Сценарий тажы дангына

Сценарий конкурса «Дангына биле Тажы – 2016». 

                              Сценарий конкурса «Дангына биле Тажы – 2016»

Ведущий 1. Кежээкинин мендизи-биле, хундулуг корукчулер.

 Амыр-менди айтырбышаан,

Аалдап келген аалчыларга,

 Дангыналар, тажыларга,

Кызылсымаар Мечи чылын уткаан

Кайгамчыктыг Шагаа-биле

Кудук базып могейбишаан,

Курай салып, чолугаалы!

Ведущий 2.

Шагнын чаагай эргилдези,

Шагаа хуну унуп туру.

Чанчыл ындыг – артыш, саннын

Чаагай чыдын айдызаалы!

Ведущий 2.Байырланчыг Шагаа-биле  

Башкыларга,  уругларга, ада-иелерге,

Байырывыс сонневишаан

Байырлалды ажыдаалы!

Ведущий 1. Адыр-Кежиг ортумак школазынын Тажы биле Дангына 2016 деп моорейни ажыттынган деп чарладывыс!

Ведущий 2. Саян сыннын эдээн каастаан чечектер дег

Таан чараш тыва кыстар дангыналар

Эткир хоюг тааланчыг чымчак уннуг

Ээлгир чараш дурт сынныг дангыналар.

Амыдырал даянгыыжы

Айыыл келзе доза турар

Эзир ышкаш эрес кайгал

Эртине дег эвээш состуг.

Орук айтып, эде сургаар.

Оолдун, кыстын чоргааралы.

Орлан эрес кымнар дизе – эрлер ол-дур.

Чараш кыстар болгаш эрес эрлер моорейи Тажы биле Дангына 2016 деп моорейнин киржикчилерин  сценаже адыш часкаашкыннары-биле уткуп аалынар. (Киржикчилер чангыстап унер).

Ведущий 2.1-ги номерде___________________________ класстын сургуулу. Спортка болгаш танцы-самга салым-чаянныг. Салган сорулгазын эчизинге чедирер, быжыг тура соруктуг.

Ведущий 1. 2-ги номерде ___________________________класстын сургуулу. Спортка салым-чаянныг. Угаангыр, кежээ. Хореография болгаш ырлаарынга тура-соруктуг. Кузели бизнесмен болуксаар.

Ведущий 2. 3-ку киржикчи _____________________класстын оореникчизи.Эш-оорзурек, хоглуг баштак аажы-чанныг. Кижилерде биче-сеткилдиг,шынчы чорукту унелээр. Келир уеде чедимчелиг банкир болурун кузеп чоруур.

Ведущий 1. 4-ку киржикчи ______________________________класстын оореникчизи. Салган сорулгазын эчизинге чедирер. Авазынын – бузурели, ачазынын – чоргааралы.  Келир уеде башкы болурун кузеп чоруур.

Ведущий 2. 5-ки киржикчи _________________________________________ класстын толээзи. Билиглерже чуткулдуг. Аргыттынар, даараныр, чем кылырынга сонуургалдыг. Кузелдери дыка ковей. Эн-не улуг кузели В.В. Путинге ужуражыксаар, эмчи эртемин чедип алгаш чонунга ачы-буянын коргузуксээр.

Ведущий 1. 8-ки киржикчи _________________________класстын сургуулу.

Быжыг тура-соруктуг, хундулээчел, спортка ынак. Чоок кижилеринин бузурелдиг чоленгиижи болурун кызар. Кузели Мочек-мочек шынганарлыг, Тыванын алдар аттыг арзылан могези болуксаар.

Ведущий 2. 9-ку киржикчи _____________________________класстын сургуулу.

Топтуг томаанныг, даараныр, чем кылырынга сонуургалдыг. Келир уеде хореограф-башкы болур кузелдиг. Танцы болуу тургузкаш, Тыванын толептиг, алдарлыг артистери болуп, будун делегейни кезиир кузелдиг.

