Сценарий татарча сэлэмлэу

              “Мин татарча сөйләшәм” акциясенә әдәби-музыкаль кичә           

     Кичәнең максаты: Татар телен туган тел буларак өйрәнүче һәм чит телдә аралашучы балаларга телебезнең матурлыгын,аһәңлеген, нәзакәтлелеген тоюны һәм сәнгатьле сөйләү осталыгын үстерү,туган телгә мәхәббәт ,халкыңа хөрмәт тәрбияләү,татар шагыйрьләренең телгә багышланган шигырьләре белән таныштыру.

    Кичәнең бурычлары:Балаларда телебезнең бизәкләре,уеннары белән таныштыру,милләтара дуслык хисен тәрбияләү,танылган татар язучылары һәм шагыйрьләре  иҗатына кызыксыну  уяту һәм өйрәнү теләген булдыру.

    Җиһазлау:Төрле төстәге шарлар,мәкальләр, шигъри юллар язылган плакатлар, милли киемнәр,укучылар үзләре әзерләгән бүләкләр.  

                                                                                                                                                                          Кичә үткәреләсе зал бәйрәмчә бизәлә.Кунаклар,тамашачылар чакырыла.

 (Алып баручылар чыга).

1нче а. б.  — Сәлам, Камилә!

2нче а. б.- Сәлам, Илназ!  Дустым, мин шулкадәр тырышып катнаштым “Мин татарча сөйләшәм”       акциясенә, ярты Аксубай районы миңа кушылып татарча сөйләшә.

1нче а.б.- Камилә, ә туган ягыбызның яртысы минем белән татар телендә аралаша. Димәк, Аксубай тулысы белән татарча сөйләшә.

2нче а.б.- Ә бүген нишлибез, Илназ?

1нче а.б.- Бүген бездә бәйрәм, әнә күпме дуслар җыелган.

                        Исәнмесез, саумысыз, дип

                        Дуслар,  сезгә эндәшәм.

                        Барыгыз да ишетегез-

                        Мин  татарча сөйләшәм.

2 нче а.б.Саулык телим, хәерле көн!

                 Мин дә сезгә эндәшәм!

                  Концертыбызның исеме

                “Мин татарча сөйләшәм!”

1 нче а .б.Татарстанда инде берничә ел рәттән “Мин татарча сөйләшәм!”акциясе үткәрелә.Аның максаты-татар телен өйрәнүне көчәйтү , икетеллелек шартларында республикада яшәүче башка милләт халыкларын да татарча сөйләшергә өйрәтү. Без , 3 нче мәктәп укучылары , быел да бу акциядә бик теләп катнашабыз.

2нче а.б. Туган тел! Һәркем өчен дә газиз сүз бу.Чөнки иң кадерле  “әти”, “әни”, “әби”, “бабай” сүзләрен туган телдә әйтәбез. Туган телебезнең, торган җиребезнең кадерле булуын без иң элек туган тел аша тоябыз.

1 нче а.б.Безнең туган телебез-татар теле.Бүгенге кичәбезне  дә сиңа багышлыйбыз, туган телебез.

 2нче а.б .       Җыр булырлык сүзләр биргән

                        Матур телем , туган телем,

                        Рәхмәт сиңа!

                        Туган телем-иркә гөлем,

                        Киңдер сиңа күңел түрем

Җыр.”Әссәламүгаләйкүм!”

1нче ук.   Дөньяда иң-иң  матур ил –

               Ул минем  туган илем.

  Дөньяда   иң-иң матур  тел-

 Ул минем  туган телем.

 «Балам!» диеп, туган телдә

 Эндәшә миңа әткәм.

 “Әнием!” дип, әнкәемә

  Мин туган телдә әйтәм.

2нче ук. Әнкәм сөте белән йөрәгемә,

Тән-җаныма үтеп кердең син.

Гомер буе күңелемне назлап,

Тугры юлдаш булып йөрдең син.

И мөкатдәс әткәм-әнкәм теле!

Изге телем, газиз телем син!

Югалмассың, туган халкымны син

Ерак гасырларга илтерсең.

3нче ук. Заман миңа югарыга мен, дип,

Ике канат биреп үстерде.

Канатымның берсе- туган телем,

Икенчесе бөек  рус  теле.

 1 нче а.б.

                   Теле булган, сөйли белә,

                   Теле булган,  җырлый белә;

                  Сөйләү, җырлау гына түгел,

                   Ул бик матур , бии белә.

(3нче сыйныф укучылары башкаруында татар халык биюе)

4нче ук. Син- минем тере тарихым,

Син- минем киләчәгем,

Тик синдә, газиз туган тел,

Бәхеткә җитәчәгем.

5нче ук. Туган тел- иң татлы тел,

 Туган тел- иң тәмле тел.

Тәмле дип, телең йотма-

Туган телне онытма!

6нчы ук. Татар теле-  минем туган телем,

Сөйләшүе рәхәт ул телдә.

Шул тел белән көйлим…

Шул тел белән сөйлим

Милләттәшем булган һәркемгә.

1нче а. б. Әткәң- әнкәң телен белсәң,

Адашмассың кайда да…

Туган телемдә эндәшәм

Кояшка да, Айга да.

Туган телемдә аңлашам

Үткән, бүгенгем белән.

…Әлифбамны дога итеп

Укыймын күңелемнән.

7нче ук. Дөньялар киң, анда илләр бик күп,

Туган илем минем бер генә.

Туган илемдә дә телләр бик күп,

Туган телем минем бер генә.

8нче ук. Күзләремне ачты минем,

Иркәләде үз телем.

Үз телем яктыртты юлны,

Үз телем бирде белем.

Үз телеңне сөймәгәндә,

Ярты ул алган белем.

Канатсыз коштай буласың,

Белмәсәң ана телен.

9нчы ук. Сандугач та сайрый үз телендә,

Күгәрчен дә гөрли үз телендә.

Күктә – кошлар, җирдә гөлләр кебек,

Мин дә сөйлим, җырлыйм үз телемдә.

10нчы ук. Туган телемдә сөйләшеп,

                Яшим мин туган илдә.

                “Туган ил” дигән сүзне дә

                Әйтәм мин туган телдә.

                Иң изге теләкләремне мин

                Туган телдә аңлатам.

                Шуңа күрә туган телне

                Хөрмәтлим мин,яратам!

11нче ук.Туган оясыннан аерылган кош

                 Канатына мәңге ял тапмый.

                Туган телен яратмаган кеше

                Башкаларның телен яратмый.

(10нчы сыйныф укучылары башкаруында җыр)

Күңелле тәнәфес.

2нче а. б.  Кадерле тамашачыларыбыз, татарча фикерләп алыр вакыт җитте. Мин сезгә сораулар бирәм, сез татар телендә матур итеп җавап бирергез. Һәр дөрес җавап бирүчегә Илназ  истәлекле бүләк бирәчәк.

-Сарыкның  туганы  кем ?

-Су  анасы  белән  Шүрәле  кайда очрашалар?

-Капчыкта  бүре  башы  ничә  булган?  (1)

-Шүрәленең  “ әтисе” (Г.Тукай)

-Кәҗә  кем  белән  дус?

-Алманың  яртысы  нәрсәгә  охшаган?

-Бер  имәндә  өч  ботак, ботак  саен  өчәр  алма.  Барысы  ничә  алма?

Татар телендә бик әйбәт фикерлисез, аралашасыз икән, афәрин!

(Рэп “Мин татарча яшим”)

1 нче а.б.Җырлар тыңлыйк,җырлар отыйк,

                Җыр күңелне җылыта.

                Әйдә,җырлап яшик,дуслар,

                 Җыр дуслыкны ныгыта.

(5нче сыйныф укучылары башкаруында җыр)

2нче а.б. Бие әле,бие әле,

                 Биегәнең күрсеннәр,

                 Баскан җирдә ут чыгара

                 Матур бии  дисеннәр.

(9нчы сыйныф укучылары биюе.)

1нче а.б. Җырлыйк әле, җырлыйк әле,

                Җырлап ачыла күңел,

               Җырлап ачылмаса күңел,

              Мәңге ачылачак түгел.

(6нчы сыйныф кызлары җырлый “Казан кичләре”)

2нче а.б. Ал, дускаем, баяныңны,

               Сыздыр иң асыл көйне.

               Матур моңнар бизәп торсын

               Илдәге һәрбер өйне.

(Баянда 7нче сыйныф малайлары уйный)

1нче а.б. Шушы җирдән,шушы төбәктән без,

                 Ак төбәктән, без –Аксубайдан.

                 Думавиларны,Газизләрне биргән

                 Шигъриятле Туфан ягыннан!

2нче а.б. Безнең туган ягыбыз Аксубайда төрле милләт кешеләре яши.

12нче ук.(татар милләтеннән)

               Елмаеп та, сөенеп тә,

               Туган телдә серләшәм,

                Бәхетем зур, үз илемдә

                Мин татарча сөйләшәм.

13нче ук. (рус милләтеннән)

                 Рус баласы дип тормыйм,

                 Өйрәнгән телдә дәшәм,

                 Тырышам, ятлыйм, булдырам –

                 Мин татарча сөйләшәм.

14нче ук. (чуваш милләтеннән)

                 Чуваш булса да милләтем,

                 Кардәшләр без, килешәм,

                 Төрки телләрне хөрмәтләп,

                 Мин татарча сөйләшәм.

Барысы бергә:

                Өченче мәктәп берләштерде,

                Бертугандай йөрибез,

                Бар телне дә хөрмәт итеп

                Аралашып яшибез.

1 нче а.б.

                 Бездән сезгә шул теләк:

                 Җиткерәбез бик теләп.

                 Татар телен яратсыннар,

                 Өйрәнсеннәр барсы да,

                 Мәңге яшәсен телебез,

                 Чәчәк атсын тагы да!!!

Җыр “Яратыгыз”

2 нче а.б.

                   Сау булыгыз,дуслар,шат яшәгез,

                   Ямьләндереп бөек Ватанны.

                  Зур уңышлар белән каршылагыз

                  Туган илдә аткан һәр таңны.

1. Визитка (эмблема, форма, девиз, исеме)

2. Капитаннар ярышы (Сез сәламәтлек темасына нинди фильмнар, әкиятләр, мультфильмнар яисә әсәрләр беләсез)

3. Дөрес туклану – сәламәтлекнең нигезе.

Дөрес туклану буенча сораулар:

1) Нинди витаминнар беләсез? (А, В, С, Д)

(А төркеменә керүче витаминнар диңгез ризыкларында, бавыр, сыр, йомырка, кишер, цитрус җиләк-җимешләрдә күп.В төркеменә керүчеләр йомырка, ит, сөт, сыр, балык, чикләвек, гөмбә, дөге, кайбер җиләк-җимештә, яшел яшелчәләрдә бар.Д витамины булган продуктларга сөт, диңгез ризыклары, бигрәк тә майлы балыклар керә.Е витамины күпчелек төрле үсемлек майларында, чикләвектә, груша, алма орлыкларында бар.С витаминына исә нигездә җиләк-җимеш, яшелчәләр бай. Аеруча ул сырганак, гөлҗимеш, кара карлыган, лимонда күп була.)

2) Иртәнге күнегүләр ясау ни өчен кирәк?

3) “Яхшылык күрәсең килсә, яхшылык ит”, диелә татар халык мәкалендә. Бу мәкальне сез ничек аңлыйсыз?
(Кешеләргә эшләгән яхшылык сиңа яхшылык булып кайта).
Димәк, физик һәм психик сәламәтлегебез нык булсын өчен,
безгә миһербанлы, шәфкатьле, ярдәмчел булырга, бер – бе-реңә матур, ягымлы сүзләр әйтеп, күңелләрне күтәрергә омтылырга кирәк.

(Димәк , балалар, үзеңә кешенең нинди карашта булуын телисең, башка кешегә син дә шундый карашта булырга тиеш. Сәламәтлек сезнең хис-кичерешләрегез белән дә бәйләнгән.)

5) “Бал – 75 авыруга каршы дәва “ ди халык. Бал ничек файдалы? (Балда авыру таратучы микробларның үрчүен тоткарлый торган антибиотик матдәләр бар, әле тагын ул глюкозага һәм витаминнарга бик бай. Бал ашказанын, бавырны һәм бөерләрне дәвалый, кан тамырларын киңәйтә. Авыр ярага
бал сөртсәң, ул тиз төзәлә. Балның йөкысызлыктан да файдасы бар.)

6) Аркасында сөяге, сөягендә мыегы, ак койманы агарта, мыегы белән чистарта.(теш щеткасы)

Үзе шома, күбеккә күмә, хуш исле ул, я кем белә? (сабын)

Он түгел – үзе ак, авызыңа куеп бак, тешне агарта, ап-ак итә, бу ни була? Әйтеп кал. (теш пастасы)

Кирәк була мунчада, минем исемем ( мунчала)

Битне, кулны, муенны корыта, үзе дә чисталыкны ярата.(сөлге)

(Нәтиҗә: чисталык сәламәтлекнең нигезе.)

7)Организмны чыныктыру турында сөйләшәбез. (һава, су, кояш белән чыныгу турында укучылар фикере тыңлана). Кояш, һава, су – сәламәтлекнең чын дуслары. Физик яктан сау-сәламәт, чыныккан кеше генә авыруларга каршы тора ала. Чыныгу өчен нинди кагыйдәләрне белү кирәк?

1. Битне салкын су белән юу.

2 Тәнне билгә кадәр юеш сөлге белән ышку

3. Алмаш-тилмәш салкын һәм җылы душ алу.

4. Гәүдәгә салкын су кою. 

5. Күлдә, елгада коену.

Сөт продуктлары кеше организмы өчен ничек файдалы? (Тулы кыйммәтле аксым, кальций, фосфор, калий, А, Д ,В2 витаминнары белән баеталар. Алар шулай ук файдалы микроорганизмнарга да бай. Сөт продуктлары организмның үсүе, сөякләрнең һәм тешләрнең ныгуы өчен бик кирәк. Алар тән тиресенең, тырнакларның һәм чәчнең чисталыгын тәэмин итәләр, эчәклек эшәнлеген җайга салалар, башка төр азык-төлекнең үзләштерелүенә уңай йогынты ясыйлар. Сөт продуктлары җитәрлек булмаган очракта кеше организмында кальций җитешми башлый. Ә бу исә балаларның – рахит, үсмерләрнең һәм өлкәннәрнең остеопороз белән авыруына китерә, сөякләрең ныклыгын какшата.)

9) “Елмаю – һәркемнең гомерен озынайта”? ( Канада врачы Ганс Селье “Игътибарыгызны һәрчак тормышыгызның якты якларына туплагыз. Күңелсез хәлләр турында онытырга тырышыгыз” дип әйткән.)

ЮЙК сораулар

1. Автобус көтү урыны. (тукталыш)

2. 2.Җәяү йөрүче кем дип атала? (җәяүле)

3.Светофорның ничә төсе бар? (3)

4.Машина юлы аша ничек чыгарга? ( зебра аша, …..)

5.Велосипедта ничек йөрергә ярамый? (кулны җибәреп)

6.Җәяүлеләр өчен яшел ут янса, машиналар өчен тинди төс янар?( кызыл)

7.Җәяүле юлы.( тротуар)

8.Автобусны ничек әйләнеп узарга? (арттан)

9.Нинди транспорт төрләре бар? (Су, һава, коры җир транспорты)

10.ЮХИДИ ничек була? (Юл хәрәкәте иминлеге дәүләт инспекциясе)

11. Ничә яшьтән юлда велосипедта йөрергә ярый? ( 14)

12.Автобус көтү урыны. (тукталыш)

13.Транспортта баручы ничек атала? (пассажир)

14.Зебра ничә төсле? (2)

15. Трамвайны ничек әйләнеп узарга? (алдан)

16.Трамвай кайдан йөри? (рельстан)

17.Светофор ни өчен кирәк? (юлдагы хәрәкәтне көйләр өчен)

18.Транспорт белән идарә итүче. (шофер, транспорт йөртүче)

19.Велосипедта кемнәрне утыртып йөрергә ярый (кеше утыртып йөрергә ярамый)

20. Светофорда кызыл сигнал кайда урнашкан? (иң өстә)

4. “Кем зирәк” укучылар юл хәрәкәте иминлегенә карата тест эшлиләр.

1.Автобус туктагач, аны ничек әйләнеп чыгарга икәнен беләм:

а) читтән б) алдан в) арттан

2. Трамвайдан төшкәч, аны кайсы яктан урап үтәргә икәнен беләм:

а) нәкъ автобустагы кебек б) белмим в) алдан

3. Җәяүлеләр юл аша чыга торган урын:

а) жираф б) тротуар в) зебра

4. Юлны аркылы чыгар алдыннан нишләргә кирәк:

а)сул иңбаш аша төкерергә б) башта- сулга, аннан уңга карарга

в) башта- уңга, аннан сулга карарга.

5.Юл аркылы велосипед белән ничек чыгарга кирәк?

А) велосипедның руленнән тотып б) велосипедка утырып

3) “Сәламәт бул!” темасына реклама.

6-7 класслар

• Ромашка (сораулар)

• “Сәламәт бул!” темасына реклама.

• Слоган на эту тему

• Врач булып диагноз кую:

— Дюймовочка мәктәпкә ашыга. Ул троллейбустан сикереп төште дә аның алдыннан урам аша чыгып йөгерде.

    — Буратино трамвайда башкаларны этеп-төртеп иң алдагы урынга утырды. Ул урамда кемнедер күрде дә трамвайның ачык тәрәзәсеннән башын тыгып кычкырды.

Әби автобуска керде. Утырыр урын юк. Нишләргә?

Автобуста кеше күп. Аның арткы өлешендә кычкырып көлгән тавышлар ишетелә.

Нәтиҗә: олыларны, әби – бабайларны хөрмәт итәргә кирәк. Аларга булышырга, ярдәм кулы сузарга кирәк.

Сәламәт булуның тугыз кагыйдәсе:

1.Үзеңә һәм барлык кешеләргә дә Яхшылык, Матурлык, Сәламәтлек телә. Ышаныч, Өмет һәм Мәхәббәт бу изге гамәлдә ярдәмчеләрең булсын.

