөністер, өздері туралы тақпақтар

Өрік
Дөп дөнгелек сап сары
Ішінде бар дәні
Қызығасын көріп
Менің атым өрік.

Алма
Пісіп тұрған алмамын,
Тамсандырар бал дәмім
Жерге сілкіп түсірме
Ісіп кетер маңдайым.

Сәбіз
Өсіретін бойыңды
Дамытатын ойыңды.
Қоянға да азықпыз,
Сәбіздерміз жазықсыз.

Пияз   
Асханадан шықпаймын,
Атым пияз, бұқпаймын.
Көзден жасты шығарам.
Тұмаудан бірақ сақтаймын.

Картоп
Картоп біздің атымыз
Жер астында жатырмыз
Бір тамырдан тараған,
Ағайынбыз бәріміз.

Алмұрт
Тіл үйірген алмұртпын
Таңсығымын бар жұрттың
Жақсы өсіре алмайды,
Қараса егер салғырт кім.

Қызанақ
Тал шыбығым бұралып,
Бақшаларда қызарып
Тұрған ол мен қызанақ
Күнге қарап ұялып.

Шие
Мен моншақты шиемін
Құмарсындар білемін
Кетіп қалып жүрмесін
Тамағыңа сүйегім

Бағбаншы: Балалар мен бір ойын білемін , бірге ойнайық.

Ойынның аты: «Көкөністер»

(Әуен: Жел мен жаңбырдын дауысы.)
Күз бен жел кіреді:
Күз. Маған көмектесіңдер, көмектесіңдер.
Әуен: Сиқырлы
Жел: Ахалай, махалай суф !Күзді ұйықтатып тастайын.Қара бұлтымен күзді жауып тастайды.
Бағбаншы: Желдін артынан қуады.

Жүргізуші:  Жел сен неге күзді сиқырлап тастадын

Бағбаншы: Күз бізге керек, оны балалар тосып отыр.

Жел: мен мықтымын, мен шапшаңмын мен күзді сыйқырлап тастадым.
Жүргізуші: Біздің балаларда шапшаң! Ондай болса ойын ойнап, шапшаңдығымызды көрсетейік.
Ойын: «Тауық пен әтеш»

Екі баладан ортаға шығып, музыка әуені аяқталғанша тауық – қызыл бұршақ, ал әтеш –ақ бұршақ дәнін жинау керек. Қайсысы көп жинаса соның жеңіске жеткені болады.

Бағбаншы: Әне, көрдің бе, біздің балалар қандай шапшаң?

Жел: жарайды сендер мықтысыңдар,сендер шапшаңсыңдар, сендер жеңдіңдер.
Жүргізуші: күзді бізге қайтар, біздің балалар мерекеге күзді тосып отыр.
Күз оянады.

Береке бақ дарыған

Жомарт көңіл жарқын күз

Сары алтынға малынған

Мен Күз ханшайымымын.

Сендерді көргеніме өте қуаныштымын.

Жүргізуші:Қош келдің,Күз ханшайымы! Төрлет!

Бүгінгі мерекеміздің қонағы бол, балалардың өнерін тамашалайық.

Күз ханшайымы:Өте жақсы, балалар, рахмет.

Күз ханшайымы:Өте қызықты ертегі екен. Рахмет, балалар.

Ән: Жаңбыр.

О, алақай тамаша!
Шашу шашты жапырақ
Бақтың іші күлімдеп
Аунар ма еді, жатып ап!

Күн шуаққа маужырап,
Жатыр еді атырап,
Ағаштардан жамырап,
Ұшты кенет жапырақ.

Алтын, сары, қызыл, көк,
Алуан, алуан жапырақ,
Күзгі бақта күлімдеп,
Көз тартады атырап

Ағаштарда жапырақ,
Ұшып ұшып азайды.
Тырау тырау тырналар,
Туған жерден ұзайды.

Ән: «Күз келгенде».

Жүргізуші:

Балалар, күз ханшаймының сиқырлы орамалы бар, солмен ойын ойнағысы келеді, ойнағыларың келеме?

Ойын: «Сиқырлы орамал»

Қане, шеңбер құрайық,
Билеп-билеп алайық.
Шыр етіп айналып,
Теріс қарап отырайық.

Балалар теріс қарап тұрғанда күз ханшайымы ортаға орамал жабылған себетті қояды. Ал балалар енді бұрылып қарайық.

Күз: Орамалды ашайық,

Астында не, қарайық?

Бұл не?

Себет қой!

Себеттің бетін жапырақтар жауып тұрады.

Екінші рет ойналғанда, себеттің ішінде алмалар болады. Бұл күздің сыйы, байлығы деп алмаларды балаларға үлестіреді. Балалар алғыстарын айтады.

Күз ханшайымы: Қандай керемет шеттеріңнен өнерлі екенсіңдер Ендеше мені басқа балалар тосып отыр ,Сау болыңдарбалалар!,Келгенше жыл айналып.

(Күз кетеді)

Балалар: Күз ханшайымымен қоштасады.

Жүргізуші: Осымен «Балбөбек» тобының «Келді міне Алтын күз» атты ертеңгіліміз аяқталды. Күзге айтарымыз берер сыйы жылдан жылға көп болсын. Елімізде тыныштық, береке болсын!

Алтын күз  (Ортаңғы топ үшін)

Мақсаты: Күз мезгілінің ерекшеліктерін ұғындыру. Күз өнімдерімен таныстыру, олардың ағзаға пайдасын түсіндіру. Мерекелік көңіл – күй орнату. Балаларды ән салуға, би билеуге, түрлі іс — әрекеттерге тарту, бейімділіктерін арттыру. Шығармашылық ой — қиялдарының дамуына ықпал ету. Ата — аналар қауымымен тығыз қарым – қатынас қалыптастыру.