Ведущий 1. 10-гу киржикчи ____________________________________класстын оореникчизи. Тыванын Толептиг ховар оглу. Аажы-чаны эвилен-ээлдек, угаангыр-сагынгыр. Кузели Шериг камгалалынын сайыды – Сергей Кужугетович Шойгу ышкаш камгалакчы маадыр болур кузелдиг.

Ведущий 2. 11 дугаар-санныг моорейнин киржикчизи_______________________класстын сургуулу. База-ла аргыттынар, даараныр, амданныг чем кылырынга сонуургалдыг. Кижилернин ак-сеткилдиг, шынчы чоруун унелээр. Повар эртемин чедип алгаш рестораннарга шеф-повар болуп ажылдаар кузелдиг.

 Ведущий 1. Делегейнин янзы-буру булуннарынче аян-чорук кылыксаар. Кижилернин ак-сеткилдиг, шынчы чоруун унелээр. Ажылгыр-кежээ, уян-сеткилдиг, турза узун, тутса моге

12 дугаар киржикчи ____________________________________класстын толээзин адыш-часкаашкыннары-биле уткуп хулээп алынар!

Ведущий 2. 13-ку киржикчи танцы-самга сонуургалдыг, ооредилгезинге тура-соруктуг, чечен-мерген_________________________________класстын сургуулу-биле таныжынар!

Ведущий 1. 14-ку киржикчи ____________________________класстын сургуулу.

Ада кижинин мерген угааныын, ава кижинин шыдамыккай аажы-чанын дозээн, чонунун толептиг кызы, чоок кижилеринин болгаш эштеринин бузурелдиг чоленгиижи. Келир уеде инженер болур кузелдиг.

Ведущий 2. 15-ки киржикчи ________________________класстын сургуулу.

Угаан-сарыылдыг, торээн черинге бердинген, чараш чаагай сеткилдиг, кара сагыш, чоптуг эвес, мегечи база кортук чорукка хонну чок. Торээн черин, торел чонун сагыызын дег ыдыктап коор. Эгелеп каан ажылын албан доозар, кылган ажыл-ижинге мергежээнин, шимченгир тудунгурун коргузеринге туруштуг. Баш-дугун таарып чазаар, чараш, чараш прическалар кылыр парикмахер болуп ажылдаар кузел-соруктуг.

Ведущий 1.16-гы киржикчи _________________________класстын сургуулу.

Чугааккыр, кежээ. Келир уеде чедимчелиг судья болурун кузеп чоруур.

Ведущий 2. Моорейнин киржикчилерин жюри кежигуннери-биле таныштырар-дыр бис.

Хундулуг жюринин кежигуннери:

Кол шииткекчи:___________________________________________________

_________________________________________________________________

__________________________________________________________________

_________________________________________________________________

Ведущий 1. 1-ги моорей «Бодун таныштырары» Ынчангаш моорейнин бирги чадазын  эгелээр-дир бис. Киржикчи бурузу бодун таныштырып бараалгадыр.

Ведущий 2. Моорейнин 2-ги чадазы «Угаангырлар моорейи»

Ада-огбе тыва улус шагдан бээр-ле

Сагып келген хундуткелдиг чанчылдарын

Сактып чору, биче сеткил демдээ ол-дур

Сагыызын дег ону камнап, кууседип чор.

Ведущий 1. Моорейнин «Тажыларга – чараш девиг», Дангыналарга – «Уран кыс удазынга ораашпас» деп 3-ку чадазын эгелээр-дир бис.

Алызында барып

64-ке шуглуп унер

Эрес моге оолдар,

Девип унуп келди.

Эзирнин самын самнай берди,

Адыш часкап уткуулунар

Ведущий 2.

Хостуг уе тыпты бээрге

Холдары чер анаа орбас.

Чунну ээрер, аргыыр, даараар.

Кежээ шевер дангыналар.

Удазынга ораашпас,

Уран кыстар, тыва кыстар.

Угундан ус, уран холдуг,

Уругларга – улуг хунду!