2. Әтиеңне һәм әниеңне ярат. Үз тормышыңа һәм үзеңнең туганнарың, якыннарың һәм дусларың тормышына шатлан.

3. Һәрнәрсәдә: хезмәттә, ял итүдә, туклануда чама хисен онытма. Һәрнәрсәдә чаманы белү – сәламәтлек билгесе.

4. Үзеңә һәм үзеңнең якын кешеләреңә алкоголь, тәмәке һәм наркотиклар кулланудан баш тартырга ярдәм ит – алар кешене харап итә. Акылыңны психик агулардан: усаллыктан, көнчелектән, комсызлыктан азат ит.

5. Кешеләргә елмаю бүләк ит. Елмаю – арыган кешеләргә ял, кәеф күтәренкелеге бирә, күңелсезлекләрдән һәм сресслардан арындыра.

6. Хис – тойгыларыңны, ачуыңны тыя бел. Белемең белән горурлан.

7. Үз-үзеңә һәрвакыт: мин булдырам, мин телим, мин кешечә яшәргә тиеш, дип әйт.

8. Һәрчак бер нәрсәне исеңдә тот: ни чәчсәң – шуны урырсың. Кешенең язмышы – үз кулында.

9 Шуны онытма! Сәламәтлек – ул әле барысы да түгел, әмма сәламәтлектән башка барысы да берни түгел. Сәламәтлек – физик көч булудан тыш, рухи шәфкатьлелек тә.

Исеңдә тот!

— Җәяүле тротуардан гына, анда да ун яклап барырга тиеш ;

— тротуар булмаган очракта, юлның сул ягыннан, килгән транспортка каршы барырга кирәк ;

— юл аркылы бары тик рөхсәт ителгән җирдән генә чыгарга ярый ;

— юл аша чыкканда башта сулга, уртасына җиткәч уңга кара ;

-14 яшь тулгач кына велосипед белән олы юлга чыгарга мөмкин ;

— якынлашып килүче транспорт алдыннан юлны аркылы чыгарга ярамый;

-транспортны тукталышларда гына көтәргә.

“Юадл йөңәср , өлрег луб, юл канесәдйыг кын леб!”

(“ Юлда йөрсәң, бул өлгер, юл кагыйдәсен нык бел!”)

Максат. Укучыларда сәламәт тормыш рәвеше, дөрес

туклану, көндәлек режимны төгәл үтәү,

сәламәтлекне саклау һәм ныгыту күнекмәләре

булдыруга омтылыш тәрбияләү.

Җиһазлау. 1. Стенд “Саулык – зур байлык”;

2. Язмалар: “Сәламәтлек”, “Дөрес туклану”,

“Актив эшчәнлек”, “Уңай кичерешләр”.

3. Төрле ризыкларның рәсемнәре.(Файдалы

һәм зарарлы ашамлыклр” уены өчен.)

4. Сәламәтлек агачы.

5. Сәламәтлек театры өчен маскалар,

дару үләннәре, бал салынган савыт, алмалар һ.б.

Кичә үткәрелгән бүлмә театр өчен яраклаштырып

бизәлде.

План.

1. Сәламәт булу өчен дөрес туклану кирәк.

“Файдалы һәм зарарлы ашамлыклар “ уены.

2. Актив эшчәнлек нәрсә ул?

“Саулыгым – байлыгым “ стенды буенча эш.

3. Уңай кичерешләр — сәламәтлек билгесе.

Берничә ситуация тәкъдим итү.

4. Сәламәтлек театры.

5. “Сәламәтлек агачы”н яшелләндерү.

Кичәнең барышы.

1.Укытучы. “Сәламәтлегебез үз кулыбызда “дигән кичәбезне татар халык

мәкален тыңлап башлап җибәрик әле.

“Акчаңны югалтсаң — бернәрсә дә югалтмыйсың, вакытыңны югалтсаң – күп

нәрсәне югалтасың, ә сәламәтлегеңне югалтсаң – барысын да югалтасың”.

Ни өчен шулай дип әйтәләр?

—Сәламәтлек кеше өчен иң кадерле нәрсә, ләкин аны сакларга кирәк.

Бер югалтсаң, аны кире кайтаруы бик авыр. Сәламәт булмаган кешегә

дөньяның бер кызыгы да юк.

Укытучы. Әйе, укучылар, бик дөрес. “Дөньяда иң кечкенә бәхет –

байлык, иң зур бәхет – саулык”, дип юкка гына әйтмиләр бит.

Сәламәтлек — ул физик һәм рухи иминлек,күңел күтәренкелеге, уңай

кичерешләр белән яшәү.

Сәламәт булу өчен иң мөһиме – дөрес туклану.Безнең

организмыбыз без кабул иткән ризыклар хисабына яши. Без нинди

ризыклар ашыйбыз соң?

Ә хәзер игътибарыгызга бер уен тәкъдим итәм. “Файдалы һәм

зарарлы ашамлыклар “уены. Өстәл өстенә төрле ризыкларның рәсеме

куела. Шуларны ике төркемгә бүләргә тәкъдим ителә.

Организм өчен безнең нинди ризыклар ашавыбыз гына түгел, ә

аның кабул итү вакыты да гаять мөһим. Ризыкны көнгә 4—5 мәртәбә аз

– азлап ашарга киңәш ителә, ләкин йоклар алдыннан ашарга ярамый.

(Аның нинди зыяны бар икәнлеген ачыклап үтү.)

Әгәр без үз сәламәтлегебез турында кайгыртмыйбыз икән,

авырыйбыз һәм дәваланабыз. Ә нәрсәләр белән дә валанабыз соң без?

Нинди дарулар һәм нинди дару үләннәре кулланабыз?

(Укучыларның җавабы тыңланыла).

Димәк , укучылар, дөрес туклану – организмга файдалы булган

ризыкларны гына ашау, дару үләннәре белән генә дәвалану, туклану

режимын үтәү.

Тактага беркетү. “Сәламәтлек = дөрес туклану+”

2. “Җәяү йөрү һәм хәрәкәт баш миен уйлата һәм фикернең эшли

башлавына китерә”, дип язган Ж.Ж Руссо. Әйе, укучылар, спорт белән

даими шөгыльләнү, һәр көн иртән күнегүләр ясау да физик һәм рухи

сәламәтлекне ныгыта. Хәзер игътибарыгызны “Саулык – зур байлык”

стендына юнәлтегез. (Стендтагы рәсемнәр буенча әңгәмә).

Укучыларга сораулар бирелә.

—Иртәнге күнегүләр ясау ни өчен кирәк?

—Чыныгу ни өчен кирәк?

—Ничек дөрес итеп чыныгырга?

Һәрчак чиста, пөхтә булу да сәламәтлекне сакларга ярдәм итә. Шәхси

гигиена кагыйдәләрен искә төшерү.

Димәк, һәр көн күнегүләр ясау, чыныгу, шәхси гигиена

кагыйдәләрен үтәү – болар барысы актив эшчәнлекне барлыкка

китерәләр.

Тактага беркетү. “Сәламәтлек = дөрес туклану + актив эшчәнлек+”.

3. “Яхшылык күрәсең килсә, яхшылык ит”, диелә татар халык

мәкалендә. Бу мәкальне сез ничек аңлыйсыз?

(Кешеләргә эшләгән яхшылык сиңа яхшылык булып кайта).

Димәк, физик һәм психик сәламәтлегебез нык булсын өчен, безгә

миһербанлы, шәфкатьле, ярдәмчел булырга, бер – береңә матур, ягымлы

сүзләр әйтеп, күңелләрне күтәрергә омтылырга кирәк.

Берничә ситуация тәкъдим итү.

1. Сез урамнан әйткән вакытыгыздан 3 сәг. соңарып кайттыгыз. Сезне

ачулы кыяфәттә әниегез каршы ала. Сез нишлисез?( Истә тотыгыз: сездә

ачулы караш булырга тиеш түгел.)

2. Сез “2”ле билгесе алдыгыз һәм сезгә моның өчен эләгәчәк. Әти —

әниегезгә нәрсә дип әйтерсез? Алар урынында булсагыз сез нишләр

идегез?

Димәк , балалар, үзеңә кешенең нинди карашта булуын телисең, башка

кешегә син дә шундый карашта булырга тиеш. Бу уңай кичерешләр —

сәламәтлекнең өченче кушылучысы. Берегез дә моны истән чыгармагыз.

Сәламәтлегебезнең үз кулыбызда икәнлегенә төшендек .

Аны саклау бары үзебездән генә тора, балалар.

Тактага беркетү. “Сәламәтлек = дөрес туклану + актив эшчәнлек +

уңай кичерешләр”

Җыр “Кояшлы ил” җырының көенә башкарыла.

Сәламәт булыйк.

Сау – сәламәт булыйк без.

Витаминнар ашыйк без.

Карлыганы, балы да

Бик файдалы бары да

Шуны истә тотыйк без.

“Хәрәкәттә — бәрәкәт”, дигәннәр.

Шуны истән чыгармыйк.

Саф һавада уйнагыз

Зарядка да ясагыз

Гел сәламәт булыгыз.

Сау – сәламәт булыгыз.

 Сценарий свадьбы на татарском языке — Котлы булсын туегыз!

Туй узасы залда “Туйга рәхим итегез!”, “Туй көне – тормыш башы” дигән язмалар эленә. Салмак кына көй уйный. Шулчак алып баручы сәхнәгә, халык янына чыга. Кунаклар табында утыралар.

Тамада:

Тормыш итү – диңгез кичү, диләр,

Ә тормышлар тормый дулкынсыз.

Тормыш дулкыннарын басар өчен,

Яшәп булмый сөю, ялкынсыз.

Хәерле көн, хәерле кич хөрмәтле туганнар! Кода-кодачалар! Дуслар-иптәшләр! Без бүген сезнең белән безнең өчен иң кадерле булган якыннарыбыз (фәлән) белән (фәләннең) туй мәҗлесенә җыелдык. Аларның кавышуы – олы куаныч, зур шатлык, бәхет. Ә хәзер әйдәгез, бу очрашуның сәбәпчеләре кәләш белән кияүне көчле алкышлар белән каршы алыйк! Рәхим итегез!

Ай икегез, икегез,

Тигез гомер итегез.

Икегез дә пар килгәнсез,

Тигез гомер итегез!

Котлы булсын туегыз,

Безгә үрнәк булыгыз.

Мәңге-мәңге бергә булсын

Тормыштагы юлыгыз.

Кадерле кияү белән кәләш! Сезнең бүген иң бәхетле, иң шатлыклы көнегез! Галәмдә тагын бер матур гаилә туды. Сезнең кебек гаиләләр безнең тормышыбызның бизәге. Гаиләгез һәрчак нык булсын. Хөрмәтле кияү һәм кәләш, мәҗлесебез кунаклары! Ә хәзер гаилә учагы кабызырга тәгъдим итәм.

кияү белән кәләшкә шәм һәм шырпы бирәләр. Алар гаилә учагын кабызырга тиеш булалар. Бу вакытта залда утлар сүнә, талгын гына музыка уйный. Парлар ут кабызган вакытта алып баручы түбәндәге сүзләрне җиткерә

Кайчандыр, бик борынгы вакытларда Ут кешегә җылылык, яктылык бирүче булган. Ут – тормыш терәге, тормыш символы. Сез дә яшьләр үзегезнең гаилә учагын кабызып җибәрегез. Шушы учакның ялкыны гомерлекә сезне озатып барсын, күңелегезне җылытып, бер-берегезгә булган мәхәббәтне арттырып торсын. Юлыгыз һәрчак шушы учак кебек якты булсын, балкып торсын. Тормыш утыгыз мәңге сүнмәсен. Якты учакның ялкыны белән дөньяны яктыртып, күпләрне сокландырып озак-озак яратышып яшәгез! Бәхетле булыгыз!

Сезнең бәхет капкасын

Бәла-каза какмасын!

Кайгы-хәсрәт дигән нәрсә

Сезнең өйне тапмасын.

Ягылмасын ялалар.

Кагылмасын бәлаләр.

Өйгә-илгә ямь биреп,

Гөрләп торсын балалар.

Кулыгыз кулга тотынып,

Бәхетегез мул булсын.

Ахыр суларга кадәр

Адресыгыз бер булсын!

И гүзәл пар! Сезне

Яңа тормыш башлавыгыз белән котлыйбыз!

Бәхетле озын гомер телибез!

Хөрмәтле кунаклар рөхсәт итегез бүгенге туй мәҗлесен башлап җибәрергә! Җырлап, биеп, күңел ачып бүгенге көнне онытылмаслык итеп уздырыйк әле. Кызыл туйлар котлы булсын!

Алып баручы кунакларга табындагы ризыклардан авыз итәргә кыстый. Кунаклар саларталр ашап, сулар эчкән вакытта “Пар балдаклар” җыры башкарыла

Тамада: Кешенең чын бәхете – гаилә иминлегендә. Тормыш юлы шома гына бармый. Төрле каршылыклар, киртәләр дә очрый. Моның шулай икәнлегенә сезнең әти-әниләрегез шаһит. Беркайчан да җиңел юллар эзләмәгез. Олыларны-олы итеп, хөрмәт итеп яшәргә насыйп булсын сезгә. Ә хәзер сүзне кияүнең әти-әнисенә бирик әле. Алар менә шундый тырыш, эшчән, акыллы ул тәрбияләп үстергәннәр. Аларның да уллары белән киленнәренә әйтер сүзләре бардыр. Рәхим итегез. Иң элек үзегез белән таныштырып китсәгез иде.

Кияүнең әти-әнисенә сүз бирелә

Тамада: Кияүгә шундый аккош кебек гүзәл, матур, чибәр, уңган-булган кыз тәрбияләгәннәре өчен кәләшнең әти-әнисенә мең рәхмәт. Аларның да балаларына үгент-нәсыйхәтләре, әйтер сүзләре бардыр мөгаен. Рәхим итегез! үзегез белән дә таныштырып җибәрергә онытмагыз

кәләшнең әти-әнисенә сүз бирелә

Тамада: Әйдәгез әле, хөрмәтле кунаклар бокалларыбызны тутырып, әти-әниләр өчен күтәреп куек. Һәм әниләр хөрмәтенә җыр тыңлап алыйк. (җыр башкарылган вакытта беренче кайнар аш китерелә).

Тамада: Түр башында, кияү-кәләш, әти-әниләрдән тыш тагын бер егет белән бер кыз утыра. Алар шаһитлар. Әйдәгез әле алар белән дә танышып китик булмаса. Үпкәләп калулары да бар бит! (Шаһитлар үзләре белән таныштыралар).

Тамада: Шундый зур хезмәткә

Алынган шаһитлар!

Туйның күркәмлелеген

Алар тикшереп торалар.

Яшь парларның туе

Гөрләп узсын әйдә.

Ә бу бокалларны

Күтәрик шаһитлар хөрмәтенә.

Тамада: Кунаклар кыбырсына башлады,

Аяклар ойи башлады.

Булмый болай утырып,

Киттек җаным, әйдә биергә.

Хөрмәтле кунаклар әйдәгез бию залына. Рәхәтләнеп күңел ачып, биеп, уеннар уйныйк. Ә иң беренче биюне безгә кияү белән кәләш башкарыр. Ә инде аларга сез дә кушылырсыз. Рәхим итегез, беренче гаилә биюненә. (бию вакытларында төрледән-төрле уеннар да үткәрергә була).

Тамада: Хөрмәтле кунаклар әйдәгез табыннарга утырышыйк. Менә монда, кияү белән кәләш адрысына меңләгән хат, посылка килеп иреште. Әйдәгез әле аларның кайберләрен укып алыйк.

икенче аш китерелә

Сезнең кавышуыгыз белән котлыйбыз. Тормышыгыз ширбәт ае кебек узссын. Хөрмәт белән: умартачылар оешмасы.
Котлыйбыз һәм сезгә искәртеп үтәбез. Якын арада һәм 50 ел эчендә аерылышу турында гаризалар кабул ителмәячәк. Халыкара суд комиттыннан.
Бураннар да, салкыннар да, җилләр дә сезнең капкагызны шакымасын. Бары тик йортыгызда мәхәббәт, сөю атмосферасы гына хөкем сөрсен. Гидроменцентр.
Сезнең өчен палатада махсус урын әзерләнгән. Түземсезлек белән яшь әнине көтәбез. Балалар табу йортыннан бер көтү шәфкать туташлары.
Кияүгә махсус хат: Сезне балалар коляскасын йөртүгә өйрәтү курсларында көтеп калабыз. ГИБДД дан.

Тамада. Хөрмәтле кияү һәм кәләш! Кода-кодагыйлар, кодачалар! Шушы көнгә кадәр сез кайберләрегез әле бер-берегезне белми ә йөргәнсез. Ә бүгенге шатлыклы вакыйга сезне туганлаштырды да куйды. Сез бер-берегезне әле белеп тә бетерми торгансыздыр. Шуңа күрә кунаклар белән таныштырып китү бик кирәклк күренеш булыр. Таныштыру өчен микрафонны ике як кодагыйга тапшырам. Алар үз туганнары белән таныштырып җибәрсеннәр әле.

Ике кодагый үз ягыннан килгән туганнары белән таныштыра, исемнәрен әйтеп үтә

Хөрмәтле кунаклар! Табындагы ризыклардан авыз итегез. Оялып утырмагыз. Сез ашап-эчеп алган арада сезнең хөрмәткә җыр башкарыла. (туй турында берәр җыр. Туй турындагы җырларны сайттан карарга була).
Хөрмәтле дуслар! Әйдәгез әле бер уен уйнап алыйк. Сәхнәгә ике кеше чакырыла. Алар башта бер, аннары ике, аннары өч, аннары дүрт һ.б. чупа-чупс конфетын авызларына кабып, шигырь яисә җыр җырларга тиеш булалар. Кемнең авызына күбрәк конфет сыя шул җиңүче була.
Хөрмәтле туганнар, дуслар! Сезнең кияү белән кәләшкә теләкләрегез күптер. Махсус теләкләр өчен альбом тәгъдим итәбез. Сез анда үзегезнең теләкләрегезне, киңәшләрегезне язы аласыз. Туй ахырында ул истәлек яшь гаиләгә тапшырыла. Туй бетеп өйгә кайтып киткәч рәхәтләнеп төне буе теләкләрне укып ятсыннар.
Хөрмәтле кунаклар туебызның иң мөһим өлеше – килгән кунаклар теләкләр әйтә башласын. Гаилә бюджетына киләсе акчаларны менә шушы матур бер сандыкка салып барыйк.