Барысы: Бөлме мерекеге сай безендірілген. Ортаға 3 бала шығады:
1 — бала: Қуаныштың ағайын
Қоңырауын қағайын
Қуандырып біздерді
Өлкемізге күз келді!
2 — бала: Айнала сары ала
Қырманға дән тола
Жемістер пісіпті
Қоймаға түсіпті!
3 — бала: Ендеше не тұрыс
Болмасын жан қалыс
Тойлайық, күлейік
Қуанып билейік!
 Би «…………………»
(Музыка жетекшісінің шешімімен жалпы би қойылады. Барлық балалар шығып көңілді би билейді. Би аяқтала бергенде бір бала әлсірей құлайды)
1 — бала: Тоқтаңдар, тоқтаңдар!
Бойымнан әл құрып
Көздерім бұлдырап
Басым айналып барады!
(Басқа балалар көмектесіп, демейді)
2 — бала: Енді, енді не етеміз?!
(Құлаған баланың атын атайды) қалай көмектесеміз?
3 — бала: Сабыр сақта, саспайық
Дәрігер шақырайық!
1 — бала: Жо — жоқ! Дәрігер керек емес!
Қазір өзім тұрамын тез!
4 — бала: Онда дәрі ішіп ал,
Менде міне, көп дәрі бар!
5 — бала: Ауырмау үшін суық суға шомылу керек
Бұл — дәлелденген рецепт!
1 — бала: Ах!
Бәрі бірге: Дәрігер, дәрігер! («Жедел жәрдем» машинасының дыбысы естіледі. Дәрігер киімін киген бала келеді)
Дәрігер: Мені неге шақырдыңдар,
Қандай шағым, арыздар бар?
Бәрі бірге: (Әлсіреп құлаған баланы атайды) дәрігерлік көмек керек!
Дәрігер: Қазір қарап шығайын,
Неден ауырғанын ұғайын… (Фонендоскоппен кеудесін тыңдайды)
Дәрігер: — А — а — а — деп қане, аузыңды ашшы…… (Тексереді)
Тістерің орнында, тамағың іспеген
Қол — аяғың әлсізденген
Қызуың ыссы екен
Білдім, неден ауырғаныңды…!
Жеткілікті мөлшерде ағзаңа
Дәрумендер жетіспеген!
1 — бала: Енді не істеймін?
Дәрігер: Дәрумендер табиғи болғаны дұрыс,
Көп — көп көкөніс, жемістер жеуге тырыс!..
6 — бала: Қазір күз мезгілі түсті ғой,
Жемістер де, көкөністер де пісті ғой!
Қоймаға қоңырау шалайық
Күз өнімдерін осында алдырайық!
7 — бала: Дұрыс айтасың! (Қалта телефонымен қоңырау шалады)
— Алло, алло! Қойма ма?
Бізге жемістер мен көкөністер керек
Машинаға тиеп жіберіңіз
Мүмкін болса тезірек!
(Машинаның дыбысы естіліп, руль ұстаған жүргізуші бала жемістер мен көкөністерді «тиеп» алып келеді)
Алма: Мен — алмамын, алмамын
Таңдандырар бал дәмім
Пісіп толдым, мінекей!
Баптап ерек бағбаным
Өрік: Мен — өрікпін, өрікпін
Дәміммен тәтті еліттім
Сүйіктімін сәбилерге
Айтпасам да бөліп тым
Жүзім: Мені бәрі жүзім дер
Бір — бірлеп дәмдеп үзіп жер
Қызықтырам көркіммен
Қатар — қатар тізілген
Шие: Мен шиемін, шиемін
Күннің көзін сүйемін
Қажеттімін адамға
Оны жақсы білемін!
Қияр: Мен қиярмын, сәндімін
Салаттардың сәнімін
Дәруменім мол менің
Жегенге қуат сыйлаймын!
Асқабақ: Таңдандырар бәрін
Асқабақпын дәмді
Кептірілген дәнім
Таптырмайтын дәрі!
Картоп: Мен картоппын, картоппын
Бір қарасаң — доппын?!
Немен жесең де жағам
Мені қоссаң тәтті болар тағам!
Қызанақ: Менің атым — қызанақ
Тұзды сеуіп молырақ
Банкілерге салыңыз
Аузын мықтап жабыңыз
Тағамға дәм қосамын
Қыста тәбет ашамын
Тәрбиеші: Бойға қуат нәрі
Таптырмайтын дәрі
Өнімдерді ортаға ала
Тойлайық енді шаттана!
Ән «Алтын күз»
Тәрбиеші: Алтын күз, жаңбырлы күз, жомарт күз, суығы шыңдайтын, сұлулығы арбайтын мәрт күздің тойында
— шаршауды білмеуге!…….. (Балалар қайталайды)
— көңілді би билеуге!……. (Балалар қайталайды)
— әсем сазды ән салып, (Балалар қайталайды)
— бір — бірімізге жақсы тілек тілеуге ант етейік!
Балалар: Ант етеміз, ант етеміз, ант етеміз!
Тәрбиеші: Қане онда…..
Қызықтайық бірге, сүйінелік,
Қолшатырлы қыздар биіне еріп!
Би «Қолшатырлы қыздар биі»
(Би аяқталғанда үнтаспадан желдің дыбысы естіліп жапырақтар ұшады)
Тәрбиеші: Тентек жел шашып кетіпті
Жапырақтарды сан алуан
Тезірек жинап алайық
Қане, қане кім жылдам?!
Ойын «Кім жылдам?»
Тәрбиеші: Қызыл, жасыл, сары алтындай
Жапырақтар күздің көркі
Ойланайық, толғанайық
Күз туралы әнге елтіп!
Ән «Күз»
Тәрбиеші: Жарнамаға құлақ түріңіздер
Жаңалықтарды біле жүріңіздер…
— Әп — сәтте ақ қағазға күзгі табиғатты, күз кереметтерін бейнелеген ата — анаға үлкен сыйлығымыз бар. Асығыңыздар, асығыңыздар, асығыңыздар! (Бірнеше ата — аналар мальбертте сурет сала береді)
Тәрбиеші: Әсем әнсіз той бола ма?
Ән арнайық күзге жаңа!
Жеке ән «Сәлем, сәлем Алтын күз!» муз: А. Еспенбетова
Тәрбиеші: Сән әлемінен сырттап, құр қалмаңыздар,
«Күз — 2013» сәнді киімдер шеруін тамашалаңыздар!
Сәнді киімдер шеруі
Тәрбиеші: Вокалды топ бүгін бізде қонақта
Келіпті күзге ән арнамаққа!
Жеке ән « Егін жинау» Муз: А. Филиппенко
Тәрбиеші: Енді бір сәт назар сап
Мақтау менен сыйға лайық
Сурет өнерін тамашалайық!
(Күз тақырыбына сурет салған ата — аналар ортаға шығып өз туындыларын қорғайды)
Тәрбиеші: Өнерлеріңізге ризамыз
Суретші екенсіздер нағыз
Сыйлығымыз сіздер үшін!
(Күз тақырыбына дайындалған жапсыру, картина, жұмсақ ойыншық түрінде жасалған жеміс немесе көкөніс т. б. сыйға тартылады)
Тәрбиеші: Жарнама, тағы жарнама!
Жаңалықтан құр қалма!
Тілек айтқанға сыйлық бар
Күзге арнап ортада!
(Балабақша меңгерушісі — мен 1 ата — анаға сөз беріледі, сыйлықтар беріледі)
Тәрбиеші: Күз тойын осыменен тамамдайық
Тағы да жомарт күзге ән арнайық!
Ән «Жомарт күз» 

Қызылорда қаласындағы №8 «Бүлдіршін»
санаториялық балабақшасы коммуналдық
мемлекеттік мекемесінің музыка жетекшісі
Жұмабекова Бибігүл Мүсірепханқызы

МКҚК «ЕрТарғын» балабақшасы
« Алтын күз, әсем айналам,
Еліне береке сыйлаған»
Тобы: «Балдырған»
Тәрбиеші: Ережепова Э.

Жүргізуші: Қарсы алайық бәріміз,
Жасымыз бен кәріміз.
Қырдан кепті қыдырып,
Алтын күзге бізге нұр төгіп.

Тілегім аман болсын ел іргесі,
Алтын күз қайта келді берекесі.
Молшылықтың жаршысы бола білді,
Алтын күз-ырыс,береке,бірлік ала келді.