Ведущий 1. Моорейнин 4-ку  чадазы «Кожамыка кончуг-ла бис»

Кожамыка кончуг-ла бис.

Кожа тыртып салыр-ла бис.

Кожавыста киржикчилер,

 Кожуп, кожуп салыр-ла боор!

Ведущий 2.

Арбай-далган, кызыл -тараам,

Хойтпак, быштаам, суттуг шайым.

Чаагайсынып, магап ханмас,

Суузуннуг тыва чемим.

Моорейнин 4-ку  чадазы «Суузуннуг тыва чемим» деп моорейни эгелээр-дир бис.

Ведущий 1. Дараазында «Тыва хевим – чоргааралым» деп авангард моорейинге киржикчилер белеткенип турар аразында «Айтырыг-харыы» деп оюндан корукчулер-биле ойнаптаалынар.

   -Эр кижинин 9 сузуу деп чул? (тос бергени эртер , тос-тостун соогун шыдап эртер, тос айыылды чайлады базар, тос кулаш сыдымны эдилээр, тос бергени амыдыралга шыдап эртер, тос хемни кежер, тос артты ажар, тос дээрнин чанныын чайлады дужурер, тос тандынын ээзи болур.)

   -Эр кижинин 3 каазы чудел? (идии, куру, боргу.)

   -Эр кижинин 3 моорейи (ча адары, моге хурежи, аът чарыжы.)

   -Амыдыралда 4 коргунчуг чуул чудел? (улуг уйгу, улуг чалгаа, хоптак чорук, ажынчак чорук.)

   -Чылда кирген 12 дириг амытаннарнын аттарын адаар.

    -Кайы тоолдан кым деп деп маадыр-дыр, тывар.

   -Эр кижинин эт-херекселин адаар.

Ведущий 2. Тоолчургу каас коя идик – хептиг,

Тывызыксыг торгу тону, ытпак идии,

Торгузунун хээзинде, бедик бортте.

Делегейни дээскингеш келирге-даа,

Деннепки дег, солупку дег чуве турбас.

Тыва чоннун чоргааралы- тыва хеви

Даады- ла хей ат бедиир ынак хевим.

Ведущий 2. Моорейивистин соолгу чадазы – Моорей-авангард «Тыва хевим – чогааралым». Дараазында тускай хевин кедип алган чараш киржикчилеривисти дорже чалап, бисти оортуп, бараалгап бээринче чалап тур бис (тыва аялганын уделгези-биле уруглар хевин коргузуп кылаштаарлар).

Ведущий 1. Моорейивис моон-биле доозулду. Моорейнин туннел кезээнче кирер-дир бис. Жюри туннеп турар аразында Моорейнин киржикчилеринге байыр чедир улус бар болза сценаже унуп кээр. Коруп келгенинер дээш улуу-биле ооруп четтирдивис.

                            
 Сценарий конкурса «Дангына и Тажы – 2022»

Ажыдыышкынында
тыва хептерлиг туруптар.

Ведущий
1.

Катыраннаан, хулузурээн шырай-арны

Кайгап
ханмас магаданчыг «Тывам оглу»,

Мендилежип
удур корген коружунну

Кайгап
ханмас коруксээр мен «Тывам кызы».

Ведущий
2.

Айдын дээрде чайынналган Шолбан сылдыс

Ээлгир
чараш кыска, оолга домей-дир сен

Моорейге
кирип келген уругларга

Отчугаш
дег чайынналдыр чырып корем.

Ведущий
1.

Кежээкинин мендизи-биле, хундулуг корукчулер! Бо кежээ 1-4 болгаш 5-9 класстар
аразынга болуп эртер «Дангына и Тажы – 2022» деп моорейни ажыттынган деп
чарладывыс!

Ведущий
2.

Корулдевис эгелээрде, жюри кежигуннери-биле таныжаалынар.