Теләкләр әйткән вакытта төрле уеннар да уйнарга мөмкин

Шушында яңгыраган барлык теләкләр хөрмәтенә бокалларыбызны күтәрик. Һәм барыгызны да бию залына чакырам. Анда безне кызыклы гына шоу көтә. (бию залында төрле уеннар уйнатып, биетергә мөмкин.
Кәләш туй букетын кияүгә чыкмаган кызларга “ата”.
Кияү белән кәләш! Килгән кунаклар табынга рәхим итеп килеп ягы әзерләгән күчтәнәч: каклаган каз белән чәк-чәктән авыз итик.

Чәк-чәк һәм каклаган каз алып чыгу презентациясе төрле туйда төрлечә үткәрелә. Ул бары тик фантазиядән генә тора
Әйдәгез тагын бер уен уйнап алыйк. Сәхнәгә 3 пар чакырыла. Уенның тәртибе буенча ирләрнең күзләрен яулык белән бәйләргә тиеш булабыз. Ә хатын-кызларга причепкалар эләктерәбез. Ирләр аны тиз арада йомык күз белән эзләп табырга тиеш булалар. Башладыкмы!? Бер! Ике! Өч!
Туй мәҗлесебезнең иң югары ноктасына килеп җитәбез. Туй тортын алып чыгарга вакыт килеп җитте. Көчле алкышлар белән каршы алыйк!!!.

тортны кискән вакытта шигырь укыла

Бүген сезнең иң бәхетеле,

Иң бәхетле көнегез.

Матур булсын күңелегез,

Тәмле булсын телегез!

Гөрләтеп әйдә, туйлагыз,

Туйның кимен куймагыз!

Тик башыгызны җуймагыз,

Яратышып туймагыз!

Яратып кына яшәгез

Берегезне берегез –

Ходай биргән мәхәббәтнең

Кадерләрен белегез.

Арабыз да сокланырлык

Матур оя корыгыз!

Матур, җылы оягызда

Тату гына торыгыз.

Туйганчы биеп калыгыз,

Туйганчы җырлашыгыз!

Бәхетле картлыкка илтсен

Бүгенге юл башыгыз.

Яшь чакларның узганын да

Сизми калырсыз әле.

Туегызны сагыныплар

Искә алырсыз әле!

Хөрмәтле кунаклар! Безнең бүгенге туй мәҗлесебез ахырына якынлаша. Монда булган монда калсын. Үпкәләштән булмасын. Ничек кенә күңелле булса да таралышыр вакыт. Исән-имин булыйк. Бәб туенда очрашканга кадәр саубулыгыз!!!

Тәмам.

Рейтинг:   / 3

ӘТНӘ РАЙОНЫ КҮҢГӘР МӘКТӘБЕ

(ТӘРБИЯ СӘГАТЕ ЭШКӘРТМӘСЕ)

Укытучы Шагалиева Әлфия Хәйдәровна

«Сәламәтлек иленә” уен-сәяхәт
Максат: -сәламәт яшәү турында сөйләшү;
-чиста-пөхтә йөрү күнекмәләре үстерү;
-үз сәламәтлегең кайгыртучанлык һәм чисталыкка
омтылыш тәрбияләү
— сәламәтлекне саклау ысуллары белән таныштыру,
-укучыларда сәламәтлекне сакларга, аның кадерен
белергә, спортка уңай караш тәрбияләү.

Җиһазлау: комьютер, табышмаклар, мәкальләр, шигырьләр,
крассворд, сабын, теш пастасы, теш щёткасы, мунчала.
Дәрес барышы
Укытучы: Элек-электән халыкта «Сәламәтлекне бернинди байлыкка да алмаштырып булмый” дигән әйтем бар. Димәк, кеше өчен сәламәтлек иң кирәк, иң кадерле нәрсә. Һәр кеше үз сәламәтлеген үзе кайгыртырта, яхшы кәеф белән йөрергә тырыша.
Бүген без «Сәламәтлек” поездына утырып, сәяхәт кылырбыз, дөрес һәм файдалы итеп яшәү турында сөйләшербез, күмәк уеннар уйнап, ялларны кызыклы итеп үткәрербез.
(Укучылар вагоннарга утыралар. «Нәрсә ул сәламәтлек?” соравына җавап бирәләр.
Укытучы: Укучылар без буген Сәламәтлек иленә сәяхәткә чыгарбыз. Урыннарыгызга җайлап утырыгыз. Җәмәгать транспортында үзеңне тәртипле тоту кагыйдәләрен искә төшерәбез.
Беренче тукталыш – « Шапшаклар» шәһәре.
Укучылар, әйтегез әле, бу шәһәрдә нинди кешеләр яши икән?

Алсу чыккан урамга,
Тик чәчен тарамаган.
Битен, кулын юмаган,
Көзгегә карамаган.
Туфлиен чистармаган,
Сөртеп ялтыратмаган.
Оекларын юуны
Кирәк дип тә тапмаган.
Күгәрченнәр гөр-гөр килә:
Гөлдер-гүдә, гөлдер-гү.
Бигрәк шапшак кыз икән,
Безнен Алсу түгел бу.

— Шапшаклар шәһәрендә Алсу кебек балалар яши. Алар чисталык һәм тәртип турында уйламыйлар, юынмыйлар, тешләрен чистартмыйлар. Бу балаларнын өс киемнәре һәрвакыт пычрак,өйләрендә тәртипсезлек икән. Алар чәчләрен тарамый, чиста кулъяулык йөртми, тырнакларын кисми икән. Шуңа күрә бу балалар бик еш авырый. Менә сезнең алдыгызда аларнын берсе. (шапшак малай рәсеме ).
Уен . Укучыларга рәсемнәр таратыла. Анда бите (тезе, кулы, киеме) пычракка буялган малай рәсеме бирелгән. Сигнал буенча. бетергеч белән кешеләрне «чистарталар”.
Без аңа кимчелекләрен бетерергә ярдәм итик.
— Укучылар, сез бу малайга нинди киңәш бирәсез?
1) Һәр көн билгеле бер сәгатьтә торырга һәм зарядка ясарга.
2) Иртән, көндез, кич, ашар алдыннан, йокыдан торгач һәм йокларга ятканчы юынырга.
3) Тырнакларын гел кисеп торырга.
4) Өс һәм аяк киемнәрен чиста тотарга.
5) Чәчне чиста йөртергә,көн саен тарарга, кыска итеп кистерергә яки матур итеп үреп куярга кирәк.
— Укучылар, сез «Шапшаклар» шәһәрендәге балалар кебек түгелме? Сез нинди кагыйдәләрне беләсез?
— Чисталык – сәламәтлекнен нигезе.
— Пычраклык һәм пөхтә киенмәү– үзеңнең сәламәтлегең турында кайгыртмау ул.
— Мәктәпкә чиста һәм пөхтәитеп киенеп кил.

Укытучы: Шапшак балалар чисталык һәм тәртип турында уйламыйлар, юынмыйлар, тешләрен чистартмыйлар. Алар чәчләрен тарамыйлар, чиста кулъяулык йөртмиләр, тырнакларын кисмиләр. Шуңа күрә бу балалар бик еш авырый.
Икенче тукталыш “Чисталык”
— Укучылар, безгә бүген почтальон апагыз посылка калдырып китте, аның хаты да бар. Әйдәгез әле без аны укып китик. (хат укыла)
“Кадерле укучылар! Без – “Чисталык сөючеләр” түгәрәгенә йөрүчеләр, сезгә үзебезнең дусларыбызны җибәрәбез, сез алар белән дуслашырсыз дип өметләнеп калабыз”.
(посылка эчендәге әйберләрне табышмаклар укып билгеләү, әлеге предметларны укучыларга күрсәтү).
1. Бит-кулыңны юасың,
“Һай рәхәт!”- дип куясың.
Чисталыкны ярата
Хуш исләрен тарата. (сабын)

2. Эчтә ята ул посып,
Чыгарам аны кисып.
Щётка белән гомергә
Яшиләр бергә-бергә. (теш пастасы)

3. Тешләре бар, ләкин аралы,
Нәрсә икән уйлап кара әле.
Иртән торсам шуны эзлимен
“Чәчләремне рәтлә тиз!”-димен. (тарак)

4. Тыгыз бәйләнгән кыллар
Гүя игезәк уллар.
Тешкә таба кертәсең,
Алга-артка йөртәсең. (Теш щёткасы)

5. Кирәк булса мунчада
Минем исемем ….. (мунчала)

— Димәк, укучылар, сабынны, теш пастасын, теш щёткасын, мунчаланы үзегезнең дусларыгыз итсәгез аек фикерле, көр күңелле, сәламәт, матур булырсыз
Өченче тукталыш “Витаминнар”
— Укучылар, сәламәт булу өчен тагын ниләр эшләргә кирәклеген без хәзер кечкенә генә кроссворд чишеп белербез.
1. Тәрәзә юк, ишек юк,
Керер-чыгар тишек юк. Шулай да эче тулы халык. (кавын)
2. Тышы кабык, эче мамык. (гөлҗимеш)
3. Үзе шартлаткыч, үзе җимеш. (гранат)
4. Алсу битле кыз үсте,
“Тып” итеп куактан сикереп төште. (алма)
5. Кызыл төймәсен таккан,
Каршыма килеп баскан. (миләш).
6. Җир астында алтын казык. (кишер).
7. Кара гына, кечкенә генә бүрекле,
Үзе бөтен дөньяга күрекле. (карлыган)
1. к а в ы н
2. г ө л җ и м е ш
3. г р а н а т
4. а л м а
5. м и л ә ш
6. к и ш е р
к а р л ы г а н
— Әйе, укучылар, сәламәт булу өчен тагын дөрес тукланырга, витаминнарга бай ризыклар ашарга кирәк. Витаминнар – яшәү өчен мөһим органик матдәләр. — Әйтегез әле миңа нинди яшелчәләрдә нинди витаминнар күп?
(укучыларның җаваплары тыңлана)
1нче укучы: Ел буена витаминга бай азыклар белән туклану өчен бакчада үз көчебез белән кишер, чөгендер,кәбестә, бәрәңге,кыяр һ.б. яшелчәләр үстерәбез.
Аша дустым,син кишер
Һәр нәрсәгә килешер
Аны якын итмәүчеләр
Авыруларга бирешер.
2 нче укучы: Кызыл чөгендернең
Хәтта яфракларында да
С витаминнары бар
Анда бик күп калий, фосфор
Тимер, кобальт, йод һәм фтор.
3 нче укучы: Ул бәрәңге согы хәтта
Куркыта яман чирне,
Үзе гап –гади бәрәңге.
Сыйдыра әмма күп серне.
4 нче укучы: К витамины бик күп
Кәбестәнең суында
Искиткеч дәвалау чарасы
Җәрәхәтле урынга.
5 нче укучы: Алмада витаминнар күп
Һәм дә минераль тозлар.
Тырыша ул булсын диеп
Матдә алмашы нормаль
— Сәламәт, матур, көчле, акыллы буласың килә икән хәрәкәтләнергә, йөгерегә кирәк. Ә сез, укучылар йөгерегә, велосипедта йөрергә яратасызмы?

Физкультминутка
Алпан-тилпән киләм мин.
Атлап-атлап киләм мин.
Бер чүгәм дә, бер торам
Лап итәм дә утырам.
— Хәзер, укучылар, мин сезгә кечкенә генә шигырь укып китәм, ә сез сәламәт булу өчен нәрсә эшләргә кирәклеген белергә тырышыгыз.
Иренмим мин беркайчан да,
Иртән торып басам да.
Физарядка ясый башлыйм,
Тәрәзәне ачам да.
1,2,3 1,2,3
Нык басып, атлап,
Кемнәр тели чыныгырга
Әйдәгез минем белән.
Дүртенче тукталыш “Белгечләр”
Белгечләр фикерләре буенча презентация карау

Бишенче тукталыш “Кино-театр”
—Яхшы. Укучылар, ә сез сәламәтлек турында мәкальләр беләсезме?
Мин сезгә башын әйтәм, ә сез ахырын дәвам итәрсез.
Саулык –( зур байлык.)
Байлык бер айлык, (саулык — гомерлек.)
Байлыкның башы — (тазалык.)
Пакълек сөйгән (сау булыр.)
Саф һава – (тәнгә дәва.)
Таза булсаң, таш та(ярып була.)
В.И.Чуковскийның «Мойдодыр” әсәре буенча мультфильмнан өзек карау.

Йомгаклау
Укучылар белән сәламәт булу өчен ниләр эшләргә? дигән сорауга җавапларны гомумиләштереп, кагыйдәләр чыгару.
1. Су белән дус бул!
2. Дөрес туклан! Яшелчә, җиләк-җимешләрне юып аша!
3. Күбрәк хәрәкәтлән! Спортны ярат!
4. Иртән физарядка ясарга онытма!
5. Чынык!
6. Күңелең саф, чиста булсын!

Укытучы. Җәен футбол яратсагыз,
Кышын хоккей уйнагыз.
Хәрәкәтле уеннардан
Беркайчан да туймагыз.
Чаңгыда да шуыгыз сез,
Чабыгыз, узышыгыз.
Таза булгач, якты булыр
Киләчәк тормышыгыз.

Дәресне “” җырын башкарып тәмамлыйбыз.

Җыр: “ Өйрәтәләр мәктәпләрдә”

Иртән ничек ашарга
Кичен ничек йокларга
Өйрәтәләр мәктәпләрдә, мәктәпләрдә

Исәнлекнең ,саулыкның,
Кадерләрен белергә,
Өйрәтәләр мәктәпләрдә,мәктәпләрдә

Яшелчәләр ашарга,
Витаминнар җыярга
Өйрәтәләр мәктәпләрдә,мәктәпләрдә

Спортны дус итәргә
Ялкаулыкны җиңәргә,
Өйрәтәләр мәктәпләрдә,мәктәпләрдә.

Дус һәм тату яшәргә,
Һәм сәламәт булырга
Өйрәтәләр мәктәпләрдә,мәктәпләрдә.
Чисталыкны сакларга
Гимнастика ясарга
Өйрәтәләр мәктәпләрдә,мәктәпләрдә.

Сәламәт
гаилә — матур гаилә .

Индира.
Хәерле кич, хөрмәтле әти-әниләр, мөхтәрәм
кунаклар, кадерле балалар! Бүген без сезнең белән гаилә
бәйрәменә җыелдык һәм ул гаилә
бәйрәмен “Сәламәт гаилә — матур гаилә”
дип атарга булдык.Чөнки ул балачак, яшьлек һәм сәламәтлек
бәйрәме – спорт бәйрәме. Спорт
ул-сәламәтлек, спорт ул-җитезлек, спорт
ул-тапкырлык.
Спорт
ул-матурлык.

Фәридә.Әйе,
матур кеше — сәламәт кеше, дигән әйтем бар.Сәламәтлек-
кешенең иң зур байлыгы. Аны бернинди акчага да алып булмый. Югалган
сәламәтлекне кайтару бик авыр. Көчле, җитез,
түземле, эшкә сәләтле булу өчен даими
рәвештә физик эш, физкультура һәм спорт белән
шөгыльләнергә кирәк.

Индира. Без
физкультура дәресләрен яратабыз, көн дә спорт
белән шөгыльләнәбез. Гаиләдә дә шуны
аңлап яшәгәндә, эшләгәндә генә
зур уңышларга ирешергә мөмкин.

Гаилә-бәхет
ачкычы;

Ир-беләк,хатын-терәк.

Тату
гаиләдә һәрвакыт

Ачык
йөз,тыныч йөрәк.

Ата-анадан башка

Бар
нәрсә дә табыла.

Һәр
бала ата-анага

Изге итеп табына.

Сүзне 1-2 сыйныф укучыларына бирәбез.

Мәликә.Нигә
бүген биредә

Бик
күңелле, бик ямьле?

Чөнки
бүген кунакка

Әти-әниләр
килде.

Чулпан.Яшәсен әти-әниләр

Сәламәт
һәм шат булып.

Кызларының
һәм улларының

Кадерлеләре
булып.

Руслан.Сәламәтлек – зур байлык бит,

Хәрәкәттә-бәрәкәт.

Спорт
белән шөгыльләнү

Җанга
ял, тәнгә сихәт.

Азалия.Бүген бездә олы
бәйрәм-

Гаилә
бәйрәме.

Гаиләләрне
ярыштырып,

Көчне
сынашыйк әле.

Сөләйман.Ярыш бүген,
ярыш бүген!

Шундый
кызык,күңелле!

Ник
чыкмаска ярышларга?

Мин
соң егет түгелме?

1.Бию “Делайте зарядку!»

Индира. Бәйрәмебездә ике буын
очраша: башлангыч сыйныф укучылары һәм аларның
әти-әниләре. Бүген сез Олимпия спорт уеннар
төрләрендә үзегезне сынап карарсыз.

Бүгенге
ярышта 4 гаилә командасы катнаша. Алар “Иң өлгер
гаилә”,

“Иң
уңган гаилә”, “Иң бердәм гаилә”, “Иң тапкыр
гаилә” титулын алу өчен көч сынашачак. Ә калган
гаиләләр аларга көч биреп торачак.Командалар ял иткән
арада сезне дә төрле ярышларга чакырырбыз.Актив булыгыз!

Ярыш-уеннардан уңай,
позитив энергия алыйк! Кичәбез күңелле үтсен!

Ә
хәзер көчле алкышлар белән командаларны бирегә
чакырыйк! Музыка
уйный, алкышлар астында:

·       
Гариповлар
гаиләсе;

·       
Ибрагимовлар
гаиләсе;

·       
Мусифуллиннар
гаиләсе;

·       
Халматовлар
гаиләсе.