Армысыздар ағайын! Сәлеметсіздерме,қадірлі қонақтар! Бүгін біз жыл мезгіліндегі ең тамаша — «Алтын күз, әсем айналам, Еліне береке сыйлаған» атты ертеңгілігімізге қош келдіңіздер!
Бұлттар төгіп жерге шөгіп,
Дымқыл тұман басады,
Шөп сарғайып,өңі тайып,
Дала сұры қашады.
Бой жаза алмай, ойнай алмай,
Денең мұздап тоңады,
Бөбектерім айтыңдаршы
Бұл қай кезде болады?
Жүргізуші: Ал, балалар,балалар,
Енді бері қараңдар
Бізге қонақ келмекші
Сендерді бір көрмекші
Әуелі жұмбақ жасырам
Қулығымды асырам.
Таба алсаңдар шешімін
Қонағымды ортаға шақырамын.
«Көк майсалы көрікті, алқаптағы көп егін
Бұл күндері киіпті, сары жібек көйлегін»-Бұл не ,балақайлар? (Күз)

Күз ханшайымы: Сәлем менің достарым,
Өмірге көп қосқаным,
Күз сыйлығын алыңдар
Сыйлығына қаныңдар.
Молшылыққа кенеліп,
Шаттық әнге салыңдар.
Жүргізуші: -Ал, балалар өнерімізді көрсетіп, мерекені тойлайық.
1. Қуандырып біздерді,кел жемісті алтын күз.
Өлкемізге күз келді, кемелдейсін халқымыз. Ақпейіл
Жеміс мол теретін, күз дос екен бізбенен
Бәрін тауып беретін, жомарт екен күз деген.

2. Ақтарады мырза күз, уылжыған жемісті,
Күзге бізде ризамыз, аянбаған ел үшін. Санжар
Көбейді құт береке, астық толы қамбамыз,
Құтты болсын мереке, алтын күзді тойлаймыз.

3. Қыстың жақын қалғанын, жапырақтар білгендей,
Желмен ұшып барады, жерге қонып үлгермей
Жапырақтар жамырап, сайға барып бекінді, Ақсезім
Анасынан ажырап, қалған бала секілді.

4. Жатыр дала жалтылдап, жаз шуағы мол құйды,
Күн астында алтын дән, тербеледі толқиды Димаш
Көктемде егін егетін, күзде жиып беретін
Біздің дала бай дала, астық толы айнала.

5. Алып келді мереке, астық жеміс береке,
Батырлыққа жараса, көбейді той тамаша, Арнұр
Ән салады өзен, тал құрақ, шашу болды жапырақ.

6. Берекесін сыйлауға, өлкемізге күз келді,
Жемістерін жинауға, шақырады біздерді. Данияр

Жүргізуші: Ән салыңдар күліңдер
Жайнап гүлдей жүріңдер
Күздің тойын тойлайық
Би билейік, ойнайық.

Ән: « Күзге сәлем» қабыл алыңыздар! Орындайтын хор.

Күз ханшайымы: — Рахмет, балалар. Бүгінгі мерекеге өзімнің Қыркүйек, Қазан, Қараша атты ұлдарымды ертіп алып келдім. Ендігі кезекті ұлдарыма берейік.

Қыркүйек: Бір-біріне жер аспан, мейіріммен қарасқан
Ұстаз-шәкірт жүздескен, қош келіпсіз күз дескен Қадыржан
Бірінші қыркүйек, білімге бастады
Мал мен аң жүр билеп, құс шарлап аспанды.

Қазан: Қазан айы болыпты, қамбаға астық толыпты
Сары даланы сәндетіп, думандатып әндетіп Әкежан
Жаңбырлы ғажап айы, бұл мен қазан айы.

Қараша: Мол байлық тергені, шаттығы қаншалық
Қараша өрледі, қараша ән салып
Күн суытып барады, малдар қолға қарады Нұрасыл
Қараша ауыл даламыз, қысқа дайын боламыз.

Жүргізуші: Кездескен соң күзімен,
Бұтағынан үзілді.
Ай жапырақ-сары алтын
Айналанын бәрі алтын.

Кезегімізді әнге берейік. Шайкамал Маликаның орындауында
«Жау-жау жаңбыр» әнің қабыл алыңыздар!

Жүргізуші: Әсем әуен салдырған
Сәбилер де алғыр жан
Бал дәуреннің қызығын
Есте қалар балдырған.
Кезегімізді өлең шумақтарға берейік.
1.Алтын нұрдай тамшылап, жапырақтар төгілді
Біздің өмір таң шуақ, біздің өмір көңілді Бақдаулет
Біреу астық түсіріп, біреу бидай ұшырып,
Жатқан мезгіл күз екен, алдым соны түсініп.

2. Күздің қазан айында, алма,алмұрт піседі
Жапырақтар сарғайып, сыбдыр- сыбдыр етеді, Абылайхан
Күн суытып, жапырақтар түседі.
Астық жеміс жиылды, жомарт екен күз декен.

3. Сарғайды тоғай, сап-сары манай
Соңғы әнің айтып, құс кетті қайтып Инабат
Жапырақ ұшты, суық та түсті
Сонда да бізге,қызық көп күзде.

4. Күн суытып келеді, жапырақтар түседі.
Астық-жеміс жиылды,қамбамызға құйылды. Думан
Ардақты күз –мың алғыс, алдық өнім сыйыңды.

5. Жаздай күткен бәріміз, Сары алтын,сары күз,
алтын ұя бақшада, сабақ бастар шағымыз,
көк аспаның мөлдіреп, алтын күнім елжіреп Қ.Дильназ
асыр салып жүре бер, сары көйлегің желбіреп.

Жүргізуші: Табиғат-Ана ғой.Тағдыр ғой күз деген.
Тыныштық бұзылма, үмітті үзбеген.
Азамат, Қайыржан, Бақдаулеттің орындауларында «Қыздар-ай»-әнің тамашалаңыздар.

Жүргізуші: Күзде өздері пісетін, тамаққа кеп түсетін,
Мақтанбақшы сіздергі, жемістер, көкөністер сан түрлі.
Ортаға жемістер мен көкөністер, өздері туралы тақпақтар оқиды.

1. Асханадан шықпаймын,
Атым пияз, бұқпаймын. Алихан
Көзден жасты шығарам.
Тұмаудан бірақ сақтаймын.

2. Тал шыбығым бұралып,
Бақшаларда қызарып
Тұрган ол мен қызанақ Диляра
Күнге қарап ұялып.

3. Картоп біздің атымыз
Жер астында жатырмыз Азамат
Бір тамырдан тараған,
Ағайынбыз бәріміз.

4. Өсіретін бойыңды
Дамытатын ойыңды. Димаш
Қоянға да азықпыз,
Сәбіздерміз жазықсыз.

5. Пісіп тұрған алмамын,
Тамсандырар бал дәмім
Жерге сілкіп түсірме Ақерке
Ісіп кетер маңдайым.

6. Жапырақты тасалап
Өсетін жері бақша-бақ
Күрең қызыл шіркін-ай Ақсезім
Менің атым құлпынай.

7. Тіл үйірген алмұртпын
Таңсығымын бар жұрттың
Жақсы өсіре алмайды, Бақдаулет
Қараса егер салғырт кім.

8. Мен моншақты шиемін
Құмарсындар білемін
Кетіп қалып жүрмесін Ақпейіл
Тамағыңа сүйегім.

9. Дөп дөнгелек сап сары
Ішінде бар дәні
Қызығасын көріп Арайлым
менің атым өрік.

10. Көктеп ерте шырмалып,
Әсем мен бүр жарып Қайыржан
Атым қияр теріп ал,
Жиі-жиі су арып.

Күз ханшайымы: — Бәрекелді, керемет!
Жүргізуші: Күз ханшайымы, біздің балалар көкөністерді жемістерден қалай тез ажырата алатынын білесізбе?
Күз ханшайымы: Білмейді екем…
Жүргізуші: Ендеше тамашалаңыз.(Ойын «Көкөністерді ажырат» )
Жүргізуші: —Жарайсыңдар, балалар! Көрдіңізбе, Күз ханшайымы, біздің балалар қандай епті,жылдам.
Балалар өз тақпақтарын айтамыз дейді.