1.
______________________________________________

2.
______________________________________________

3.
______________________________________________

4.
______________________________________________

5.
______________________________________________

6.
______________________________________________

Ведущий
1.

Саян сыннын эдээн каастаан чечектер дег

Таан
чараш тыва кыстар дангыналар

Эткир
хоюг тааланчыг чымчак уннуг

Ээлгир
чараш дурт сынныг дангыналар.

Ведущий
2.

Амыдырал даянгыыжы

Айыыл
келзе доза турар

Эзир
ышкаш эрес кайгал

Эртине
дег эвээш состуг.

Орук
айтып, эде сургаар.

Оолдун,
кыстын чоргааралы.

Орлан
эрес кымнар дизе – эрлер ол-дур.

Ведущий
1.

Чараш кыстар болгаш эрес эрлер моорейи «Дангына и Тажы 2022» деп моорейнин 1-ги
потоктун киржикчилерин сценаже адыш часкаашкыннары-биле уткуп аалынар.

1-ги
номерде киржикчилер: Куулар Олча, ________ Шолбанак. 4-ку класс.

2-ги
номерде киржикчилер: Монгуш Тайжы, Куулар Олчей. 4-ку класс.

3-ку
номерде киржикчилер: Куулар Чингис, Куулар Евгения. 3-ку класс.

4-ку
номерде киржикчилер: Ооржак Ясмин, Соян Агым. 2-ги класс.

5-ки
номерде киржикчилер: Монгуш Анастасия, __________ Анчы. 1-ги класс.

6-гы
киржикчи: Ховалыг Ванеса. 3-ку класс.

7-ги
номерде киржикчилер киржикчилер: Монгуш Айсан, Сат Аника. 4-ку класс.

8-ки
киржикчи: Монгуш Даяна. 3-ку класс.

9-ку
номерде киржикчилер: Сандан Виктория, Ооржак Сергек. 2-ги класс.

(Визитная
карточкаларын (таныштырылгаларын) боттары чугаалаптар, пара бурузу).

Ведущий
2. 2-ги моорей «Бодун таныштырары».

Ынчангаш
моорейнин бирги чадазын эгелээр-дир бис. Киржикчилер бурузу боттарын таныштырып
бараалгадыр.

Ведущий
2.

Дараазнда 2-ги потоктун киржикчилерин сценаже адыш часкаашкыннары-биле уткуп
аалынар.

1-ги
номерде киржикчилер: Ооржак Чайна, Ооржак Айдамир. 5-ки класс.

2-ги
номерде киржикчилер: Ооржак Ай-Демир, Куулар Ангыр. 6-гы класс.

3-ку
номерде киржикчилер: Куулар Менди, Монгуш Алдын-Херел. 5-ки класс.

4-ку
номерде киржикчилер: Ооржак Кан-Демир, Ховалыг Эдита. 5-ки класс.

5-ки
номерде киржикчилер: Монгуш Ноюна, Ховалыг Ай-Хаан. 5-ки класс.

6-гы
номерде киржикчилер: Куулар Хорагай, Монгуш Найдын. 5-ки класс.

7-ги
номерде киржикчилер киржикчилер: Куулар Кристина, Куулар Начын.

(Визитная
карточкаларын (таныштырылгаларын) боттары чугаалаптар, пара бурузу).

Ведущий
2.

Моорейнин 3-ку чадазы «Уран-талант».

Ведущий
1.

Моорейнин 4-ку чадазы «Дефиле» 2-ги поток. (5-9 класстар аразынга).

Ведущий
2.

Моорейнин 5-ки чадазы «Авангард (Фантазия)» деп моорейни эгелээр-дир
бис.

Ведущий
2.
Моорейивистин
соолгу чадазы – «Кежээки хеп корулдези».
Дараазында тускай хевин
кедип алган чараш киржикчилеривисти дорже чалап, бисти оортуп, бараалгап
бээринче чалап тур бис.