     (командалар
чыгып
тезеләләр. Хөрмәтле жюри әгъзалары белән
таныштыру һәм көчле алкышлар астында өстәл янына
чакыру.)

—     
Әтиләр! Бер адым алга!

Аларның чыдамлылыгына
һәм түземлелегенә бик күпләр
көнләшеп карыйлар.Алар шат, җыелган, җиңелмәс,
көчле рухлылар! Алар хатыннары чакыруына, намус кушканча
яшәргә, Ватанны сакларга һәм мәктәп
тормышында хәрбиләрчә актив катнашырга һәрвакыт
әзер!

-Әниләр! Бер адым алга!

—.
Әниләр һәрвакыт
формада.Чөнки, алар даими тренировкаларда: плитә, кибетләр
буенча йөгерү һәм йорт эшләре. Алар
гаиләгә үзенчә ямь бирүчеләр.Сез беләсез:
гаиләне 3 кит тотып тора: хатын-кызлар, хатын-кызлар һәм
тагын бер тапкыр хатын-кызлар!

-Команда капитаннары-балалар! Бер адым алга!

Алар — әти-әнине тату бер
командага туплап,туганнан алып әти-әниләре алларына
яңадан-яңа максат-бурычлар куеп, көн саен авырлыкны
әкренләп арттыра барып яңа үрләргә
рухландыручылар!

Ә хәзер тантаналы төстә ант
итәр вакыт җитте. Барлык катнашучылар ант итәргә
әзерләнегез! Ант таратыла)

Ярышларда
уен кагыйдәләрен төгәл үтәргә

Ант итәбез!

Команда
намусын һәм ышанычын акларга.

 Ант итәбез!

Тизрәк,
биегрәк,көчлерәк дигән Олимпия девизын төгәл
үтәргә 

Ант итәбез!

Ярышларда
бер-береңне хөрмәт итәргә 
,җиңелгән очракта еламаска

Ант итәбез!

Индира.Командалар
әзерме?Һәрвакыт тигез итеп тезелергә! Уенны 2кулны
өскә күтәреп төгәлләргә.

 1нче ярыш “Таныштыру”Һәр команданың капитаны үз
командасы белән таныштыра: исем, девиз,эмблема.

2нче ярыш “Олимпия уты”(4 стакан,4 шәм,4
шырпы,өстәл яки 4 урындык)

 Традиция буенча олимпиада башланыр алдыннан  спортсменнар  олимпия утын кабызганнар. Олимпия уты бик озын юл үтеп стадионга килеп
җиткән.Бүген безгә дә Олимпия утын кабызырга
кирәк булачак.

Стартка беренче булып бала чыга- шәмне тотып барып стакан
эченә куя,кире йөгереп кайта. Әни шырпыны илтеп куя
һәм кире кайта.Әти шәмне кабыза һәм утны сүндермичә
командага алып кайта. На старт! Внимание! Марш!

3нче ярыш «Төз атучы»(24 суган,4 чиләк)

Суганны
чиләккә кертергә.Һәр уенчыда 2шәр суган.Кем
күбрәк кертә?

Фәридә. Хөрмәтле жюри әгъзалары 3
ярышка нәтиҗә ясаганчы, тамашачылар белән ярыш
үткәреп алыйк.

“Шар кабартабыз” (шарлар,2
кәтүк )

 2 команда
чакырыла,  шарлар бирелә.Әтиләр кабарталар,әниләр
бәйлиләр,ә бала кабартылган шарны урындыкка куя.Аннары
әти шар өстенә утыра.Кемнең шары беренче шартлый,шул
команда җиңүче була.

Индира.Сүзне
хөрмәтле жюрига бирәбез.

_______________________________________________________________

Фәридә.
4нче ярыш.”Кем җитезрәк?”(4 сикергеч, 4
кегля)

 Сикергеч
белән ярыш үткәрелә. Әтисе сикереп залның
икенче башына бара да шунда сикергечне калдыра.Бала йөгереп барып,сикергечне
әнисенә алып кайтып бирә.Аннан әнисе сикереп
әйләнеп килә.Кайсы гаилә беренче булып финишка
килә,шул җиңүче.

Индира.Татар халкында
сәламәтлекнең әһәмияте турында мәкальләр
бик күп.Аларның кайберләрен искә төшерер
өчен бер уен уйнап алырбыз.

5нче ярыш.”Мәкальне
күрсәтәм, ә син аңла.”  1команда калган
командаларга  сәламәтлек темасына кагылган бер мәкальгә
пантомима күрсәтергә, ә калган командалар нинди 
мәкаль икәнен әйтеп бирергә тиеш. Я,кайсы команда күбрәк
таба? Командаларга әзерләнү өчен 5 минут вакыт
бирелә.

2.Сөләйман
шигырь “Мин спортны яратам”

Индира.Командалар
әзерме?

 Кем беренче чыгыш
ясавын белер өчен болай эшлибез:

1)    кайсы
гаиләнең фамилиясе иң кыскасы?

-Мусифуллиннар-13хәреф,

-Ибрагимовлар-12х.

-Халматовлар-11х.

—Гариповлар-10х.

2) кайсы
гаиләдә балалар күбрәк?

            -Мусифуллиннар-3бала.

3) кайсы
гаилә беренче булып тормыш корып җибәрде?

6нчы
ярыш“Бобслей”(4 одеяло, 4кегля)

Нәрсә
ул бобслей?…Боздан катырылган махсус юлдан зур тизлектә чана 
белән шуу.Туган иле булып Швейцария санала.

Чаналарыбыз
тимердән дә түгел,агачтан да ясалмаган,ә йомшак одеяло.Әти
белән әни одеялның як-ягыннан тоталар,ә бала
утыра.Егылып калмасын өчен ныклап тотынырга
кирәк.Билгеләнгән араны йөгереп барып урынга кире
кайтырга!Кем җитезрәк! На старт!Внимание!Марш!

Индира.  Ярышларга
нәтиҗә ясау өчен җюри әзерләнә
тора.

Фәридә
(залдагы
гаилә белән конкурс) шул ук ярыш

Индира.Сүзне
хөрмәтле жюрига бирәбез.

_______________________________________________________________

Индира.Хәрәкәттә-бәрәкәт!

Әнә
керә көч һәм дәрт!

Тәнгә
сихәт,җанга-рәхәт,

Хәрәкәткә
мең рәхмәт!

7нче ярыш.”Канат
тартышу”
Ярышта башта-ике, аннары- тагын 2 гаилә,ә иң ахырда 2
җиңгән гаилә көч сынаша.

8нче ярыш.”Кыршау
әйләндерү”.Кыршау идәнгә
төшкәнче әйләндерелә. Ярышны балалар башлый, әтиләр
дәвам итә, әниләр төгәлли.Очколар аерым
куела. (һәр төркемгә 4әр очко,соңыннан очкалар
суммасы табыла).-

9нче ярыш.”Тупны
төшермә”Әти-әни бер-берсенә
аркасын куеп баса,арага тупны кыстырып,төшермичә тиешле урыннан
әйләнеп килергә,ә килеп җиткәч бала,тупны
алып,бер урында сикертеп торырга тиеш,тубы сикерүдән туктаганы
уеннан чыга бара.Тубын озак сикерткәне җиңүче була,ул
гаиләгә күбрәк очко языла.

Индира. Ярышларга
нәтиҗә ясау өчен хөрмәтле җюри
әзерләнә.

Фәридә
(залдагы
гаилә белән конкурс)……телевизор яки… кем игътибарлы?

Индира.Сүзне
хөрмәтле жюрига бирәбез.

_____________________________________________________________

3.”Чисталык-сәламәтлек
нигезе”-4 сыйныф укучылары чыгышы.

Фәридә.10 нче
ярыш.”Кем тизрәк”. Гаиләләр ,тотынышып,бер
рәткә тезеләләр,сигнал буенча алдан билгеләп
куелган сызыкка кадәр бер аякта сикереп баралар.Сызыкка беренче булып
килеп җиткән гаилә җиңүче була.

Индира.11 нче
ярыш.”Көчле агымлы тау елгасын кичү”
Дәфтәр битләре тезеп билгеле бер араны үтү.

Фәридә.12 нче
ярыш”Каршылыклар полосасы ”(аркан,4 яулык).

Бу ярыш бик
куркыныч,биек кыялар,тирән чокырлар үтәргә
кирәк.Шуңа күрә бу ярышта бары тик әтиләрне
генә катнаша.Күзләрне бәйләп,каршылыклар
полосасын үтәргә кирәк.Бауга тотынмыйча,бәрелмичә
чыгарга кирәк.Уңышлар сезгә! Без сезне көтеп калабыз!
На старт!Внимание!Марш!(күзләр
бәйләнгәч бау алып куела)

Индира. Ярышларга
нәтиҗә ясау өчен хөрмәтле җюри
әзерләнә.

—————————————————————————————————-

Фәридә.Кем
дөньяга кеше бүләк итә?

Ә
кешегә якты дөньяны?

Кем
куллары өйне ,җирне ямьли,

Изгелеге
үлчәү тапкысыз.

Ул
әлбәттә яшәү чыганагы,

Тормыш
яме-әнкәй,әбекәй,хатын-кыз!.

Әни
кеше үзенең бар булган күңел байлыгын,матурлыгын
үз нарасыена бирә.

Балаларыбызның
чыгышлары бәйрәм бүләге булып яңгырасын!

4.Мәликә
шигырь “Әнием-күз нурым”

5 Хор
“Рәхмәт,әнием”

6.Чулпан шигырь

7.кызлар җыр
“Әниемә”

 Индира.Сүзне
хөрмәтле жюрига бирәбез.

—————————————————————————

Фәридә.Уйныйк
әле, көлик әле,

Уйнамый тормыйк
әле.

Чәчәк
кебек гомерләрне

Бушка уздырмыйк
әле.

13 нче ярыш.
“Волейбол”(4
ШАР,КЕГЛЯ)Игра в волейбол
воздушным шариком по очереди каждым участником команды.Задача — как можно
быстрее добраться до стойки и обратно, не уронив шарика.

Индира.14 нчы ярыш.”Яңа
бию”Милли
бию көенә спорт биюе.Сезгә,үзегез теләгән спорт
җиһазлары белән,бию уйлап чыгарып,биеп күрсәтергә
кирәк булачак .командадан 1кеше күрсәтә.

(
туп,кәшәкә,кыршау,таяклар, сикергечләр һ.б.)

15 нчы ярыш.”
“Җилкәнле спорт”(4 зонтик,4 кегля)

Җилкән урынына – кулчатыр,зонтик.

Башта әти кулчатырны ачып йөгереп килә,аннары
әни белән икесе,соңыннан көймәләренә
баласын “утыртып” йөгереп килеп басарга тиешләр. 3есе дә
кулчатырга тотынырга тиешләр.

Фәридә.Бөтен
кешелек дөньясына ямь бирүче,елмаюыгыз белән безне
иркәләүче,җылы карашларыгыз белән назлаучы,
акыллы фикерләрегез белән безгә юл
күрсәтүче сөекле әбиләребез,дәү
әниләребез!

Сез булсагыз
таза-сәламәт

Оныкларга булыр
бик рәхәт.

Оныкларга
терәк булып,

Яшәгез сез
шатлыкта.

Сәламәтлек,ак
бәхетләр

Юлдаш булсын
картлыкта.

Балаларыбызның
чыгышлары сезгә рәхмәт сүзе булып ирешсен.

9.Мәликә
әби турында шиг.

10.4кл.укучылары
җыр”Чәй эчәбез бергәләп”

11.хор..”Яраткан
әбием”

Индира .(гаиләләргә
карап)

Сез
ярышта-җитезләр,

Тормышта-тату
гаилә,

Бик тиз фикер
йөртәсез,

Якыннарыгызга сез
терәкләр.

Индира.( жюри
әгъзаларына)

Саф,пакь
күңел,шат йөз белән

Бу
бәйгегә килдек без.

Әйдә,
дуслык җиңсен-

Без тик шуны
телибез.

( Сүз
хөрмәткә лаеклы жюри әгъзаларына
бирелә.Нәтиңә ясала.Һәрбер
гаиләгә диплом һәм бүләкләр
тапшырыла,истәлеккә фотога төшү оештырыла.)

Халыкара
хатын-кызлар көне белән котлау өчен сүз
әтиләргә бирелә.(теләкләр әйтү)Балалар
бүләкләрен бирәләр.

Гаиләләргә
сүз бирелә:

Барысы бергә
:Җыр “Өйрәтәләр
мәктәпләрдә”-сәламәтлек турында.

Индира. Бүгенге
бәйрәмебез ахырына якынлашты.Сәламәт
булыгыз,эшегезгә,гаиләләрегезгә зур уңышлар!
Балаларыгыз
сәламәт,эшчән,таза,намуслы,зирәк,әдәпле.кыю
булып үссеннәр!

Кадерле
балалар!әти-әниләребезгә,әби-бабайларыбызга
карата игътибарлы булыйк.Аларга һәрвакыт булышыйк.,аларны олылыйк.
Үрнәк гаилә ,сәламәт гаилә,матур
гаилә булып яшәргә насыйп итсен!

Фәридә.Хөрмәткә
лаеклы жюри әгъзаларына,бәйрәмдә катнашкан
әти-әниләргә,балаларга,килгән кунакларга,клуб
хезмәткәрләренә олы рәхмәтләребезне
белдерәбез.Һәрвакыт шулай позитив булыгыз!

Программа.

1.Бию “На зарядку становись»1-2 сыйныф укучылары

1нче ярыш.”Кем
җитезрәк?”-  4  сикергеч.

2нче ярыш.”Шар
кабартабыз”- 4 шар, 4 кәтүк.

3нче ярыш.”Мин
мәкальне күрсәтәм, ә син аңла.” (таза
булсаң,таш та ярып була; сәламәтлек –зур байлык;
сәламәт тәндә-сәламәт акыл)

2.Сөләйман
шигырь “Мин спортны яратам”

4 нче ярыш.”Канат
тартышу”-1 канат.

5нче ярыш.”Кыршау
әйләндерү”. 4 обруч

6нче ярыш.”Тупны
төшермә”-4 баскетбол тубы.

3.”Чисталык-сәламәтлек
нигезе”-4 сыйныф укучылары чыгышы.

7 нче ярыш.”Кем
тизрәк”-тотынышып сикерү.

8 нче ярыш.”Көчле
агымлы тау елгасын кичү”- 5+5 дәфтәр битләре тезеп
билгеле бер араны үтү. 4.Мәликә шигырь
“Әнием-күз нурым”

5.Чулпан шигырь

6.Айзат шигырь

7.Азалия шигырь

8.Хор
“Рәхмәт,әнием”

9 нче ярыш.”Урын
алып калыш”-музыкауйнатыла,12 дәфтәр бите

(игътибарлы һәм
өлгер булуны сынау максаты белән оештырыла)

10 нчы ярыш.”Яңа
бию”Милли бию көенә спорт биюе. (
туп,кәшәкә,кыршау,таяклар, сикергечләр һ.б.)  

11нче ярыш…

9.Мәликә
әби турында шиг.

10.4кл.укучылары
җыр”Чәй эчәбез бергәләп”

11.хор..”Яраткан
әбием”

Сәламәтлек
атлый

Татар илен
иңләп-буйлап.

Бассын
һәркем бер рәткә!

Кушыл безгә,торма
уйлап.

Камиллекнең
чиге юк бит,

Сәламәтлек
безгә кирәк.

Бергә узган
күнегүләр,

Барыбер дә
күңеллерәк.

Бергә булсак
җиңелмәбез.

Бергә
булыйк,бездән калма.

Зур
җиңүләр безне көтә.

Без яулыйсы
үрләр алда әле!

Разделы: Спорт
в школе и здоровье детей, Внеклассная работа

Цели и задачи:

·        
Содействовать укреплению здоровья детей и их родителей.

·        
Прививать учащимся и родителям интерес к систематическим
занятиям физической культурой и спортом

·        
Развивать ловкость, силу, подвижность, активность, смекалку,
внимательность

·        
Воспитывать чувство коллективизма, доброжелательности.

Место проведения: спортивный зал.

Оборудование и инвентарь: на одну команду: поворотная стойка,
свечка, стакан, коробок спичек, 5 обручей, лук 9 штук, ведро, лыжи, нагрудный
номер, шапочка, шарф, мешок (лучше из мешковины), стул, канат, воздушный шарик,
баскетбольный мяч, кегли, футбольный мяч, зонт.

Ход
праздника

Дорогие друзья! Мы рады приветствовать
всех собравшихся на нашем празднике “Папа, мама, я – спортивная семья”. Это
праздник семьи, ловкости, умения и конечно дружбы и взаимопонимания в семье.

Что такое семья? Это дружный коллектив
родственников, связанных кровными узами, это единомышленники, друзья, готовые
прийти на помощь всегда.

В
семейном кругу мы с вами растём!
Основа основ – родительский дом!
В семейном кругу все корни твои.
И в жизнь ты выходишь из семьи!

Семья издавна считалась святынею святынь.

Хочется поблагодарить всех родителей
присутствующих здесь, что отложили все дела и пришли на наш праздник. Желаю
всем веселого праздничного настроения, а участникам удачных стартов.

1 ученик.

Посмотрите-ка
у нас,
Здесь собрался целый класс.
Рядом — папы, мамы
Папы бросили диваны, 
Мамы бросили кастрюли,
И костюмы натянули!

2 ученик

Все
хотят соревноваться
Пошутить и посмеяться 
Силу, ловкость показать,
И сноровку доказать!

3 ученик

Этой
встрече все мы рады, 
Собрались не для награды, 
Нам встречаться чаще нужно, 
Чтобы все мы жили дружно.

Под бурные аплодисменты приглашаем на
старт наших участников:

·        
Семья ….

·        
Семья ….

·        
Семья ….

Итак, папы! (шаг вперед).