1. Өнім үйіп тастадық
Оқуды да бастадық Дильназ
Берекелі алтын күз,
Ашық болсын аспаның.

2. Жетті желмен алтын күз,
Жеміс жинау салтымыз
Жиып-теріп болған соң Бекжан
Той жасайды халқымыз,
Мол өнімді жинаймыз
Елге бәрін сыйлаймыз.

3. Көк майсалы көрікті, алқаптағы көпегін
Бұл күндері киіпті , сары жібек көйлегін, Малика
Ағаштардан жамырап, ұшты кенет жапырақ,
Ой алақай тамаша, шашу шашты жапырақ.

4. Күн шуаққа маужырап, жатыр еді атырап,
Ағаштардан жамырап, ұшты кенет жапырақ
Әй алақай тамаша, шашу шашты жапырақ. Нұрдаулет
Бақтың іші алаша, аунар ма едім жатып ап.

5. Соңғы шуақ төгіліп, салқынданып тұр аймақ,
Ақ сәулеге шомылып, жапырақтар жүр ойнап. Ақерке
Көктен көзін бір алмай, қызғылт тартты сары күз
Жер қызығын қиялмай, маужырап тұр сары күз.

6. Шоғы толған гүлдей жайнап, шақырады жарқын жүз,
Сайрандаған күліп ойнап, келді міне алтын күз,
Жел тынымсыз гуілдеп, болып кетті тым бұзық. Алихан
Шуылдайды тал терек, жапырағын жұлғызып.
Жүргізуші: «Жомарт күз» әнің бүлдіршіндердің орындауында қабыл алыңыздар

Жүргізуші: Бүлдіршінмен бәріміз,
Отбасындай бір ұямыз
Береміз ендеше
Би өнеріне кезегін.
Ортада бір топ бүлдіршіндерімізді қошеметтеп қарсы алайық.

Жүргізуші: Келді міне алтын күз, сары шашты жарқын жүз.
Мол өнімді ісімен, таңдандырып халқын күз.

Бүлдіршіндеріміздің орындауында « Ақ бидай» әнің қабыл алыңыздар!

Жүргізуші: Күз ханшайымы! Біздің қыздарымыз, аналары тіккен күздік киім үлгілерін көрсетпекші. Ендеше «Алтын күз-2013» топтамасын ортаға шақырамыз! Қарсы алыңыздар!
Күз ханшайымы: Керемет! Қандай әдемі! Балалар, менің басқа балабақша бүлдіршіндеріне баратын уақытым болыпты. Мен енді кетейін, сау болып тұрыңдар! Келесі кездескенше аманшылық болсын!
Жүргізуші: Күз ханшайымының сыйы-жемістерден дәм тататын кез келген сияқты, тобымызға баруға жиналайық.
Құрметті қонақтар, ата-аналар бүгінгі «Алтын күз, әсем айналам, Еліне береке сыйлаған» -атты ертеңгілігімізді аяқтай отырып, күз берекелі, астықты болсын демекпіз.
« Берекелі бақ дәулет, арта түссін тойланып
Сау болыңдар қонақтар, келгенше жыл айналып.»

«Әулиекөл ауданы әкімдігі білім бөлімінің №2Аманқарағай орта мектебі» ММ

Тақырыбы:

Алтын күз

Өткізген:Мукатова Г.М.

2016 жыл

Алтын күз

(Ортаңғы топ үшін)

Армысыздар құрметті қонақтар, ата — аналар, баршаңызды күзгі мейрамдарыңызбен құттықтаймыз.Құттықтай отырып бүгінгі біздің бүлдіршіндеріміздің«Алтын күз» атты ертеңгілігіне қош келдіңіздер!

Жүргізуші :              Олай болса,

                                   Мерекесі халықтың

                                   Алтын күзді бастайық

                                   Алтын күзге арналған

                                   Ертеңгілігімзіді бастайық

 (Әдемі сазды әуен ойналып тұрады, балалар шығып жапырақтармен шеңбер бойын айналып болған соң орындықтарына жайғасады.).

Ортаға 3 бала шығады:
1 -Айару: Армысыздар, халайық,

Бармысыздар, халайық!

Күзгі тойды жүп жазбай,

Бірге қарсы алайық!

2 — Бекзат: Гүл жайнаған даланың,

 Жапырағы солыпты.

 Таңырқадым, қарадым,

 Танымастай болыпты.

3 — Назерке: Ендеше не тұрыс
Болмасын жан қалыс
Тойлайық, күлейік
Қуанып билейік!
Жүргізуші: Балалардың орындауында «Жапырақтар» биі
Би: «Жапырақтар»

Жүргізуші:

-Балалар, мен сендерге жұмбақ жасырғым келіп тұр ,ал сендер оны шешіп көріңдер.   

Өрік, алма,

Шие, алша,

Жидек, жүзім піседі.

Қауын, қарбыз,

Қияр, сәбіз

Дүкендерге  түседі:

Астық пісіп,

Ортақ түсіп,

Қырман дәнге толады.

Бөбектерім, айтыңдаршы!

Бұл қай кезде болады? (Балалардың жауабы)

(Балалар отырады, тарсылдаған жаңбырдың дауысы естіледі)

Жүргізуші: Ой, балалар! Естіп тұрсыңдар ма?

Жаңбыр жауайын деп тұр. (жаңбырдың даусымен залға бұлт кіреді)

Бұлт: Сәлеметсіңдер ме, балалар!

Балалар: Сәлеметсіз бе!

Бұлт:Күзгі көк бұлт мен болам

Көтеріліп теңізден,

Аспанға биік барамын

Қаласам қазір сендерге

Жаңбыр болып жауамын.

(Балаларға жаңбыр шашады).

Жүргізуші:

Жаңбыр, жаумай тоқтай тұр,

Дабылыңды соқпай тұр.

Саяғынды түгендеп,

Үйіріңді соқпай тұр!

Жүргізуші: Бұлт, біздің балалар күз туралы тақпақтар біледі.Ендеше,  балалардың тақпақтарын тамашалайық.

Тақпақтар:

Күзім ,күзім,күзім Жансая

Пісті алма, жүзім

Тұрғанда бәрін күз беріп

Кел алайық біз теріп

Күзім-ау, күзім-ау Ясмина

Мінезің бұзық-ау

Жаңбырың сіркіреп

Келгенің қызық-ау

Тоңазып отырып Саян

Көп жеміс піседі

Сарғайып жапырақ

Саудырап түседі

Көктемде егеін егетін Азиза

Күзде жиып беретін

Біздің дала-бай дала

Алтын астық айнала

Алтын, сары, қызыл, көк,

Алуан – алуан жапырақ.

Күзгі бақта күлімдеп,

Көз тартады атырап. Наима

Берекесін сыйлауға,
Өлкемізге күз келді.
Жемістерін жинауға,
Шақырады біздерді. Аружан

Жемісі мол теретін
  Күз дос екен бізбенен
  Бәрін тауып беретін
  Жомарт екен күз деген.  Амина

Күзім-ау, күзім-ау!

Мінезің бұзық-ау  

Жаңбырың сіркіреп,

Келгенің қызық-ау!   Арнұр

Астық жеміс жиылды,

 Қамбамызға құйылды.

 Ардақты күз мың алғыс,

 Алдық өнім сыйыңды. Мадина

Бұлт: Рахмет, балалар!