Ведущий
1.
Моорейивис
моон-биле доозулду.
Моорейнин туннел
кезээнче кирер-дир бис. Жюри туннеп турар аразында Моорейнин киржикчилеринге
байыр чедирип, сос алыр улус бар болза сценаже унуп кээр.

Ведущий
2.
Коруп
келгенинер дээш улуу-биле ооруп четтирдивис.

Моорей « Тажы- 2016»

Сорулгазы : 1-11 класстарнын оолдарынын аразындан толептиг , идепкейлиг оореникчилирни дилеп тывар. Хой мурнунга бодун алдынып билиринге чанчыктырар, патриотчу чорукка оолдарны кижизидер.

Дерилгези: чуруктар, улегер домактар.

Моорейнин чорудуу.

Башкарыкчы 1:

Эр кижинин кузел чедип

Эртер оруу ажык эвес-

Чалым унер, дожан кырлаар,

Чалбыыш оттур шургуп унер.

Башкарыкчы 2:

Эр кижинин хууда ады

Эстип читпес эртине-дир

Чус-чус чылда торел дамчыыр

Чудуг-сузуг сылдызы-дыр.

Башкарыкчы 1: «Тажы-2016» деп чанчыл болган моорейивисти эгелээн деп чарлавышаан, моорейнин киржикчилерин сценаже таныштырары-биле чалап тур бис.

Башкарыкчы: Хундулуг, моорейнин киржикчилери! Класстарнын эн-не толептиг оолдары! Силер бугудеге залда орар корукчулернин болгаш школанын удуртулгазынын мурнундан чедиишкинерни кузедивис.

Моорейнин киржикчилеринге байыр чедирирери-биле 1-ги класстын уругларын «Шайывыс» деп танцызы-биле чалап алыылынар.

Танцы «Аяк шайым»

Башкарыкчы 2:

Эр кижинин хууда ады

Эстип читпес эртине-дир.

-«Кижи чугаалажып, аът киштежип таныжар»-деп Тыва улустун чиге домаан сагынмышаан, богун бисте кым ден аттыг, кандыг уктуг экер,эрес эрлер келген эвес, сонуургаалынар.

1-ги номерде____________________________- класстын оореникчизи адыш часкап уткуулунар!

2-ги тур «Уран талантызы»

Башкарыкчы 1:

Авазынын чаяап кааны

Арыг, чараш уну-биле

Аян тудуп, ырлап, хоглеп

Адаан-моорей уламчылаал.

Чыылган чонга аян тудуп

Уян ырдан бадырынар

Ыры-шулук, тамцы-самдан,

Ындынналдыр бараалгадыыл!

3-ку тур «Турза узун, тутса моге…»

Эр кижинин дидим чоруу

Эчис салган кузелинде-

Салым манап олурбайн,

Чалым кырлап унеринде.

Башкарыкчы:

Экер, эрлер оолдарнын

Аваангырын, шудургузун,

Аарыкчылар сонуургаалы.

4-ку тур «национал хеп корулдези»

Ада-огбем бурун хеви

Аажок чараш Тыва хевим

Кадыг идик ,тордум курлуг

Кара киштин кежи борттуг

Торгу тоннуг-Тыва кижи

Тоолда дег сагындырар.

5-ки тур. «Угаангыр-сагынгыры»

Киржикчи бурузунге тыва ёзу-чанчылдарга хамаарышкан айтырыглар бээр.

Моорейнин туннелдери.Шанналдар.

Сут-Хол кожууннун Ак-Даш ортумак школазы

«Утверждаю»

Директор школы: /В.Д.Ооржак/

от 17.02.2016 г.

«Тажы-2016»

Белеткээн: Ондар О.М.

Вожатый башкы.

Ак-Даш-2016

«Бадылаан»

Школа директору: /Ооржак В.Д./

10.02.2016г.

Саавыр

Школа ишитинге болуп эртер «Тажы-2016» мɵɵрейнин дугайында.