Их стойкости и выдержке позавидует любой!
Не всякий выдержит перегрузки традиционного мужского троеборья: футбол, кино и
домино. Но они не сдаются. Вот они все перед нами — слегка бодрые, местами
подтянутые, кое-где собранные, но не побеждённые, и даже в чём-то непобедимые,
а в чём именно — мы узнаем позже. мы приветствуем наших смелых, отзывчивых
мужчин, всегда готовых откликнуться на зов женщины, совести, Отечества и
пожелать им в дальнейшем сохранять такую же боевую готовность к участию в
школьных делах.

А вот и мамы! (шаг вперед).

Они всегда в форме. Дают о себе знать
постоянные тренировки в женском троеборье: плита, бег по магазинам, стирка. И
мы уверены, что сегодня именно они будут задавать тон своим командам в
соревнованиях. Потому что известно, что семья держится на 3-х китах — Женщина, Женщина
и ещё раз Женщина!

И, наконец, дети – капитаны команд!

Это они ещё с пелёнок долгие годы
закаляли постоянными тренировками и объединяли своих родителей в дружную
команду, ставя перед ней все новые задачи, постоянно повышая нагрузку. Но не
зря говорят: тяжело в учении — легко в бою.

Мы от души приветствуем и поздравляем
всех, кто сегодня вышел на старт.

Сегодня наши участники будут
соревноваться в Олимпийских видах спорта, многие из них шуточные.

Успехов нашим командам и побед!

А сейчас настал торжественный момент.
Всем участникам приготовиться к клятве спортсменов!

Клятва:

·        
участвовать в этих соревнованиях, соблюдая правила, по которым
они проходят, и уважать заведомо слабого противника;

·        
бежать только в указанном судьёй направлении – шаг влево
считается попыткой к бегству;

·        
соблюдать олимпийский девиз: быстрее, выше, сильнее;

·        
подножки сопернику не подставлять, упавших не добивать;

·        
не оставлять в беде семьи пострадавших и оказывать посильную
помощь;

·        
соревноваться в истинно спортивном духе, во славу спорта и во
имя чести своей семьи;

·        
не подраться из-за первого места, но победить любой ценой.

Представление членов жюри…

Предлагаю познакомиться с нашими
командами:

(1 конкурс) “Визитная
карточка”

Команды дружно называют название команды,
девиз, приветствие соперникам, жюри, болельщикам.

(2 конкурс) “Олимпийский
огонь”

По традиции перед началом олимпиады
спортсмены зажигают олимпийский огонь. Обычно он проделывает долгий путь. Его
зажигают греческие девушки у развалин древней Олимпии. Переходя из рук в руки,
спешит факел через многие страны, чтобы достичь олимпийского стадиона. Сегодня
мы тоже зажжем олимпийский огонь

Первым на старт выходит ребенок — несет
свечку и кладет ее на стул в стакан. Мама стартует со спичками. Папе необходимо
зажечь свечу и с ней прийти к финишу.

(3 конкурс) “Олимпийские
кольца”

Главная символика олимпиады — 5
переплетенных колец, которые расположены в два ряда, три в верхнем, два в
нижнем ряду. Кольца символизируют союз и единство Олимпийских игр.

Участникам предлагается выложить из обручей
символ олимпиады. Каждый член команды берет со старта обруч и кладет у стойки

(4 конкурс) «Стрельба из
лука!»

Луковицей попасть в ведро. По 3 луковицы
у каждого игрока.

(5 конкурс) «Лыжные гонки»

По команде ребенок надевает шапочку,
номер и лыжи.

Бежит между кеглями до стойки и обратно,
затем мама и папа. Можно помогать друг другу. Чья семья придет на финиш первой?

(6 конкурс) “Бобслей”

Санки будут не железные, не деревянные,
не пластиковые, а мягкие – обыкновенный мешок. Папа и мама берут мешок за углы,
а ребенок садится на мешок. Чтобы ему удержаться на “санях”, он должен крепко
держаться за мешковину. По сигналу, волоча за собой “бобслеиста”, вам предстоит
пройти между кеглями, добраться до поворотной стойки и вернуться обратно.

(7 конкурс) “Скачки”

Лошади в этой эстафете не совсем обычные.
Их заменяют стулья. (Желательно, чтобы они были крепкие, кто же выводит на
старт хромую лошадь?). “Всадник” в этой эстафете должен на старте “оседлать”
стул, взяться за его края вместо уздечки и, помогая себе ногами, проделать путь
от старта до финиша и обратно. Вслед за первым “седоком” этот путь осиливает и
вся команда. Побеждают во всех “конных забегах” самые выносливые и быстрые.

(8 конкурс) “Перетягивание
каната”

Этот вид спорта когда-то входил в
Олимпийскую программу. Возобновим хорошую традицию, но с одним условием: канат
будем перетягивать, пропустив его между ногами, и стоя спиной друг к другу.
Успехов!

(9 конкурс) “Волейбол”

Игра в волейбол воздушным шариком по
очереди каждым участником команды.

Задача — как можно быстрее добраться до
стойки и обратно, не уронив шарика.

(10 конкурс) “Баскетбол”

Дети — ведение мяча змейкой, броски и
ловля мяча с отскоком от стены 5 раз любым способом от черты.

Мама — ведение мяча змейкой, бросок и
ловля от щита 3 раза.

Папа — ведение мяча змейкой, бросок по
кольцу до попадания.

(11 конкурс) “Спортивная
ходьба”

Что главное в спортивной ходьбе? Любой,
даже не специалист, ответит: ноги спортсмена ни на одну секунду не должны
отрываться от земли, и ступать на землю необходимо всей ступней. Освоить такой
ход не так-то просто. В нашей эстафете процесс ходьбы будет еще более сложным.
А именно: делая каждый шаг, необходимо пятку одной ноги вплотную приставлять к
носку другой. То есть с каждым шагом участники будут продвигаться вперед на
длину подошвы их обуви. Из всех тихоходов победят самые быстрые тихоходы.

(12 конкурс) “Футбол”

Сбивание кеглей ударом футбольного мяча,
кто больше.

(13 конкурс) “Парусный спорт”

Вместо паруса – зонтик.

Сначала стартует папа, оббегает
поворотную стойку,

затем “сажает в лодку” маму, держась за
зонт, они бегу вдвоем,

потом бегут вместе с ребенком, все
держатся за зонтик.

Подводятся итоги состязаний,
награждения участников.

Пусть
все это только игра,
Но ею сказать мы хотели:
Великое чудо семья!
Храните и берегите ее —
Нет в жизни важнее цели.

Наши
соревнования подошли к концу. 
Пусть всем семейные старты запомнятся!
Пусть все невзгоды пройдут стороной!
Пусть все желания ваши исполнятся,
А физкультура станет родной!

До свиданья! До новых встреч!

Сценарий
спортивного праздника «Мама, папа, я – спортивная семья!»

 Цели и задачи:   — укрепление отношений
между школой и семьёй;

— сплочение детей и родителей;

— воспитание чувства коллективизма, сопереживания;

— развитие творческого и физического потенциала учащихся;

— развитие интереса к физической культуре и формирование ЗОЖ.

Оборудование: мячи резиновые, баскетбольные,
скакалки, обручи, кегли, гимнастические скамейки, стойки, бутылки с лимонадом,
трубочки, грамоты, сладкие призы.

Место проведения праздника: спортивный зал.

Ход
праздника:

Ведущий: Добрый день, дорогие друзья! От всей души приветствуем вас
на нашем традиционном празднике « Папа, мама, я – спортивная семья!»

 Давно мы вас здесь поджидаем,

праздника без вас не начинаем,

и для каждого из вас найдется и местечко, и словечко!

 Сегодня к нам пришли большие и дружные семьи. Мы благодарим
вас всех за то, что вы откликнулись на наше приглашение и пришли на наш
спортивный праздник.

 Все мы прекрасно знаем, как полезно заниматься физкультурой,
как необходимо закаляться, делать зарядку, бывать на воздухе, но как трудно
бывает порой пересилить себя, встать пораньше, сделать несколько упражнений,
облиться холодной водой… Мы откладываем все это на «потом». А что, если
заниматься спортом  вместе, всей семьей?

 Но не только семья, а девять семей покажут нам сегодня
пример в этом, а мы поддержим их. Итак, на спортивную площадку приглашаются
участники семейного спортивного праздника «Папа, мама, я – спортивная семья»!
(Команды выходят под фонограмму «Марш рыцарей»)

Ведущий:  Начинаем с  « Представление команд».

Итак, команды 1 «А» класса:

 Семья________________________ папа- __________________ мама-
__________________ сын/дочь- _________________

Семья ________________________  папа-
__________________ мама- _________________  сын/дочь- _________________

Семья ________________________   папа- _________________
мама- __________________ сын/дочь- _________________

Команды 1 «Б» класса:

Семья ________________________ папа- ___________________ мама- __________________
 сын/дочь- ________________

Семья ________________________ папа- __________________ мама-
___________________  сын/дочь- ________________

Семья________________________   папа- __________________
мама- ____________________ сын/дочь- _______________

Команды 1 «В» класса:

Семья __________________________ папа __________________мама-
___________________  сын/дочь- _______________

Команда 1 «Г» класса:

Семья __________________________ папа __________________мама-
___________________  сын/дочь- _______________

Семья__________________________   папа-
________________ мама- ____________________ сын/дочь- _______________

А теперь представляю Вам наше жюри, которое будет внимательно
следить за успехами наших команд.

Главный судья: _______________________________________________________________________

Члены
жюри:_________________________________________________________________________

В спорте существуют свои законы и наши спортсмены должны
поклясться выполнять их.  

Клятва.

Не жалеть ни рук, ни ног, растрясти чуть-чуть жирок,

Чтоб быстрее черепахи бегать ты сегодня смог.      

                 
                     
                     
            Клянёмся!

Честь команды защищать и доверие оправдать.

Ну, а если проиграем, всё равно не унывать.      
     

                 
                     
                     
            Клянёмся!

Маме с папой помогать – где держать, а где толкать,

И соперникам подножку ни за что не подставлять.  

                 
                     
                       
           Клянёмся!

А болельщикам – сидеть и прилежно так болеть:

Топать, хлопать и свистеть, но не здорово шуметь.

                 
                     
                     
              Клянёмся!

Ведущий: В спортивный путь, друзья!

1-й КОНКУРС. «Наша дружная семья».

Ребёнок  становится в обруч, бежит, обегает кеглю,
возвращается назад, берёт в обруч родителя, бегут вместе, возвращаются назад,
берёт второго родителя и все вместе бегут до кегли, обегают ее и возвращаются
на старт.

2-й КОНКУРС.   «С папой вдвоём»

Кто преграды не боится?

Кто к победе так стремится?

Кто сильнее всех на свете?

Кто быстрее всех на свете?

Это папы и их дети!

Для участия в конкурсе приглашаются папы и капитаны команд.

Папа держит в руках обруч. По сигналу папа должен катить обруч, а
ребёнок должен проскакивать в него с одной и с другой стороны. Добегаете до
отметки и меняетесь местами. Побеждает команда, которая справится быстрее и без
нарушений.

Ведущий: Дорогие зрители, предлагаю сыграть в игру “Доскажи
словечко”.

-Утром раньше поднимайся,

Прыгай, бегай, отжимайся.

Для здоровья, для порядка

Людям всем нужна…(зарядка).

-Кто делает по утрам зарядку?

Хочешь ты побить рекорд?

Так тебе поможет…(спорт).

-Кто занимается в спортивных секциях?

Ясным утром вдоль дороги

На траве блестит роса.

По дороге едут ноги

И бегут два колеса.

У загадки есть ответ:

Это мой…(велосипед)!

-Где можно ездить на велосипеде?

Кто на льду меня догонит?

Мы бежим вперегонки.

А несут меня не кони,

А блестящие…(коньки).

-Кто умеет кататься на коньках?

Чтоб большим спортсменом стать,

Нужно очень много знать.

Вам поможет здесь сноровка,

И, конечно, …(тренировка)

Кинешь в речку — он не тонет,

Бьешь о стенку — он не стонет,

Будешь оземь ты кидать,

Станет кверху он летать. (мяч)

Взял дубовых два бруска,

Два железных полозка.

На брусках набил я планки.

Где же снег? Готовы:.. (санки)

Ног от радости не чуя,

С горки снежной вниз лечу я.

Стал мне спорт родней и ближе.

Кто помог мне в этом?.. (лыжи).

Мчусь как пуля я вперед,

Лишь поскрипывает лед

И мелькают огоньки.

Кто несет меня? (коньки).

1. Есть, ребята, у меня

Два серебряных коня.

Езжу сразу на обоих

Что за кони у меня? (коньки)

2. Когда весна берет свое,

И ручейки бегут звеня,

Я прыгаю через нее,

А она — через меня. (скакалка)

3. Два березовых коня

По снегам несут меня.

Кони эти рыжи,

А зовут их… (лыжи)

4. Я из ладоней

В ладони лечу –

Смирно лежать

Я никак не хочу!

3 КОНКУРС: «Эстафета для команд»

1 этап: папа, зажав между коленями мяч, прыжками перемещается до
обруча, кладёт в него мяч и возвращается назад.

2 этап: мама бежит к обручу, берёт в нём скакалку, прыгая через
неё, возвращается назад.

3 этап: ребёнок прыгает через скакалку до обруча, кладёт скакалку
в обруч, забирает мяч и возвращается с мячом в команду.

3-й КОНКУРС. Эстафета «Папамамабиль». 

Представим себе, что вся семья пошла в многодневный поход. На пути
следования ребенок подвернул ногу. Ему необходима передышка. Задача участников
– на сцепленных руках перенести его на определенное расстояние и вернуть на
место. Это транспортное средство называется папамамабиль.

4-й КОНКУРС.  Конкурс пап. «Вкус победы» (этикетки
сделаны организаторами конкурса). Побеждает та команда, которая быстрее выпьет
напиток через коктейльную трубочку. 

5-й КОНКУРС. Эстафета «Перейди болото».

Пройти через болото может каждый!

Но как пройти, чтоб ног не замочить?

Весёлый смех, стремление к победе

Помогут вам и гарантируют успех!

Мы сейчас проверим, чья команда самая дружная, сплоченная. На
старте стоят у каждой команды 3 предмета (кубики и кегли), до финиша
расположены гигантские следы босых ног. Необходимо взять один предмет и прыгая
по следам, донести его до стойки, положить в корзину и также по следам
вернуться. Выигрывает та команда, которая перенесет  быстрее все
кубики.       

Команды
готовы! На старт! Внимание! Марш!

6-й КОНКУРС.  Эстафета «Пролезь в обруч» 

 Команда
строится в колонну в 6-ти метрах от средней линии. Через каждые три метра (по
всей длине зала) лежат малые обручи – всего 4, за последним обручем на лицевой
линии волейбольной площадки стоит ограничительная стойка. По сигналу
 участник под № 1 подбегает к первому обручу, пролезает в него и кладет
его на место, так же второй, третий и четвертый обручи, затем обегает
ограничительную стойку и по прямой возвращается обратно, передавая эстафету
следующему. Эстафета заканчивается, когда все участники выполнят задание.

Жюри подводит итоги.

Ведущий: Пока жюри подводит итоги я задам вопросы болельщикам

1) Какие спортивные игры с мячом знаете?

2) Как называют спортивного наставника?

3) Как называется начало и конец в беге?

4) Что является символом олимпийских игр? (5 колец)

5)  Талисман
Олимпийских игр в Москве? (медвежонок Миша)

Ведущий: Подошел к завершению наш спортивный праздник «Папа, мама,
я – спортивная семья». Поприветствуем еще раз наши дружные, спортивные семьи.
Они сегодня доказали, что самое главное в семье, это – взаимопонимание,
взаимопомощь, умение работать в команде и  радоваться всем вместе.

          Мы сегодня шутили, играли.

          Ещё ближе друг другу мы стали.

          Так почаще вы улыбайтесь

         И со спортом не расставайтесь!

Ведущий: Итак, жюри подвели итоги соревнования и готовы огласить
результаты. Слово предоставляется завучу школы Скулябиной П.А.

Ведущий: Всех благ вам в жизни и здоровья, богатства, мира и тепла.

                 
 Семья, согретая любовью, всегда надежна и крепка.

                 
 Чтоб ваш союз был в радость только,

                 
 Чтоб дети были возле вас,

                 
 Вам, дружным и спортивным скажем просто:

                 
 «Будьте здоровы, в добрый час!»

НАГРАЖДАЕТСЯ

семья_______________________________

за
 3  место

 в спортивном празднике

 «Мама,
папа, я – спортивная семья!»

Директор ГБОУ гимназии №42    
                Хорунжая Т.В.

г. Санкт-Петербург, 2013

 Команды 1 «А» класса:

 Семья________________________ папа- __________________ мама-
__________________ сын/дочь- _________________

Чисталык-сәламәтлек
нигезе

Таң атып килә, тыныч музыка
уйный. Каланчада әтәч утыра.

Әтәч:
  Кикрикүк, кикрикүк,

           
  Яңа, кызык

           
  Эшләр күп.

           
  Уяныгыз иртүк,

           
  Кикрикүк, кикрикүк!

           
  Торыгыз, балалар,

           
   Тизрәк, тизрәк.

           
   Йә әле, карап карыйк

           
   Кайсыгыз җитезрәк.

           
   Кикрикүк, кикрикүк!

‘Авырмас’ доктор керә.

   
  Билгеле бер тәртип белән яшәү безнең
өчен гаять мөһим: Ул нерв системасының һәм,
гомумән, бөтен организмның сәламәтлеге өчен
кирәк.

   
  Эш төрләре дөрес чиратлаштырылмаса төнге йокы
һәм саф һавада ял итү җитәрлек булмаса,
нерв системасы тиз йончый, кешенең эшкә сәләтлелеге
кими һәм, тора бара, төрле авырулар да барлыкка килергә
мөмкин.

   
 Сау-сәламәт булыйм дисәң һәр кеше
үзенең көндәлек тормышын булдырырга тиеш. Без аны
икенче төрле режим дибез. Режим ул — яту һәм тору вакытлары
төгәл билгеләнгән җитәрлек йокы,
дөрес туклану, билгеле бер вакытта дәрес әзерләү,
саф һавада ял итү, иҗади хезмәт, ирекле
шөгыльләр һәм гаиләгә булышу өчен
билгеле бер вакыт булу дигән сүз.