Сендер жаңбырдан қорықпайсыңдар ма?

Балалар: Жоқ! 

Бұлт: Қалай сендер барлықтарың батылсыңдар?

Жүргізуші: Бұлт, сенімен өте көңілді. Бірақ бізге әлі де біреу жетіспейтін сияқты. Бізде Күн жоқ екен. Қане, балалар, бәріміз мейрамымызға Күнді қонаққа шақырыйық (балалар қолдарың шапалақтап, Күнді шақырады).

Күн келеді.

Күн: Сәлеметсіңдер ме, балалар! Сендер мені шақырдыңдар ма, достарым?

Балалар: Иә!

Күн:Мен жарқырап төбеде

Нұрын төгіп тұрамын.

Шуақ шашып бәріне

Бала жанын ұғамын.

Бұлт:Күн, күн, тоқтай тұр!

Сөзімен менің құлақ тұр.

Ішім толы суға,

Сусыз өмір бола ма?

– Ендеше мен бәріне керекпін, мен мықтымын!

Күн: Жоқ, мен мықтымын!

(Бұлт пен Күн дауласып, аяқтарын топылдайды)

Жүргізуші: Тынышталыңдар, дауласпандар!

Жүргізуші: Балалар, Күн мен Бұлтты татуластыру үшін ойын ойнайық.

Ойын: «Кім жылдам?»

(Кілем үстінде тамшылар мен жапырақтар шашылып жатады. 2– 4 бала шығып, бірінші себетке тамшыларды, екінші себетке жапырақтарды жинайды.)

Жүргізуші:Күн мен су бар жерде

Бау–бақша да гүлденер.-Күн мен Бұлт бізбен бірге күз мерекесін тойлаңыздар.

Жүргізуші:Балалар ,айтыңдаршы  қазір  жылдың  қай  мезгілі?

Балалар:Күз  мезгілі.

Жүргізуші:Күз  мезгілінің  белгілерін  атап  беріңдерші.

Балалар:Күзде  күн  суытады.Адамдар  жылы  киінеді.Құстар  жылы  жаққа  ұшып  кетеді.Жауын  жауады.Жемістер  мен  көкеністер  піседі.

Жүргізуші:Балалар,дұрыс  айтасыңдар.

Жүргізуші:  Балалар, бүгін барлығымыз күз мерекесіне  жиналдық. Қонақтар да келді. Бірақ біздің мерекеге біреу жетіспейді.Сендер білесіндер ме ол кім?

Балалар: Ол күз. (Осы сәтте жүргізушінің ұялы телефоны шырылдайды)

Жүргізуші:—  Алло, иә. Саламатсыз ба, Алтын күз! Бізге қонаққа келемін дейсіз бе? Келіңіз, келіңіз. Біздің балалар қонақ күткенді ұнатады. Ендеше көріскенше, сау болыңыз! (Телефонмен сөйлесіп болған соң)

Жүргізуші:  Ал,балалар,балалар,

Енді  бері  қараңдар.

Бізге  қонақ  келмекші, 

Сендерді  бір көрмекші.

Әуелі  жұмбақ  жасырамын, 

Құлағымды  асырам. 

Таба  алсаңдар  шешімін, 

Қонағымды  шақырамын.

«Көк  майсалы  көрікті, 

Алқаптағы  көп  егін. 

Бұл  күндері  киіпті Сары  жібек  көйлегін.» 

Бұл  не, балалар? (Күз)

Жүргізуші: Шоғы толған гүлдей жайнап

Шақырады жарқын жүз

Сайрандаған күліп-ойнап,

Келді міне Алтын күз!

Күз: Береке бақ дарыған,

         жомарт көңіл жарқын жаз.

        Сары алтынға малынған,

        Алтын күз деген мен болам. Армысыздар , құрметті қонақтар, кішкентай бүлдіршіндер!

Күз: — Сәлеметсіздер ме, менің кішкентай ғана бүлдіршіндерім, мені аялаған достарым. (Балалар амандасады)

Балалар: Сәлеметсіз бе, Алтын күз!

Күз:Мен мерекеге кешігіп қалдым ба?

Балалар:  Жоқ.

Күз: Балалар, сендерді көргеніме қуаныштымын. Мен сендерге бір жұмбақ жасырайын.

                      Ағайынды бәрі

                      Шықса жасыл

                      Түссе –сары. Бұл не?

Балалар: Жапырақ.

Күз: Дұрыс таптындар, жарайсындар!

Жүргізуші: Алтын күз , біздің балалар күз туралы өлең, тақпақтар біледі.Сіз жәйланып отырып, балалардың өнерін тамашалаңыз.

Хор: «Күздің күні қандайды…»

Тақпақтар :

Шоғы толған гүлдей жайнап

Шақырады жарқын жүз

Сайрандаған күліп-ойнап, Ясмин

Келді міне Алтын күз!

Күзім-ау, күзім-ау!

Мінезің бұзық-ау  

Жаңбырың сіркіреп, Кәусар

Келгенің қызық-ау!  

Қара бұлт қабағын түйеді,

Бұталар боз қырау киеді

Осы ма, осы ма күз деген Даяна

 Бақшаға баратың бізбенен

Көбейді құт-береке

Астық толы қоймамыз.

Құтты болсын мереке

Алтын күзді тойлаймыз. Айбек

Өнім үйіп тастадық,

Оқуды да бастадық.

Берекелі алтын күз,

Ашық болсын аспаның. Нұргүл

Жүргізуші:                

Бүгін мейрам,бүгін той

Қуанышты күн біліп қой

Күзгі бақтай сыңғырлап

Алақанды соғып қой деп

Би: «Қолшатыр» биімен ортаға бишi кыздарды шақырамыз.

Жүргізуші: Алтын күз, балалардың өнерлері ұнады ма?

Күз: Балалар, мен сендерге көкөністерімді, жемістерімді ала келдім. Көкөніс пен жемісті қалай жақсы көретіндеріңді тексереміз.

Ойын: «Дәмін ажырат».

Ойынның шарты:Бізге екі бала қажет, олардың көздерін орамалмен байлап, мына тұрған ыдыстағы жеміс пен көкөністі қолдарымен ұстап, дәмін татып анықтаулары қажет.
Күз: Жарайсыңдар балалар, өте дәм сезгіш екенсіңдер.
Жүргізуші: Балалар, күздің алып келген көкөніс, жемісі дәмді ме екен?
Балалар: Иә, өте дәмді.
Жүргізуші:    Балабақша бағында
            Сайраңдаймыз жанында
            Нақ өзіндей бүлдіршін
            Көп достардың жанында,-деп,біздің кішкентай бүлдіршіндеріміз сіздерге «Күз жомарт» әнін орындап береді.

Хор: «Күз жомарт»

Жүргізуші:  Жарайсындар, балалар!

Би: «Қолшатыр биі»

Күз: Рахмет, балалар, маған мереке қатты ұнады. Ал енді менің орманға баратын уақытым болды

                             Берекелі бақ-дәулет,

                             Арта түссін тойланып.

                             Сау болындар, балалар,

                             Келгенше жыл айналып

Барлық кейіпкерлер (Күн, Бұлт, Күз): Ал, балалар, сау болыңдар!

Алтын күз

Балалардың келуі. «Жапырақтар» биі

Бұлттың келуі. «Кім жылдам?» ойыны Күннің келуі.