   
   Шәхси гигиена кагыйдәләрен
үтәү безнең сәламәтлекнең нигезе.
(Доктор чыга)

Шүрәле керә.

   
Балалар! Зинһар өчен мине коткарыгыз. Былтыр кысты! Былтыр! Шуннан
бирле бармакларым сызлыйлар, эчем авырта, башым чатный, түзәр
хәлем калмады. Әгәр мине терелтсәгез, Урман куелыкларында
йөрү өчен рөхсәт кәгазе бирер идем.
Урмандагы бер җан иясенә дә сезгә тияргә ирек
бирмәс идем. Тизрәк! Тизрәк! Тизрәк! Шүрәле
абзагызга сезнең ярдәм кирәк!

Балалар.

 
 Шүрәле дус, бердә кайгырма. Без сине ‘Авырмас’ докторга
күрсәтербез. Доктор! Доктор! (Доктор керә)

»Авырмас’ доктор.

 
 Ә… Сез чакырасыз икән, минем якын дусларым! Ни булды,
берәр бәла-каза бармы әллә?

Балалар.Шүрәле
дуска ярдәм кирәк, доктор. Аның бармаклары сызлый, эче, башы
авырта.

‘Авырмас’ доктор.

Яле, яле, карап карыйк. (Шүрәлене
урындыкка утырта, кулларын, тәннәрен карый.)

   Шүрәле дус! Соңгы
тапкыр син кайчан сабын белән юындың?

Шүрәле.

    Нинди сабын? Минем аны
күргәнем дә юк. Минем бит су белән дә юынганым
юк.

    Иртә торгач чыгып китәм,

    Юмыйм битем.

     Чөнки яратмыйм мин

     Суның үзен.

(Куян йөгереп керә һәм
шүрәлене үчекли.) Шүрәле гаепле кеше кебек башын
аска иеп тора.

Куян.

     Әптчи, чумадан

     Әби битен юмаган

     Әби битен юар иде,

     Комганда су булмаган;

     Комганда су булыр иде,

     Кызы суга бармаган.

     Кызы суга барыр иде,

     Көянтәсе булмаган,

     Көянтәсе булыр иде,

     Әтисе ясамаган;

     Әтисе ясар иде дә,

     Агачлары булмаган;

     Агачлары булыр иде,

     Лесник агач бирмәгән;

     Лесник агач бирер иде;

     Акчалары булмаган;

     Шуның өчен
әбекәй

     Битен юмый башлаган.

‘Авырмас’ доктор.

       Балалар!
Шүрәленең колак эчен карасагыз, бер пот балчык.

Шүрәле.

       Үзем күрмим ич,
күрмәгәч

       Булмый арчып.

‘Авырмас’ доктор.

      Әй, шүрәле,
шүрәле

      Сары ком төсле сап — сары

      Бөтен тешең.

Шүрәле.

      Юри алтын куйдыра ич

      Кайбер кеше.

‘Авырмас’ доктор
(ачуланып)

       Көне буе
йөрисең шулай

       Шаляй — валяй.

       Начар син, ялкау син,

       Шапшак син,
шүрәле.

   
   Кулларны, битләрне җентекләп һәм еш
юарга кирәк. Юылмаган кул авыру йоктыра. Бу инде махсус
тәҗрибәләр белән дә исбатланган. Чиста итеп
юылган кул тиресенә йогышлы эчәк авыруы тудыручы бактерияләр
таратканнар. Ун минуттан соң чиста тиредә
бактерияләрнең 85% үлеп беткән. Димәк, чиста тире
бактерияләргә үтергеч тәэсир итә торган
матдәләр бүлеп чыгара икән. Тирене чиста тоту
өчен сабын белән юынырга кирәк. Ул май бизләрен
һәм тирене йомшарта, аларны үле
күзәнәкләрдән арындыра.

   
  Йоклар алдыннан битне, муенны, кулларны һәм аякларны юарга,
иртән тәнне юеш сөлге белән ышкырга кирәк.

     
(Шүрәленең тырнакларын карый)

       Күр әле бу
тырнакларны. Шүрәленең тырнакларын гына карагыз. Балалар, ни
өчен тырнакларны кисәргә кирәк? Шүрәле
дуска әйтеп бирегез әле.

Балалар.

       Кул һәм аяк
тырнаклары — микроблар тупланган урын. Шуңа күрә, кул — аякны
әйбәтләп юарга, тырнакларны кисәргә кирәк.

‘Авырмас’ доктор.

      Ягез әле, балалар. Алып
килегез Былтырны. Чапсын әле балтасы белән
Шүрәленең тырнакларын.

Шүрәле. (Курыккан.
Ялвару тоны белән) Юк, юк, юк… Былтыр кирәкми. Мин аннан
куркам.

Балалар.

     Курыкма, курыкма,
Шүрәле дус. Моннан соң син тырнакларыңны
үзең кисәрсең. Яхшы тыңла! Кул тырнаклары
дугасыман итеп, ә аяк бармакларыныкы туры итеп киселә. Моны онытма.

‘Авырмас’ доктор.

        Менә сиңа
сабын.

         Менә
сиңа кайчы.

(Зур кайчы макетын һәм сабынны
Шүрәлегә балалар илтеп бирәләр.

Гаилә турында шигырьләрЛәйсән СираеваЛ.Ситдикова “Әти, әни
һәм мин”

Әти, әни
һәм мин –

Без бер тату гаилә.

Без өйдә
бергә булганда

Гел елмаясы килә.

Өчәү
генә булсак та без

Тормыштан ямь табабыз.

Безне өзелеп
сөяләр

Әби белән
бабабыз.

Без бик тату гаилә,

Безнең
өйдә бар да бар.

Сезгә ак
бәхетләр тели

Ләйлә, Илдар
һәм Динар.

Л.Бәдретдинова
“Безнең гаилә”

Безнең
гаиләдә дүрт кеше –

Әти, әни, мин,
энем.

Матур
яшәүнең бар сере,

Татулык дип мин уйлыйм.

Җир
йөзендә бар гаилә дә

Яшәсен иде тату.

Шул чагында булмас иде

Ятимлек ачысын тату.

Минем бүген бер
теләгем –

Гаиләмнең
бердәмлеге.

Бердәм гаилә,
тату гаилә –

Милләтнең
күркәмлеге.

Сәламәтлек теары

‘Бер, ике, өч, безнең кулда көч.’

Катнашалар:

‘Авырмас’ доктор.

Шүрәле.

Убырлы.

Су анасы.

Бүре.

Куян.

Әби.

Әхәт.

Хәйдәр.

Айдар.

Әтәч.

Балалар.

    Сәхнәнең бер ягы урман
күренеше, ә икенче ягы өй күренеше итеп
бизәлгән. Таң атып килә, тыныч музыка уйный. Каланчада
әтәч утыра.

Әтәч:   Кикрикүк, кикрикүк,

              Яңа,
кызык

              Эшләр
күп.

              Уяныгыз
иртүк,

              Кикрикүк,
кикрикүк!

              Торыгыз,
балалар,

             
 Тизрәк, тизрәк.

               Йә
әле, карап карыйк

               Кайсыгыз
җитезрәк.

             
 Кикрикүк, кикрикүк!

(Балалар гимнастика уйныйлар)

‘Авырмас’ доктор керә.

      Билгеле бер тәртип белән
яшәү безнең өчен гаять мөһим: Ул нерв
системасының һәм, гомумән, бөтен
организмның сәламәтлеге өчен кирәк.

      Эш төрләре дөрес
чиратлаштырылмаса төнге йокы һәм саф һавада ял
итү җитәрлек булмаса, нерв системасы тиз йончый,
кешенең эшкә сәләтлелеге кими һәм, тора
бара, төрле авырулар да барлыкка килергә мөмкин.

     Сау-сәламәт булыйм
дисәң һәр кеше үзенең көндәлек
тормышын булдырырга тиеш. Без аны икенче төрле режим дибез. Режим ул —
яту һәм тору вакытлары төгәл билгеләнгән
җитәрлек йокы, дөрес туклану, билгеле бер вакытта дәрес
әзерләү, саф һавада ял итү, иҗади
хезмәт, ирекле шөгыльләр һәм гаиләгә
булышу өчен билгеле бер вакыт булу дигән сүз.

       Шәхси гигиена
кагыйдәләрен үтәү безнең
сәламәтлекнең нигезе. (Доктор чыга)

        (Музыка ‘Җеннәр’)

Шүрәле керә.

    Балалар! Зинһар өчен мине коткарыгыз.
Былтыр кысты! Былтыр! Шуннан бирле бармакларым сызлыйлар, эчем авырта, башым
чатный, түзәр хәлем калмады. Әгәр мине
терелтсәгез, сезне күптөрле
һөнәрләргә өйрәтер идем. Урман
куелыкларында йөрү өчен рөхсәт кәгазе бирер
идем. Урмандагы бер җан иясенә дә сезгә тияргә
ирек бирмәс идем. Тизрәк! Тизрәк! Тизрәк!
Шүрәле абзагызга сезнең ярдәм кирәк!

Балалар.

   Шүрәле дус, бердә кайгырма. Без
сине ‘Авырмас’ докторга күрсәтербез. Доктор! Доктор! (Доктор
керә)

»Авырмас’ доктор.

   Ә… Сез чакырасыз икән, минем якын
дусларым! Ни булды, берәр бәла-каза бармы әллә?

Балалар.Шүрәле дуска ярдәм кирәк,
доктор. Аның бармаклары сызлый, эче, башы авырта.

‘Авырмас’ доктор.

Яле, яле, карап карыйк. (Шүрәлене урындыкка утырта,
кулларын, тәннәрен карый.)

   Шүрәле дус! Соңгы тапкыр син
кайчан сабын белән юындың?

Шүрәле.

    Нинди сабын? Минем аны күргәнем
дә юк. Минем бит су белән дә юынганым юк.

    Иртә торгач чыгып китәм,

    Юмыйм битем.

     Чөнки яратмыйм мин

     Суның үзен.

(Куян йөгереп керә һәм
шүрәлене үчекли.) Шүрәле гаепле кеше кебек башын
аска иеп тора.

Куян.

     Әптчи, чумадан

     Әби битен юмаган

     Әби битен юар иде,

     Комганда су булмаган;

     Комганда су булыр иде,

     Кызы суга бармаган.

     Кызы суга барыр иде,

     Көянтәсе булмаган,

     Көянтәсе булыр иде,

     Әтисе ясамаган;

     Әтисе ясар иде дә,

     Агачлары булмаган;

     Агачлары булыр иде,

     Лесник агач бирмәгән;

     Лесник агач бирер иде;

     Акчалары булмаган;

     Шуның өчен әбекәй

     Битен юмый башлаган.

‘Авырмас’ доктор.

       Балалар! Шүрәленең
колак эчен карасагыз, бер пот балчык.

Шүрәле.

       Үзем күрмим ич,
күрмәгәч

       Булмый арчып.

‘Авырмас’ доктор.

      Әй, шүрәле,
шүрәле

      Сары ком төсле сап — сары

      Бөтен тешең.

Шүрәле.

      Юри алтын куйдыра ич

      Кайбер кеше.

‘Авырмас’ доктор (ачуланып)

       Көне буе йөрисең
шулай

       Шаляй — валяй.

       Начар син, ялкау син,

       Шапшак син, шүрәле.

       Кулларны, битләрне
җентекләп һәм еш юарга кирәк. Юылмаган кул авыру
йоктыра. Бу инде махсус тәҗрибәләр белән дә
исбатланган. Чиста итеп юылган кул тиресенә йогышлы эчәк авыруы тудыручы
бактерияләр таратканнар. Ун минуттан соң чиста тиредә
бактерияләрнең 85% үлеп беткән. Димәк, чиста тире
бактерияләргә үтергеч тәэсир итә торган
матдәләр бүлеп чыгара икән. Тирене чиста тоту
өчен сабын белән юынырга кирәк. Ул май бизләрен
һәм тирене йомшарта, аларны үле
күзәнәкләрдән арындыра.

      Йоклар алдыннан битне, муенны, кулларны
һәм аякларны юарга, иртән тәнне юеш сөлге
белән ышкырга кирәк.

      (Шүрәленең тырнакларын
карый)

       Күр әле бу тырнакларны. Шүрәленең
тырнакларын гына карагыз. Балалар, ни өчен тырнакларны
кисәргә кирәк? Шүрәле дуска әйтеп бирегез
әле.

Балалар.

       Кул һәм аяк тырнаклары —
микроблар тупланган урын. Шуңа күрә, кул — аякны
әйбәтләп юарга, тырнакларны кисәргә кирәк.

‘Авырмас’ доктор.

      Ягез әле, балалар. Алып килегез
Былтырны. Чапсын әле балтасы белән Шүрәленең
тырнакларын.

Шүрәле. (Курыккан. Ялвару тоны белән) Юк, юк,
юк… Былтыр кирәкми. Мин аннан куркам.

Балалар.

     Курыкма, курыкма, Шүрәле дус.
Моннан соң син тырнакларыңны үзең кисәрсең.
Яхшы тыңла! Кул тырнаклары дугасыман итеп, ә аяк бармакларыныкы
туры итеп киселә. Моны онытма.

‘Авырмас’ доктор.

        Менә сиңа сабын.

         Менә сиңа кайчы.

(Зур кайчы макетын һәм сабынны
Шүрәлегә балалар илтеп бирәләр.

        Чистарынгач безнең янга
килерсең, бергәләп гимнастика ясарбыз.

(Шүрәле чыгып китә. Балалар аэробика
белән шөгыльләнәләр.)

    Музыка туктый. Өй эчендә әби
белән Әхәт. Әхәт өстәл янында
шарт-шорт чикләвек вата.

Әби.

     Тешләрең бик каралган

      Чистартыр идең, Әхәт.

Әхәт.

      Чистартмагач та рәхәт.

Әби.

       Каты әйберләр ватма,

       Тешең бозылыр,
Әхәт.

Әхәт.

       Шулай ваткач та рәхәт.
(Чикләвек вата)

(Өстәлдә бер савыт конфет, Әхәт
конфет ашый, әби өй җыештыра)

Әби.

       Конфетны күп ашама,

       Тешең бозылыр Әхәт.

Әхәт.

      Бозылса, бозылыр.

      Конфет ашагач рәхәт.

(Музыка. Балалар теш чистарту күренешен
сәхнәләштерәләр) Музыка тына. Сәхнә
буш. Әхәт керә. Яңагын яулык белән
бәйләгән.

Әхәт.

        Һай, тешем сызлавы

        Башымны бораулый,

        Бүредәй улыйм да

        Мәчедәй мыраулыйм.

        Ут капкан шикелле,

        Чабам да чабам мин.

         Тастымал ябам мин,

         Дарулар кабам мин.

(Тиешле хәрәкәтләр ясый)

        Гәүдәгә
ябыктым,

        Яңакка симердем…

        Ник, нигә шул хәтле

        Мин конфет кимердем?

        Сызлый да сызлый теш,

        Тынгы юк кич-иртән,

        Ашамас идем лә

        Конфетын һич
бүтән.  (Елый)

(‘Авырмас’ доктор белән балалар керә. Доктор
Әхәтнең тешләрен карый. Урындыкка утырта, тешен ала.)

‘Авырмас’ доктор.

      Балалар! Әхәт
көненә калмас өчен мин сезгә бер рецепт бирәм.
Сез аны укыгыз һәм һәрвакыт истә тотыгыз.

Балалар.  (1 бала рецептны кычкырып укый.)

1.   Ашаганнан соң һәрвакыт
авызыңны чайка.

2.   Иртә һәм кич тешләреңне
теш пастасы һәм теш щеткасы белән чистарт.

3.   Тешең авырта башласа, врачка күрен,
тешләреңнең череп беткәнен көтмә, запас
тешләр юк!

‘Авырмас’ доктор.

Балалар! Сезнең арада Әхәт кебекләр
юкмы?

(Балалардан җавап алына)

(Залдагы балалар җавап әйтә.)

(Музыка. Малайлар тәннәрен сөлге белән
ышкыйлар. Кызлар зур теш пастасы макетын алып чыгып бииләр, теш чистарту
күренешен сәхнәләштерәләр. Гимнастика
уйныйлар.)

Балалар. (Хор)

     Бит — кулларны юабыз

     Тешләрне тазартабыз

     Пөхтәлекне — чисталыкны

     Һәрвакыт яратабыз.

(Музыка туктый. Балалар өй эченә
күрсәтеп сөйлиләр. Ә анда Хәйдәр
караватта ята.)

1 бала.

Кем ул олы караватта

Кат — кат юрган ябынып ята?

2 бала.

Кем ул ята өч мендәрдә

Ә янында аш өстәлдә.

3 бала.

Менә тора иренеп кенә,

Менә юынырга килә,

Җылы су сорый елап,

Салкын судан ул туңа

Кем икән бу?

4 бала.

Ай — яй — яй,

Мөгаен, бер карт бабай…

5 бала.

Матур йортта яшәсә дә,

Ике бите ап — ак аның,

Кояш күрми үскән гөлдәй.

Кем икән бу?

Кем икән?

Әллә аыру микән?

6 бала.

Пальтосы көтә чөйдә,

Башлыгы көтә чөйдә,

Бар балалар тышта уйный,

Ә ул утыра өйдә.

7 бала.

Ә ул утыра өйдә

Туңып калтырап тора.

Хәйдәр.

Тәрәзәдән салкын керә,

Ачмагыз!

7 бала.

—        дип кычкыра.

8 бала.

Ашарына бәлеш кирәк,

Бәлеш кирәк, коймак кирәк.

Хәйдәр.

Бәлеш, коймак булмаса,

 Юк, ашамыйм алайса.

9 бала.

Эшләмичә тирләгән,

Авырмыйча чирләгән

Иркәлектән ни алган?

(Хор) Җебегән булып калган.

10 бала.

Кем соң ул? Һәм нилектән йөри киез
итектән?

Балалар сез белмисезме?