Алтың күздің келуі. «Қолшатыр» биі. «Дәмін ажырат»ойыны.

Ата-аналармен жұмыс «Шебер қолдар».

Мерекелі берекелі алтын күз

Музыкалық әуен ойнап тұрады. Балалар сахнаға шығады.

Жүргізуші: Қош келдіңіздер ата-аналар!

Армысыздар ұлағатты ұстаздар!

Бармысыздар жас достар!

Хормен: Берекелі, мерекелі Алтын күз құтты болсын!

Жүргізуші:

Мұнда назар салайық

Мерекесі халықтың

Алтын күзге арналған

Ертеңгілікті бастайық

Хормен:

Қуан!Шаттан! Алақай!

Қуанатын күн келді

Күліп шықты күн бүгін

Қайырлы таң!

Қайырлы күн!

Хор: Ән «Күз келгенде».

Жүргізуші:Туған табиғаттың тамаша бір көрінісі күз мезгілі.Айнала сұлуланып, түрлі-түстерге боялып құлпыра түседі.Ағаштардың және басқа өсімдіктердің жапырақтары қызыл, қоңыр, сары болып өзгереді.Олдай болса, құрметті қонақтар кішкентай балапандар күз мезгіліне арнап өз өнерлерін көрсетсін.

Өзбек биі.

Жүргізуші:

Алқаптан бидайды

Қоймаға жинайды

Тырнасы тізілген

Ұнатам күзді мен!-дегендей бәріміз де күз мезгілін жақсы көреміз.Ендеше қошеметпен қол соғып «Күз» ханшайымын ортаға шақырайық.

Музыканың әуен ойнап тұрады. Ортаға«Күз» ханшайымы келеді.

Күзде табиғат көрінісі жиі өзгереді, аспанды бұлт торлап, ағаш жапырақтары жерге түседі,жаңбыра жауады. Құстар жылы жаққа қайтады, астық жинаймыз, жемістер мен көкөністер піседі. Ал маған кім жемістер мен көкөністер туралы тақпақтар айтып береді.

Ерінбестен еңбек етіп келеті.

Еңбекшіге бар жімісін беретін,

Мен мырза күз ынтымақты еліне.

Берекелі ырыс болып енетін.

— Балалар сендер Құлыншақ тобының балаларысыңдаргой димін иа?

— Бәсе, бәсе мен сендердің жазған хаттарын алдым.Рахмет сендерге. Енді сендердің өнерлеріңді тамашалайын.

Мансур

Берекесін сыйлауға

Өлкемізге күз келді

Жемістерін жинауға

Шақырады біздерді

Аяулым

Алтын,сары,қызыл, көк

Алуан-алуан жапырақ

Күзгі бақтар күлімдеп

Көз тартады жалтырап

Ислам

Еңбек қызып қырларда

Бидай толды қырманға

Алтын таулар секілді

Сап-сары боп тұрғанда

Дархан

Біреу астық түсіріп

Біреу бидай ұшырып

Жатқан мезгіл күз екен

Алдым соны түсініп

Эльгиза

Ой,балалар,балалар

Қоңырқай күз болыпты

Қурап жапырақ солыпты

Ел егінін орыпты

Ой,балалар, балалар

Ойналық та күлелік

Енді оқуға кірелік.

Мадияр

Күз келді,сары күз келді

Тау ызғарлы түз желді

Тыраулатып аспанда

Тырналарын тізді енді

Ақерке

Қуандырып біздерді,

Мерекелі күз келді.

Кел жемісті алтын күз,

Кемелденсін халқымыз.

«Күз» ханшайымы: Қазір біз сендермен «Күз белгісі неде?» деген ойын ойнаймыз.Мен күз мезгіліне байланысты сөздер айтамын, сендер аяқтайсыңдар

-Күзде жапырақтар ………….(сарғаяды).

-Күзде күн …………………(суып, жаңбыр жауады).

-Күзде құстар …………….(жылы жаққа ұшып кетеді).

-Күзде жемістер мен көкөністер………….(піседі).

Жүргізуші:ендеше күз ханшайымы біздің балалар домбыраның сүйемелдеуімен еркем-ай әнін орындап берсін.

Балалардың тақпақтарын тыңдаңыздар!

Дариьна

Қызыл қырман басында

Ақ бидайды сапырған

Диқандардың қасында

Күз есепші отырған

Дильяра

Жайдар күз,алтын күз

Аяулы күз,алтын күз

Дәнге толып ен далам

Дариядай шалқыған

Мирас

Бұлттанып заңғар аспаным

Толтырды жасқа жанарын

Құстар да қайта бастады

Суықтың сезіп хабарын

Ерсін

Қамба толды астыққа

Алғыс саған Алтын күз!

Бір уыс дән шаштық та

Қап-қап бидай алдық біз

Алима

Алақай, алақай

Шаттанды балақай

Күз түсті, дән пісті

Айтамыз алғысты

Ислан

Бүгін мейрам,бүгін той

Қуаныш күн біліп қой

Күзгі бақтай сыңғырлап

Алақанды соғып қой

Бек

Күзді күтіп жатамын

Жиып нәрді бойыма

Асқабақпын,жараймын

Қыстай сақтап қоюға.

Балым

Бақшаларда тізіліп

Қаперсіз мен жатамын

Қабат-қабат киініп

Қырыққабат атандым

Жүргізуші:Алтын күзсздің себетіңізде жапырақтарыңыз бар секілді, олар тапсырмалар болар бәлкім?

Алтын күз: — Әрине ,(Жапырақтарын көрсетеді)Күз жұмбақтың шешуін ортаға шығарып тұрады.

Жұмбақтар шешу

Бойын жерге жасырған

Бұрымы бар жасылдан (сәбіз)

Ұзын мұртты сарылар

Қойнында дәні бар (бидай)

Қалың киім ұнатады

Шешіндірсең жылатады (пияз)

Жүргізуші:Ұлдардың «Паравоздар » биін тамашалаңыздар!

Ән:«Алмалар»

Күзбен қоштасу

Ойын:Ағашта өсетін жемістерді естіген кезде қол шапалақтайды. Жерде өсетін көкеністерді естігенде аяқтарын тыпырлатады.

Жүргізуші:Осыменалтын күз мерекелік кешіміз аяқталды, аман сау болыңыздар!

5

Берекелі Алтын күз

Мақсаты: Балаларға жыл мезгілдерінің айырмашылығы барын түсіндіру Олардың әрқайысы өз қызығымен ерекше. Күз айларының халыққа молшылық әкелетінін қуаныш сыйлайтынын жеткізу. Табиғатты сүюуге тәрбиелеу. Өнерге қызығушылықтарын дамыту,сөздік қорларын байыту.

Көрініс.

Балалар әдемі сазды әуенмен саз залына кіріп орналасады.

Жүргізуші: Келді міне алтын күз,

Сары шашты жарқын жүз.

Мол өнімді ісімен,

Таңдандырып халқын күз.

Армысыздар, ағайын, Сәлеметсіздер ме, қадірлі қонақтар! Бүгінгі ортаңғы «Балбала» тобының дайындаған «Берекелі алтын күз» атты ертеңгілігіне қош келдіңіздер! Сіздерге әрқашан осы күз мезгіліндегідей молшылық тілейміз! Ал балалар, берекелі де ырысты алтын күз құрметіне арналған мерекемізді бастаймыз.

1-ші бала: Аспанды сұрғылт бұлт

Жан-жақтан жабады.