(Залдан җавап алына.)

11 бала.

Мин беләм, мин беләм. Бу бит Хәйдәр.

Хәйдәр  һаман өйдә
генә,

Киемнәре чөйдә генә

Чыкса, чыга салмак атлап,

Күзгә хәтле битен каплап.

Өстенә дә кат — кат кия

Юкса, хәзер салкын тия.

(Бик калын киенеп Хәйдәр чыга.)

12 бала.

Мех бияләй кидергәннәр,

Кулы туңмасын дигәннәр

Салкын тия күрмәсен

Һәм грипптан үлмәсен!

(Айдар чыга. Җиңел, ләкин җылы итеп
киенгән. Ул төрле уен хәрәкәтләр ясый.)

13 бала.

Айдар исә гел урамда

Шаяра ул, кар ата ул,

Йөгерергә ярата ул

Бияләй дә кайчак кими.

Айдар.

Салкын курка, миңа тими.

(Айдар каршына Хәйдәр килә.)

Хәйдәр.

Йөр әле, йөр, катарсың син,

Чирләп өйдә ятарсың син.

(Айдар белән Хәйдәр чыгып китәләр)

14 бала.

Иртәгесен йорт каршына

Килде выжлап ак машина.

Керде врач, халат кигән

(‘Авырмас’ доктор өй эченә керә.
Хәйдәрне тыңлап карый, дарулар бирә, температурасын
үлчи һ.б.)

Һм… м.

Хәйдәргә салкын тигән.

(Музыка. Малайлар төрле хәрәкәтләр
ясый. Кызлар обруч әйләндерәләр. ‘Җеннәр’
музыкасы уйный, Убырлы белән Шүрәле керәләр.)

Шүрәле.

Әй…, бу куе кара урманның Убырлы карчыгы,
җен — пәриләре, шүрәлеләр ыруы!

      Минем якын дусларым — җитез, акыллы,
уңган, зирәк, тапкыр,  бу малайлар һәм кызлар мине
терелттеләр, карагыз минем бармакларымны нинди матурлар (кулларын
күрсәтеп чыга), тырнакларны кисүгә алар сызламый
башладылар, сабын белән көндә юынгач мин
сихәтләндем. Шуңа күрә бу малайлар
һәм кызларга берегез дә кагыласы, куркытасы,
өркетәсе түгел!

       Алар безнең  урманда
 туйганчы , рәхәтләнеп , көн  буе
 йөрсеннәр , саф һаваны  туйганчы  суласыннар
. Урман  ала-нында , саф һавада , палатка  корып  яшәсеннәр
! Бүгеннән башлап  бер Убырлы карчык гаиләсе дә,
Җен — пәри ырулары да Шүрәлеләр кабиләсе
дә ул малайларга һәм кызларга чәнти бармаклары белән
кагылырга да хокуксыз!

      Ишетегез, бу боерыкны үтәгез!

                 
                 
 ‘Шүрәле абзагыз’.

Убырлы.

      Эһем-эһем. Мин дә
Шүрәле белән килергә уйладым әле. Доктор!
Үземнең бөкремне ничек бетерү, яшәрү
турында уйланам. Менә шушындый буласым килә. (Кызга
күрсәтә)

‘Авырмас’ доктор.

      Теләк булганда моны
эшләргә була. Әйдә безнең белән зарядкага
басыгыз. Сәламәтлек өчен көрәш —
һәркем һәм бөтен халык эше.
Сәламәтлек — зур байлык ул. Атаклы немец шагыйре Г.Гейне
сәламәтлек турында: ‘Мин белгән бердәнбер матурлык — ул
сәламәтлек’ — дип язган. Сәламәтлек байлык та, матурлык
та, бәхет тә.

(Убырлы уртада, зарядка ясыйлар, бииләр.)

Су анасы керә.

Су анасы.

 Кыю       тавышыгызны

Ерактан ук ишеттем.

Якыннан танышырга —

Килергә карар иттем.

Саумысез, балалар

Юкмы сезнең арада

Минем таракны урлаучы?

(Балалар. Юк, юк безнең арада кеше әйберенә тиюче.)

Әгәр алай икән

Кирәк булыр иде миңа

Бераз күңел ачасы

Үпкәләмәс булсагыз

Тупас шаяра диеп,

Бер — икегезне су кертик,

Аннан алырбыз биеп.

‘Авырмас’ доктор.

Әйе, дуслар. Су анасы хаклы. Иң яхшы чыныгу чарасы —
су. Физик күнегүләр белән
шөгыльләнгәч һәм иртәнге гимнастикадан
соң, юеш сөлге белән сөртенеп, суны баштан коеп, яки су
коенып чыныгырга мөмкин. Башта 30-32 градустагы җылымсарак су
белән сөртенергә кирәк. Һава температурасы 18-20
градус булырга тиеш. Аннан соң суның температурасы көн саен
бер градуска киметелә һәм 16-18 градуска
җиткерелә. Юеш сөлге белән сөртенгәч, коры
сөлге белән тәнне кызыллык барлыкка килгәнче ышкыйлар.

Шүрәле.

     Кызык икән, мин әле боларны
белми идем.

‘Авырмас’ доктор.

      Суны баштан койганда 32-33 градус
җылылыктагы судан башлыйлар һәм әкренләп плюс 20
градуска җиткерәләр. Процедура башта 30 секунд, ә
берничә көннән соң 2-3 минут чамасы дәвам
итә.

Су анасы.

     Балаларга кайчан су коена башларга була? Мин
инде аларны сагындым.

‘Авырмас’ доктор.

                 
Һаваның һәм суның җылылыгы 22 градус
булганда су коена башларга киңәш ителә. Башта суда 3-4 минут
торырга, аннан соң 12-15 минутка җиткерергә мөмкин.
Ләкин күнегүләрдән  соң ук суга
керергә ашыгырга ярамый, башта ял итәргә кирәк.

Убырлы.

Бәлки, су кермәбез дә?!

Бәлки, биербез генә?!

Су анасы.

Минем кебек сылу буласыгыз килсә.

Кайсыгыз батыррак,

Йә, килегез тиз генә.

(Бер-ике бала Су анасы белән суга сикерә, ә
Шүрәле белән убырлыны ‘Авырмас’ доктор тотып суга ташлый .
Барысы да ярга чыгалар.

‘Авырмас’ доктор.

Менә хәзер инде биесәгез дә була. (Бию.)
 

Су анасы.

Балалар!

Рәхмәт, күңелле яшисез.

Хәзер бәйрәмне ташлап

Миңа китәргә вакыт

Ялыгыз күңелле узсын

Тәнгә күп көч туплагыз.

Кояшта кызыныгыз,

Көмеш суда чумыгыз.

Йөзегез, уйнагыз, шаярудан туймагыз!

Балалар.

Рәхмәт яхшы сүзеңә Су анасы. Сау
бул, юлларың уң булсын.

(Су анасын озаталар, балалар чыгып китә, сәхнә
буш . Бүре керә. Тәмәке тарта, йөткерә,
төкерә, эчен тота, улый.)

Куян керә, үчекли.

Куян.

     Тәмәкече, тәмәкече

      Нинди мескен күрче:

Йөзе агарган,

Күзе акайган;

Урамнан бара,

Үзе йөткерә

Атлаган саен

Үзе төкерә.

 Бүре. (ялына)

Куянкаем исәнме?

Бәләкәчләр үсәме?

Сүз бирәм бүреләрчә-

Бүгеннән үк төзәләм.

Тәмәкене кабызмыйм

Селәгәйне агызмыйм.

Ярдәм ит, доктор белән таныштыр.

( Балалар һәм доктор керә)

Доктор бүрене тыңлый, рецепт язып бирә
һәм зарядкага басарга куша.

‘Авырмас’ доктор.

Бер, ике, өч, безнең кулда көч.

(Хор) Бер, ике, өч, безнең кулда көч.

Тешләрем тазарсын,

(Хор) Тешләрем тазарсын,

Кулларым агарсын,

(Хор) Битләрем аллансын.

Авызым елмайсын,

(Хор) Авызым елмайсын,

Колагым тыңласын,

(Хор) Колагым тыңласын,

Күзләрем күрсеннәр

(Хор) Күзләрем күрсеннәр

Аяклар йөрсеннәр

(Хор) Аяклар йөрсенннәр

( Зарядка ясыйлар)

Бер, ике, өч, дүрт

Бездә закон нык:

(Хор) Шапшакларга урын юк.

Кем яши белә сәгатен белеп,

Уятмый аны берәү дә килеп,

Ятмас иренеп, ул үзе торыр,

Зарядка ясар, урынын җыяр.

Бит — кулын юар, вакытында ашар,

Портфелен барлап, киенә башлар  

Звонок булганчы, мәктәпкә килер

Мондый балалар дәресен дә белер!

Бер, ике, өч, безнең кулда көч!

(Хор кабатлый)

1 бала.

Иренмим мин беркайчан да,

Иртән торып басам да

Физзарядка ясый башлыйм,

Тәрәзәмне ачам да.

Хор.

Бер —  ике — өч! Бер — ике — өч!

Сулыйм да иркен итеп

Күкрәк киереп атлап китәм,

Кулны канаттай җилпеп.

2 бала.

Курыкмыйм мин, берәүдән дә,

Томаудан да, чирдән дә

Туңып чыкмыйм, кызып чыгам

Салкын суга кергәндә.

Хор.

Бер — ике — өч! Бер — ике — өч!

Нык басып атлап киләм.

Кемнәр тели чыныгырга

Әйдәгез безнең белән.

(Зарядка ясап чыгып китәләр)

Спортны бик яратам
мин!  (Шигапова Н.Н.)

-“Кем син?”дисезме мине,

Белмисезме? Кит инде….

Мин-Чилчә
авылыннан булган

Кәттә егет бит
инде!

Җәй көне
мин су коенам

Велосипедта элдерәм.

Ә кышын
кәшәкә тотып

Тимераякта
йөгерәм.

Спортны бик яратам мин

Тәртипне дә онытмыйм.

Боз өстендә
шуган чакта

Балык тотып утырмыйм.

Ант
таратыла)

Ярышларда
уен кагыйдәләрен төгәл үтәргә

Ант итәбез!

Команда
намусын һәм ышанычын акларга.

 Ант итәбез!

Тизрәк,
биегрәк,көчлерәк дигән Олимпия девизын
төгәл үтәргә 

Ант итәбез!

Ярышларда
бер-береңне хөрмәт итәргә 
,җиңелгән очракта еламаска

Ант итәбез!

Скачано с www.znanio.ru

К 100- летию Татарстана

Путеводитель по интернет- ресурсам сценарных материалов

Сценарии к праздникам

Тематические сценарии

Персональные сценарии

К  100-летию Татарстана 
Стихи о Татарстане
   Татарстаным
Песни о Татарстане
   С днем рождения, Татарстан!
   Каршы ал, туган калам !
Сценарии о Татарстане
   Мин яратам сине, Татарстан!
   Сценарий, посвященный 100-летию ТАССР 
   Сценарий концерта, посвященного 100-летию образования ТАССР и 30-летию Республики Татарстан «Татарстан — наш общий дом»
Другие мероприятия и сценарии к 100-летию ТАССР
   Классный час «100 лет ТАССР»

Путеводитель по интернет-ресурсам  сценарных материалов
        Сценарные материалы для школ
        Сценарные материалы   библиотек
        Сценарные материалы  для праздников и корпоративов

• Республиканский центр развития традиционной культуры Республики Татарстан

• Сценарии — http://www.tatfolk.ru/test/index.php?content=scenarii

  «Культура – против терроризма и экстремизма»

  Творчество против террора

  Творчество преображает мир

  Каравону 20 лет

  Творчество преображает мир

Сценарии к праздникам   (В связи с законодательством об авторском праве РФ тексты  сценарных материалов можно просмотреть только в помещении библиотеки). Или обратиться  в отдел межбиблиотечного абонемента и электронной доставки документов НБ РТ  — http://kitaphane.tatarstan.ru/rus/structure_.htm?department_id=33944

Профессиональные праздники
Тематические сценарии
Литературно-музыкальные композиции
Персональные сценарии

Сценарии к праздникам:

Сценарий к празднику «Новый год» (Корбан Р. ХУШ КИЛЭСЕН, ЯНА ЕЛ!: Яна ел бэйрэмен уткэру очен сценарий // Хуш килэсен, Яна ел!: (Бэйрэм тамашалары). — Казан: Печатный двор, 2002. -Б.50-60 — (Новый год).

Сценарий к празднику «8 марта»(Хэсэнова Ф.К. «Илгэ — матурлыкны, Жиргэ батырлыкны Сез бирэсез газиз энилэр!»: Энилэргэ багышланган бэйрэм кичэсен уткэру очен сценарий// Бэйрэм белэн сине, кыз туганым! — Ты жизнь сама дарующая счастье. Жырлар, шигырьлэр,сценарийлар:Бэйрэмне уткэручегэ методик кулланма / Тоз.Хэсэнова Ф.К. — Казан: «Мастер Лайн», 1999.- Б.4-13.- (Сценарий к празднику 8 Марта). 

Сценарий к празднику «Науруз» (Нэуруз (Язны каршылау бэйрэме) // Шакиржанова Э.Б. Мэктэптэ халкыбызнын йола- бэйрэмнэре: Методик кулланма. -Казан: РИЦ «Школа», 2004. -Б.15-24 — (Науруз. Праздник встречи Весны).

Великой победе посвящается
Не стареют душой ветераны (Нурлы май, җырлы май – дошманны җиңгән ай : сценарийлар, җырлар / ТР ММ; Халык иҗаты һ.мәдәни агарту эшләре буенча Республика фәнни-методик үзәге; төз. Ф.К.Хәсәнова.- Казан, 40 б.
Җиңү көне — бу дөньяның яңадан туган көне  // Сәүбанова, С. Бүген бәйрәм, бүген туй / С. Сәүбанова.- Казан : Раннур, 2005.- 608 б.
Җырым белән җиңдем дошманны / ТР МК; төз. Н.Ә Асылкаева; җав. мөх-р Р.И. Вәлиев.- Казан, 1996.- 46 б.- (Республика китапханәләрендә : эш тәҗрибәсеннән. 1996.- 2 чыгарылыш). 
Мәхәббәт, җиңү җырчысы //Мәгариф.- 2009.- № 12.- Б.11-12.
Онытырга мөмкин түгел (Сәүбанова, С. Бүген бәйрәм, бүген туй / С. Сәүбанова.- Казан : Раннур, 2005.- 608 б.)
Япь-яшь җиңү бәйрәме (Хәйруллина, В. Бәйрәмгә рәхим итегез : методик кулланма . — Яр Чаллы, 2005.- 47 б.
Сценарий к Дню Победы (9 мая) (тат) (Вафин Ф. Онытырга момкин тугел: Боек Жинунен 60 еллыгына багышланган чараларда файдалану очен эдэби-музыкаль композиция // Мэгърифэт.- 2005.- 26 март.- Б.6. — (К 60-летию Победы).

Отечественная  война 1812 г.- 200 лет
Женские образы 1812 года
Источник: Читаем, учимся, играем.- 2012.- № 1
Климова О. И верно служили Отчизне
Нуштаева А. Герои былых времен
Судьба женщины- воина
Источник:   Фән һәм мәктәп.- 2010.- № 7-8.
Покрыты славою чудесного похода

Сценарии к празднику «Сабантуй»
Cценарий к празднику «Сабантуй»(тат) ( Сабан туе -Сабантуй
Иртэгэ — Сабан туе  (Фольклор — хореографик композиция) // Шакиржанова Э.Б. Мэктэптэ халкыбызнын йола-бэйрэмнэре: Методик кулланма. — Казан: РИЦ «Школа», 2004. — Б.26-30 — (Сабантуй).
Күңелле Сабан туйлары
Татар халкының милли бәйрәме
Стихи к празднику «Сабантуй»
Сабантуй — народный праздник: материалы к проведению праздника «Сабантуй»

Общероссийский день библиотек-27 мая
«А библиотекарем лучше!»
«Хранители мудрости»
Сөй, хөрмәт ит,ярат китапны»
Сценарий к Общероссийскому Дню библиотек «Большие интеллектуальные игры»- https://serpantinidey.ru/post/909/scenariy-k-obscherossiyskomu-dnyu-bibliotek-bolshie-intellektualnie-igri

Сценарии к Дню работника культуры
Сценарии к Дню работника культуры
(рус.) (тат.) 
Творческая жизнь: визитная карточка работника культуры
Гордимся мы профессией своей:конкурс профессионального мастерства среди работников культуры
Культработники нового тысячелетия: агитпредставление, посвященное Дню работников культуры
Культработнику: песни стихи, клятва
Материалы к Дню работника культуры
Кто скучать нам не дает? Кричалка ко Дню культработника
Час триумфа.Церемония награждения работников культуры

Сценарий к Дню матери

Сценарий к Дню музеев

Тематические сценарии:

Сценарий библиоквеста «Хикмәтле дә, бизәкле дә Туган тел»

«Молодежь и спорт против наркотиков» Җир ана ярасы: әдәби музыкаль композиция// Сәламәтлек һәм театр : методик ярдәмлек.- Казан : РИЦ “Школа”, 2002.- 156 б.