Күн бірте суытып

Жауын көп жауады.

2-ші бала: Көк майсалы көрікті

Алқаптағы көп егін

Бұл күндері киіпті,

Сары жібек көйлегін

3-ші бала: Ағаштарды жамырап

Ұшты кенет жапырақ

Құстар қайтып барады

Көк аспанды қалықтап.

«Ән» «Күзде»

Би: «Саңырауқұлақ»

Жүргізуші: Жарайсыңдар, балалар! Балалар, тыңдандаршы, бұл не шу? (Осы кезде әдемі әуенмен Күз ханшайымы келеді. Қолында жеміске толы себет, үсті толы сары жапырақ, басында жеміс тағылған әдемі бас киім. Қасында көкөністер бар.

Күз ханшайымы: Сәлеметсіздер ме балалар!

Балалар: Сәлеметсіз бе!

Күз ханшайымы: Уа, халайық, дархан далам армысын.

Табиғатым,жаны жайсаң тал мүсін.

Ханшайымы күздің бүгін келіп тұр,

Алмақшы боп бар халқымның алғысын.

Мен –Күз ханшайымымын, сіздерді көргеніме қуаныштымын.

Жүргізуші: қымбатты Күз ханшайымы!Біздің балалар да күз туралы тақпақтар мен өлеңдер айтады. Сіз жайланып отырып, балалардың өнерін тамашалаңыз (Балалардың қазақша, орысша, тақпақтары )

Күз ханшайымы: Рахмет Мен өзіммен бірге ойын алып келдім. Кәне ойын ойнауға қалай қарайсыздар балалар.

Ойын: « Егін жинап аламыз»

Ән: « Күз»

Би «Жапырақтар» биі.

Жүргізуші: Күз ханшайымы, балалардың өнері ұнады ма?

Күз ханшайымы: Иә балалардың өнері ұнады ма?

Күз ханшайымы: Ия, балалардың барлығы да өнерлі екен. Ал ендеше ойын ойнайық.

Ойын: «Кім тез»

Күз ханшайымы: Жарайсыңдар, балалар! Енді балалар, сендерге жұмбақтар жасырайын, шешуін табыңдар.

1.Жазда інге тығылып,

Жатқан қызыл түлкіні.

Құйрығынан қызыл түлкіні.

Құйрығыннан суырып,

Әкелді әжем бір күні (сәбіз)

2.Жайлы жұмсақ төсегім

Домаланып өсемін

Қабат-қабат тоным бар.

Қалай оны шешемін

Бұл не? ( Орамжапырақ)

3. Қалың киім ұнатады

Шешіндірсең жылатады. ( пияз)

Күз ханшайымы: Жарайсыңдар, балалар! Жұмбақты шеше алдыңдар.

Жүргізуші: Берекесін сыйлауға,

Өлкемізге күз келді.

Жемістерін жинауға.

Шақырады біздерді.

( Осы кезде әуен ойналып Шалқан ертегісі басталады.)

Тәрбиеші: Ерте, ерте, ертеде. Бір кемпір мен шал өмір сүріпті. Олар үй шаруашылығымен айналысыпты. Ата есіктің алдына шалқан егіпті. Күндердің бір күнінде шалқан күнің ыстық сәулесімен үлкен болып өсіпті. Осы кезде Атай шалқанға тамсанып қарайды.

Ата: Ой бәрекелді, менің еккен шалқаным үлкен болып өсіп қалыпты ғой.

Тәрбиеші: Осылай ата енбегіне қуанып шалқанды тартпақшы болады. Әрі тартады, бері тартады шалқанды жұла алмайды.Сөйтіп көмекке кемпірін шақырады.

Ата: Ойбай,шаршап кеттім, белім де ауырды. қой көмекке, кемпірмді шақырайын.

Кемпірім, кемпірім,келші қарашы шалқанымыз үлкен болып өсіпті, жалғыз өзім тарта алмай қалдым.Кел екеуміз бірге тартайық.

Кемпір: Ой шынында да, үлкен болып өсіпті ғой, кел тарсақ тартайық.

Тәрбиеші: Осылайша атаның артынан ұстап әрі тартады. Бірақ шалқанды орынан қозғалта алмайды. Кемпір қызың көмекке шақырады.

Кемпір: Қызым, қызым, бізге көмекке келші. Атаң еккен шалқанды жұла алмай жатырмыз.

Қыз: жарайды апа сізге көмектесейін.

Тәрбиеші: қыз көмекке келіп, шалқанды рет ретімен тартады. Бірақ күштері жетпейді. Сонымен көмекке итін шақырады.

Қыз: Ақтөс, ақтөс, көмекке келші.

Ит: Аф, аф, аф, көмектес, десендер көмектесейін.

Тәрбиеші:Ит қыздың етегінен, қыз кемпірдің етегінен, кемпір шалдаң, шал шалқаннан ұстап ары тартады, бері тартады, бірақ шалқанды суыра алмайды. Енді ит көмекке ит мысықты шақырады.

Ит: мысық, мысық бізге көмекке келші, атам еккен шалқанды жұла алмай жатырмыз.

Мысық: мияу, мяу, көмектесіп жіберейін.

Енді мысық көмекке тышқанды шақырады.

Тышқан: әрине көмектесіп жіберемін.

Олар, тарта, тарта шалқанды суырып алады.

Күз ханшайымы: Рахмет, балалар! Міне, меңін сыйлығым бір себет күз сыйы. Сендерге денсаулық шаттық және әкелсін!

Жүргізуші: Күз ханшайымы, саған мың алғыс. Бүгінгі сыйлығына рахмет. Бізге жыл айналып тағы келіңіз, біз сізді сағына күтеміз. Балалар, күз сыйлығын топқа барғасын бөлісеміз.

Осы кезде әуен ойналып Күз ханшайымы қоштасып, шығып кетеді.

( Осы кезде найзағайдың күркірі естіледі)

Балалар, Күн жауғалы тұр, біз жауынан қорықпаймыз. Ән саламыз «Осень»

Жүргізуші: Күздің кереметі,байлығы өте көп. Біздің дастарханымыз дәнді дақылдарға, көкөністерге, жеміс-жидектерге толы болады,бірақ осы байлыққа жету үшін, көп енбек ету керек. Сондықтан сіздер енбекшіл, болуларыңыз қажет. Бүгінгі күз мерекесін жақсы тойладық.Әр отбасына бақ, береке әкелсін! Осымен «Берекелі алтын күз» атты ертеңгілігіміз аяқталды, сау болыңыздар!

«Ақтолқын»  бөбекжай балабақшасы»

Ертеңгілік:

«Алтын –күз !»

 «Ботақан» ортаңғы тобы

                                                                Тәрбиеші: Ермуханова А

Мақсаты:Күз мезгілінің ерекшеліктерін ұғындыру. Күз өнімдерімен таныстыру, олардың ағзаға пайдасын түсіндіру. Мерекелік көңіл – күй орнату. Балаларды ән салуға, би билеуге, түрлі іс — әрекеттерге тарту, бейімділіктерін арттыру. Шығармашылық ой — қиялдарының дамуына ықпал ету. Ата — аналар қауымымен тығыз қарым – қатынас қалыптастыру.

Жүргізуші: Армысыздар,халайық,

                       Бармысыздар ,халайық!

                       Күзгі  тойды жұп жазбай,

                       Бірге қарсы алайық!

Сәлеметсіздерме, құрметті ата — аналар, қонақтар! Бүгінгі біздің жыл мезгіліндегі ең тамаша «Алтын күз!» атты ертеңгілігімізге қош келдіңіздер! Ортаға ортаңғы «Ботақан» тобының  бүлдіршіндерін қарсы алыңыздар!

(Әдемі сазды әуен ойналып тұрады. Жапырақтар биін билеп балалар келеді. Би аяқталған соң өз орындықтарына жайғасады.)

Ән: «Алтын күз»

Сөзі мен әні: Бота Бейсенова.

Ортаға жемістер мен көкіністер шығып өздері туралы тақпақтар айтып береді:

Исабек:

Дөп дөнгелек сап-сары,

Ішінде бар дәні.

Қызығасын көріп,

Менің атым өрік.

Айша:

Пісіп тұрған алмамын,

Тамсандырар бал дәмім.

Жерге сілкіп түсірме,

Ісіп кетер маңдайым.

Аян:

Өсіретін бойыңды,

Дамытатын ойыңды.

Қоянға да азықпыз,

Сәбіздерміз, тәттіміз.

Аружан:

Асханадан шықпаймын,

Атым пияз, бұқпаймын.

Көзден жасты шығарам,

Тұмаудан бірақ, сақтаймын.

Әмір:

Картоп біздің атымыз,

Жер астында жатырмыз.

Бір тамырдан тараған,

Ағайынбыз бәріміз.

Аяулым:

Тал шыбығым бұралып,

Бақшаларда қызарып.

Тұрған ол мен қызанақ,

Күнге қарап ұялып.

Раяна:

Мен моншақты шиемін,

Құмарсындар білемін.

Кетіп қалып жүрмесін,

Тамағыңа сүйегім!

Жүргізуші: Бүгін мейрам,бүгін той

                     Қуанышты күн біліп қой

                     Күзгі бақтай сыңғырлап

                     Алақанды соғып қой деп, — биімен ортаға ұлдарды  шақырамыз.

Би: «Кап кап –тук тук»

Жарайсыңдар балалар  бір тынығып алдық.Балалар «Алтын күз»мерекесіне  жиналдық.Ата –аналарымызда  келді.Бірақ бізде кім жетіспейді.Сендер білесіңдерме ол кім?

Балалар : Ол күз ханшайымы.

Жүргізуші: Ендеше  күз ханшайымын шақырайық.

(Сиқырлы әуен ойнайды. Балалар тыңдайды. «Күз ханшайымы» кіріп келеді.)

Күз ханшайымы: Береке бақ дарыған,

                                 Жомарт көңіл жарқын күз.

                                 Сары алтынға малынған,

                                 Мен Күз ханшайымымын,

                                 Сендерді көргеніме өте қуаныштымын!

— Баршаңызды алтын күз мерекесімен құттықтаймыз! Күз бақыт, береке әкелсің!

Күз ханшайымы: Сәлеметсіңдерме, балалар!

Балалар: Сәлеметсізбе, «Күз ханшайымы»

Күз ханшайымы: Балалар, сендер менің күз мезгілі екенімді қайдан біліп қойдыңдар?

Балалар: Сары жапырақтарыңыздан.

Жүргізуші: — Қош келдіңіз, «Күз ханшайымы», төрлетіңіз! Бүгінгі мерекеміздің қонағы бол, балалардың өнерін тамашалайық.

Ендеше біздің  балаларымыздың аналары жасаған күздік киім үлгілерін  тамашалайық.Қарсы алыңыздар!

Жүргізуші:Балалардың дайындаған тақпақтарың тыңдаңыз:

Тақпақтар:

Ғаламат:

                      Келді міне күз

Айнала сары түс

                      Керемет тамаша ,

                      Қандай әсем күз.

Сымбат:

Күз келгенде тамаша,

                      Ән саламыз жараса.

                      Жеміс -жидек піскенде,

                      Жейміз оны таласа.

Ақылжан:

Алақай, алақай !

                      Шаттанады балақай.

                      Береке- салтты күз,

                      Мереке- алтын күз.

  Муслим:

Көрініп еліме,

                      Күндері мереке.

                      Келді ғой жеріме,

             Күз дейтін мереке,

                  Айназ: 

 Берекесін сыйлауға ,

                      Өлкемізге күз келді.

                      Жемістерін жинауға,

                      Шақырады   біздерді.

Ойын: «Дәмін ажырат».

Ойынның шарты: Бізге екі бала қажет, олардың көздерін орамалмен байлап, мына тұрған ыдыстағы жеміс пен көкөністі қолдарымен ұстап, дәмін татып анықтаулары қажет.

Күз ханшайымы: Жарайсыңдар балалар, өте дәм сезгіш екенсіңдер.

Жүргізуші: Балалар, күздің алып келген көкөніс, жемісі дәмді ме екен?
Балалар: Иә, өте дәмді.

Жүргізуші: Балабақша бағында,
        Сайраңдаймыз жанында.
        Нақ өзіндей бүлдіршін,
        Көп достардың жанында,- деп, біздің кішкентай биші қыздарымызды «Жапырақтар»  биін қарсы алыңыздар.

Би: «Жапырақтар.»

Жүргізуші: Жарайсындар, балалар! Күз ханшайымы біздің балалардың өнерлері әлі біткен жоқ. Балаларымыз тағы да тақпақ айтып береді:

Аягөз:

Сарғайды тоғай,

Сап- сары маңай.

Соңғы әнін айтып,

Құс кетті қайтып.

Нұрсезім:

Келді міне күз,

                     Айнала сары түс.

                     Керемет тамаша ,

                      Қандай әсем күз.

.

Нұрланқызы Сымбат:

Алтын, сары, қызыл, көк,

Алуан, алуан, жапырақ.

Күзгі бақта күлімдеп,

Көз тартады атырап.

Жангүлім:

Берекесін сыйлауға,

Өлкемізге күз келді.

Жемістерін жинауға,

Шақырады біздерді.

Байәмір:

Күздің қазан айында,

Алма алмұрт піседі.

Жапырақтар сарғайып,

Сыбдыр-сыбдыр етеді.

Жүргізуші: Балалар, күз ханшаймының сиқырлы орамалы бар,ол сонымен ойын ойнағысы келеді, ойнағыларың келеме?

Ойын: «Сиқырлы орамал»

Қане, шеңбер құрайық,

Билеп-билеп алайық.

Шыр етіп айналып,

 Теріс қарап отырайық.

(Балалар теріс қарап тұрғанда күз ханшайымы ортаға орамал жабылған себетті қояды.)

Күз ханшайымы:Ал балалар енді бұрылып қарайық.

Орамалды ашайық,

Астында не, қарайық?

Бұл не?

Себет қой!

Себеттің бетін жапырақтар жауып тұрады.

Екінші рет ойналғанда, себеттің ішінде алмалар болады. Бұл күздің сыйы, байлығы деп алмаларды балаларға үлестіреді. Балалар алғыстарын айтады.

Күз ханшайымы: Қандай керемет шеттеріңнен өнерлі екенсіңдер. Ендеше мені басқа балалар күтіп жатыр. Сау болыңдар балалар!(Күз кетеді)

Балалар: Күз ханшайымымен қоштасады.

Жүргізуші: Осымен «Ботақан» тобының «Алтын күз» атты ертеңгіліміз аяқталды. Күзге айтарымыз, берер сыйы жылдан жылға көп болсын. Елімізде тыныштық, береке болсын! Сау болыңыздар!