Профилактика наркозависимости среди молодежи: тематический дайжест сетевых информационно — методических материалов-  http://kitaphane.tatarstan.ru/rus/antinarc.htm

Сценарий спортивного праздника «Джунгли зовут!» под девизом «Спорт против наркотиков»

Спорт белән көчле без
Скажем «нет» наркотикам
Сценарий «Против наркотиков»(тат)
Җир ана ярасы: әдәби музыкаль композиция
В XXI век — без наркотиков

Сценарии к Году учителя
День учителя
Муза
Мөгаллимнәр көч сынаша
Елның иң яхшы класс җитәкчесе

К году спорта и здорового образа жизни
Гаилә. Яшүсмер. Наркотиклар
Дусларны рәнҗетмәгез!
ЗОЖ планетасында
Озак яшәү серләре
Театр здоровья
Родители — на старт!
Растем здоровыми

Сценарии посвященные Л.Н. Толстому
Л.Н. Толстой Литературная викторина
Л.Н. Толстой Счастливая невозвратимая пора

Сценарии посвященные  Н. Гоголю
«Бранное, трудное время»:игра по повести Н. В. Гоголя «Tapac Бульба»
(из опыта работы российских коллег) 
Великий талант

Сценарии посвященные Г. Ибрагимову
  kitaphane.tatarstan.ru/ibr_7.htm

Сценарии, посвященные С. Садыковой
  kitaphane.tatarstan.ru/sad_7.htm

Сценарии , посвященные Г. Тукаю
  kitaphane.tatarstan.ru/tuk_10.htm

Сценарии, посвященные М. Джалилю
  kitaphane.tatarstan.ru/jal_8.htm

Сценарии, посвященные К. Тинчурину
http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/tinch/scen1.htm
http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/tinch/scen2.htm

Сценарии, посвященные Г. Камалу
http://kitaphane.tatarstan.ru/kamal.htm

Сценарии, посвященные Х. Туфану
http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/tufan.htm

Сценарии, посвященные С. Сайдашеву
http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/saidashev/tat_stories.htm

Сценарии, посвященные Н. Жиганову
http://kitaphane.tatarstan.ru/rus/zhiganov.htm

Сценарии, посвященные Х. Такташу
http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/taktash.htm

Сценарии, посвященные Р. Яхину
http://kitaphane.tatarstan.ru/rus/yakhin.htm

Сценарий, посвященный Фанису Яруллину

Презентация,посвященная Фанису Яруллину

Последнее обновление: 29 декабря 2022 г., 13:45

Осенний праздник урожая «Сөмбелә бәйрәме»

Сценарий праздника для детей старшей группы

Цель праздника:

Расширять кругозор детей о традициях, обычаях татарского народа, знакомить детей с татарским народным праздником «Сөмбелә» (Праздник урожая);

Воспитывать любовь и уважение к татарскому языку и татарской культуре;

Развивать творческие способности детей в создании художественного образа, используя игровые и танцевальные импровизации.

Ход праздника

Ведущий: Ни арада жәй үтте,

Матур көз килеп җитте.

Шатлык тулы бу бәйрәмне

Балалар куптән көтте.

Здравствуйте, ребята и гости нашего праздника!

Кадерле балалар, кунаклар! Исәнмесез!

Без бүген сезнен белән бергәләшеп “Сөмбелә”бөйрәмен үткәрергә җыелдык!

Мы сегодня собрались на праздник Сөмбелә — праздник урожая. Его отмечают в день осеннего равноденствия, когда день и ночь уравниваются. В давние времена, когда урожай был убран, осенняя посевная закончена — люди устраивали этот праздник. Хозяйкой праздника была девушка по имени Сөмбелә. Ее выбирали из числа красивых, озорных,острых на язык девушек , переодевали в Сөмбелю, выводили на площадь и там задавали ей вопросы. Например, «топор или шило?». Если она скажет «топор», то полагали, что осень будет холодная — лед можно будет разбивать только топором. Если ответ был «шило», то ожидалось, что осень будет относительно теплой — лед можно будет разбить и шилом. К её словам прислушивались даже старики и аплодировали со словами «юравың юш булсын», т. е. пусть твое гадание осуществится. Сөмбелә должна была иметь светло-желтые волосы, потому что она символизировала осень, колосья.

Давайте и мы с вами отметим этот праздник в нашем уютном зале и позовем на наш праздник Сөмбелю. (стук в дверь) Ой, а кто же это стучится в нашу дверь? (Влетает птица с письмом, отдает его ведущему.)

Давайте, ребята прочитаем письмо:

”Праздник ваш никогда не начнется, и Сөмбелә к вам не вернется!

Скучно мне в лесу одному, к вам ее я не пущу!

Вам спешу передать привет! Думали-меня уж нет?

Шурале еще живой! Что?! Не справились со мной?”

Ведущий:

Ребята, что же нам делать?

Ведь праздник без Сөмбели не начать,

кого на помощь нам позвать?

К ведущей подбегает мальчик Батыр.

Батыр:

Не переживайте!

Шурале я обхитрю,

К вам Сөмбелю приведу!

И помогут мне друзья

Только медлить мне нельзя!

Ведущий: Спасибо тебе, Батыр! Отправляйся в путь дорогу. Удачи тебе. Будут трудности, зови друзей и они тебе обязательно помогут.

(Батыр идет по воображаемому лесу и читает стихи «Яфрак бәйрәме” Ләбиба Лерона.)

Сары, сары, сап-сары

Агачның яфраклары.

Җил исә, ява яфрак —

Көзнең матур чаклары.

Оча яфрак, уйный яфрак,

Һаваларда әйләнеп.

Бүген, бүген, бүген, бүген

Яфракларның бәйрәме!

Дети исполняют песню «Алтын көз» (муз. А. Батыршина, сл. З. Нури).

Девочки исполняют под лирическую татарскую мелодию танец с листьями. Батыр любуется этим танцем.Вдруг музыка становится тревожной:навстречу Батыру выбегает волк.

Волк:

Сам обед ко мне идет!

Вот сегодня мне везет!

Съем тебя!…

Батыр:

Ты не спеши!

Лучше мне ты помоги!

Шурале знаком тебе?

Сөмбелә у нас в беде!

Держит он ее взаперти,

Мне дорогу не найти!

Волк:

Ладно, ладно, помогу!

За просто так-я не могу!

Должен ты меня развлечь

и стихи мне здесь прочесть!

Батыр :

Здесь помогут мне друзья,

Ну, ребята, выходите!

Волка тут развеселите!

Дети читают стихи.

1. Күрәмсез, дусларым, көз килде тышта;

Озак тормас, килер ак тунлы кыш та.

Китә башлады бездән инде кошлар;

Алар бездән ерак җирләрдә кышлар.

(Габдулла Тукай.)

2. Җилдә назланып оча

Алтын , сары яфраклар.

Сокланмый мөмкин түгел,

Бигрәк матур шул чаклар.

3. Яңгыры явып торсын,

Көннәре суык булсын,

Мин барыбер яратам,

Мин көзләрне яратам.

4. Кояш та сүрән генә

Күзәтә көзге ямьне.

Тезелеп кошлар китә,

Ә шулай да көз ямьле.

5. Көз һаман рәсем ясый

Төрле төсләре белән.

Сөендерә, куандыра

Мул уңышлары белән.

Волк:

Как красиво вы стихи читаете

И татарский язык хорошо знаете!

Сам,, рәхмәт” скажу я вам,

Моим новым друзьям!

Ты,Батыр,вперед иди,

Доброго тебе пути!

Батыр:

Рәхмәт, дустым!Приходи к нам на праздник!

(Идет Батыр дальше. На пути встречает «Уңыш» бабая.)

Батыр:

Исәнме, бабай! Исәнме!

Давно тебя я не видал!

Уңыш бабай:

Батыр! Исәнме! Хорошо,

Что здесь тебя я повстречал!

Я тут урожай собрал.

Все в корзину побросал.

Непорядок!Знаю я!

Да спина заболела моя,

Поэтому помощь нужна мне твоя.

Не останусь я в долгу,

Тебе подарок подарю!

Батыр:

Уңыш бабай, ты подарков не дари,

лучше Сөмбелю найти помоги.

Знаешь, где живет Шурале?

Уңыш бабай:

Ладно, помогу тебе!

Батыр: Друзья мои, помощники! Давайте поможем дедушке (зовет детей). Уңыш бабай: Вот-вот посмотрим, что же здесь есть. (Показывает овощи и фрукты. Дети должны назвать фрукт или овощ на татарском языке.) Так-так, в овощах и фруктах разбираетесь, значит сможете все правильно разложить. (Во время игры звучит татарская мелодия в быстром темпе.)

Игра-аттракцион «Рассортируй овощи и фрукты по корзинам»

Уңыш бабай:

Менә рәхмәт. Помогли.

Ну, Батыр, теперь иди

прямо, прямо по дороге!

Не сворачивай с пути!

Батыр: Рәхмәт. Сау бул, Уңыш бабай.

(Батыр идет дальше. Вдруг он видит девочку. Она сидит и плачет. Он подходит к ней.)

Батыр: Девочка, ты почему плачешь? И как тебя зовут?

Девочка: Меня зовут Айсылу. Я заблудилась, поэтому и плачу.

Батыр: Не плачь, Айсылу. Это горе, не беда. А пойдем со мной спасать Сөмбелю. Хитрый Шурале спрятал ее о нас, а без нее мы не можем праздник начать. Вдвоем будет веселее.

Айсылу: Пойдем (замечая воображаемые капли дождя). Ой!

Батыр, безгә артыбыздан

Шыбыр-шыбыр кем дәшә?

Батыр: Кем дә дәшми, көзге яңгыр

Зонтик белән сөйләшә. (Мәрзия Фәйзуллина.)

Под музыку выходят девочки с зонтиками. Один зонтик отдают Батыру и Айсылу, они прячутся под ним.

Исполняется танец с зонтиками под песню «Кулчатыр».

Дождь кончается, Айсылу с Батыром идут дальше и приходят к дому Шурале.

Батыр:

Шүрале! Шүрале!

Тату, дус булыйк әле!

Отпусти Сөмбелю-осень,

Очень, очень тебя просим!

Шурале:

Ха-ха-ха!Ха-ха-ха!

Шул кирәк сезгә!

Айсылу:

Ты же не такой плохой,

В сказке –Шурале другой!

Что захочешь, все проси!

Только Осень отпусти!

Шурале:

Ладно, ладно! Буду добрым я,

Если поиграете со мной, друзья!

Батыр: Я думаю, ребята нам с удовольствием в этом помогут.

Дети исполняют песню «Шүрәле» (З.Хөснияр сүзлөре,З.Гыйбадуллин көе.)

Дети играют с Шурале в игру:

”Син уртада, без кырыйда,

Әйләнәбез, Шүрәле.

Син нишләсең, ни кылансаң,

Шуны эшләргә була. (Шурале показывает различные фигуры, дети повторяют.)

Шурале: Балалар, мин сезгә начарлык иттем, ә сез миңа яхшылык белән җавап кайтардыгыз!

Вы меня развеселили,

И мне очень угодили!

Сюмбелю я вам верну,

У вас прощенья я прошу!

Под музыку выходит Сөмбелә.

Батыр с Айсылу подбегают к Сөмбеле, обнимают ее и ведут в центр зала.

Батыр:

Сөмбелю вы все встречайте,

Праздник дружно начинайте!

Шатлык булып бакчабызны

Гөлгә күмдең, Сөмбелә,

Безнең матур җырыбызга

Син дә кушыл, Сөмбелә!

Дети исполняют песню “Сөмбелә” Г. Зәйнәшева сүзләре, М. Шәмсетдинова көе.

Сөмбелә дип матур исем

Кушты икән кем генә?

Сөмбел гөлдән өзлеп тешкән

Чәчәк кебек Сөмбелә.

Сөмбелә, Сөмбелә,

Сөмбел гөлдән өзлеп төшкән.

Чәчәктер ул ,кем белә?

Әткәсенә, әнкәсенә

Ул күз карасы кебек.

Гөл арасында сайраган

Былбыл баласы кебек.

Сөмбелә, Сөмбелә,

Гөл арасында сайраган

Былбылдыр ул,кем белә?

Чәчәк кебек сөйкемле ул,

Былбыл кебек моңлы ул.

Таң аткач та сүнми торган

Йолдыз кебек нурлы ул.

Сөмбелә, Сөмбелә,

Таң аткач та сүнми торган

Йолдызлар ул, кем белә?

Ведущий:

Сагынып көткән, зарыгып көткән

Сөмбелә килеп җитте,

Чәчәкле, җиләкле җәйләр

Инде үтте дә китте.

Сөмбелә, Сөмбелә

Бәйрәмебез түрендә,

Алтын чәчле гүзәл кыз ул—

Уңыш кызы Сөмбелә.

Здравствуй Сөмбеля. Мы тебя очень ждали и целый год по тебе скучали.

Сөмбел: Исәнмесез, балалар! Исәнмесез, кунаклар!

Я — Сөмбелә. К вам пришла, праздник осенний вам принесла.

Ребенок:

Исәнме, Көз, алтын көз,

Безне сагынып килдеңме?

Агачларга куакларга

Сары чуклар элдеңме?

Сөмбелә:

Саумы, якын дусларым,

Сезне сагынып килдем мин,

Сезгә матур көннәр дә

Уңыш та китердем мин.

Дети исполняют песню-хоровод ”Көз җыры”.

Балалар: Көз, көз, әйт әле?

Кәрзинеңдә ниләр бар?

Сөмбелә. Кәрзинемдә кыярлар,

Помидор һәм алмалар.

Балалар. Көз, көз, әйт әле?

Кәрзинеңдә ниләр бар?

Сөмбелә. Кәрзинемдә яңгырлар,

Җылы, суык көннәр бар.

Балалар. Көз, көз, әйт әле?

Кәрзинеңдә ниләр бар?

Сөмбелә. Кәрзинемдә кызыл, матур

Алтын, матур төсләр бар

Сөмбелә:

Бик матур җырлыйсыз икән, балалар. Хәзер бераз ял итеп алсак та була. Сынап карыйм әле, үзегез турында табышмаклар беләсезме икән? А сейчас я вам загадаю загадки.

1. Җир астында алтын казык,

Без аны алдык казып. (кишер)

2. Үсеп утыра бер чүлмәк,

Өстенә кигән йөз күлмәк. (кәбестә)

3. Үзе йомры—ай түгел,

Төсе сары –май түгел,

Койрыклы—тычкан түгел. (шалкан)

4. Йодрык-йодрык булып үсә

Алма кебек кызарып пешә,

Үзе матур, аны кем әйтер? (помидор)

5. Кечкенә генә сары карт,

Кигән туны биде кат.

Туннарын туныйсың,

Тунаганда елыйсың. (суган)

Балалар, сезнең белән бик күңелле икән. Әйдәгез, уйнап алабыз. Поиграем в музыкально-хороводную игру «Бар матур бакча» («Есть красивый огород».)

Бар матур бакча

Анда үсә кишер (дети идут по кругу)

Менә шундый кишер зур (поднимают руки)

Менә шундый кечкенә (приседают)

Кишер, кишер кил әле

Биеп, биеп кит әле (хлопают)

Игра продолжается со всеми изученными овощами.

Ведущая предлагает детям сесть на стульчики.

Ведущий:

Спасибо осени за все её щедроты,

Спасибо хлеборобам за работу –

Трудились на полях они на славу!

Еще богаче стал любимый край.

Скажите, какое главное богатство осени?

Дети: Икмәк, хлеб.

Сөмбелә. Дөрес, балалар. Иң тәмле, иң кирәкле ризык ул – икмәк. Правильно, дети. Самый дорогой подарок осени – хлеб. Не зря в народе говорится «Ипи, төз – якты йөз».

Дети читают стихотворение Р.Миннулина «Икмәк булса»

1. Ипи басуда үсә,

Аннан амбарга күчә.

Аннары мичтә пешә,

Кызарып мичтән төшә.

2. Шуннан килә өстәлгә

Безгә куәт өстәргә.

Ипи булса табында

Булдырам мин барында.

3. Һәркемгә ипи кирәк

Һәркөнне ипи кирәк.

Шуңа күрә игенчене

Хөрмәт итәргә кирәк.

Ведущий: Матур бер җыр тыңлыйсың киләме, Сөмбелә?

“Икмәк кадере” җыры башкарыла. (Ф. Рәхимкулова сүзләре, К. Әһлиуллин көе.)

Сюмбеля: Бик матур җырлар өйрәнгәнсез, балалар, рәхмәт сезгә.

Ипи, өстәлгә килгәнче, никадәр ю л үтә, никадәр хезмәт сорый. Хлеб-всему голова! Икмәк булса, җыр да була, диләр. Җыр булган җирдә оста биюче дә табыла.

Дети исполняют танец с колосьями. (Песня“Чайкала иген кырлары”.)

Ведущая: Спасибо тебе, Сөмбелә, за праздник! Нам очень понравилось! И поэтому мы приготовили для тебя подарок.

Дети выносят поделку, сделанную своими руками. Сөмбелә благодарит за подарок.

Сөмбелә:   Күңелле булды кичә

Мичтә бәлешләр пешә,

Хәзер инде ял итик,

Бергәләп чәйләр эчик!

Ведущий:  Сау бул, Сембелә!

Яз житкәч, Нәуруз бәйрәмендә сине көтеп калабыз.

Эй,Сөмбелә, Сөмбелә,

Сембеләне кем белә?

Сөмбеләне шулар белә –

Кем эшенә өлгерә.

Мул уңышлы көзге бәйрәм

Хәркемне сөендерә.

Дети возвращаются в группу, где проходит чаепитие вместе с героями праздника.

Список используемой литературы:

1. “Балачак аланы” (“На поляне детства”). Закирова К.В. Хрестоматия для воспитателей детских садов и родителей. Казан: РИЦ, 2011. — 560 б.

2. Закирова К.В.,Мортазина Л.Р” Балачак –уйнап-көлеп үсәр чак.”Балалар бакчасында уеннар.Балалар бакчасы тәрбиячеләре hәм физкультура

инструкторлары өчен методик кулланма. Казан. Редакционно-издательский центр, 2012. – 192 б.

3. Гарафиева Г.З. Сөмбеләне кем белә? Казан, 2003.

4. Шаехова Р. К.Региональная программа дошкольного образования.

Төбәкнең мәктәпкәчә белем бирү программасы. – РИЦ,

2012. – 208 с.

5. От рождения до школы. Основная общеобразовательная программа дошкольного образования / Под ред. Н. Е. Вераксы, Т. С. Комаровой, М. А. Васильевой. — М.: МОЗАИКА-СИНТЕЗ, 2010. — 304 с.

Ссылки на оn-line cтатьи:

Хусаинова Н.Р.Татарские национально-календарные праздники и игры.

http://www.pandia.ru энциклопедия знаний.

Э. Ризаева. Сценарий татарского праздника «Сюмбеля». http://www.maam.ru/ международный образовательный портал.