Ниити чуулу:

Дараазында саавырда Ак-Даш ортумак школазынын оолдар ортузунга болуп эртер «Школанын Тажызы» мɵɵрейни Шагаа болгаш школада чарлаттынган шериг-патриотчу айга тураскаадып эрттиреринин чурумун айыткан.

Сорулгазы : 1-11 класстарнын оолдарынын аразындан тɵлептиг, хɵй-ниитичи ɵɵреникчилерни дилеп тывар. Хɵй мурнунга бодун алдынып билиринге чанчыктырар. Тɵрээн чуртунун камгалакчылары болурунга кижизидер. Тыва эр кижинин мɵзу-будужун оолдар ортузунга хевирлеп сайзырадыры.

Мɵɵрейнин киржикчилери: 1-11 кластарнын оолдары.

Мɵɵрейнин эрттирер хуну: Февраль 19, 2016 чыл.

Болур чери: Кɵдээ культура бажыны

Мɵɵрейнин спонсорлары: класстарнын уруглары, адалар чɵвулели, тɵрелдер комитеттери.

Мɵɵрейнин негелделери:

  1. Бодун таныштырары

  2. Уран-талантызы

  3. Угаангыр-сагынгыры /улустун аас чогаалындан, тыва ёзу-чанчылдардан база ТР-да чарлаттынган Хундулээчел чоруктун чылынга тураскааткан темаларлыг айтырыглар келир/

  4. Куш-шыдал шенелдези /отжимание …/

  5. Тыва национал идик-хеп корулдези.

Моорейнин жюри кежигуннери:

  1. Ооржак Р.Х.- ЗД по ВВР

  2. Ондар Х.Г.- ЗД по БППВ.

  3. Ондар Э.М. – музыка башкызы.

  4. Ооржак А.К.- школанын бот башкартынылгазынын культура министринин оралакчызы.

  5. Монгуш О.А.- педагог-организатор, школада адалар човулелинин удуртукчузу.

Справка

Школа иштинге болуп эрткен «Тажы-2016» моорейнин эрткенинин дугайында

Сорулгазы : 1-11 класстарнын оолдарынын аразындан тɵлептиг, хɵй-ниитичи ɵɵреникчилерни дилеп тывар. Хɵй мурнунга бодун алдынып билиринге чанчыктырар. Тɵрээн чуртунун камгалакчылары болурунга кижизидер. Тыва эр кижинин мɵзу-будужун оолдар ортузунга хевирлеп сайзырадыры.

Школанын ооредилге-кижизидилгелиг планын езугаар 2016 чылдын февраль 19-та 1-11 класстарнын оолдар аразынга 3 чадага «Тажы-2016» моорей болуп эрткен. Моорейге ниитизи-биле 17 оолдар класс бурузунден киришкен. Киржикчилер моорейнин саавыры езугаар белеткенген болгаш моорей саавыр ёзугаар эрткен.

Моорейни уруглар организациязынын активи башкарып эрттирген. Сценарий баш бурунгаар кылдынган болгаш бадылаттынган.

Туннелинде:

1-4 класстар аразынга :

1 –ги черни-Ооржак Чылгычы, 4 класс

2- ги черни –Сарыг-оол Мартаа, 3 класс

3-ку черни — Донгак Начын, Донгак Айрат улешкеннер.

5-8 класстар аразынга:

1-ги черни- Мандан-оол Санчы, 6 класс

2- ги черни –Донгак Сухбат -6 класс

3-ку черни – Ондар Алдын-Даш, Ооржак Начын болганнар.

1 –ги черни — Ооржак Азиат, 9 класс

2- ги черни – Ооржак Буян, 11 класс

3-ку черни – Ховалыг Белек, Сарыглар Очур 11 класс улешкеннер.

Сумелер:

1. Киржикчилерни сцена культуразын шын сагып билиринге чанчыктырар.

2. Кууседир номерлеринин фонограммаларын баш бурунгаар белеткеп алырын сумелээр.

3. Класс бурузунден 2-ден эвээш эвес оолдарны киириштирерин класс башкыларынга сумелээр.

Справканы бижээн: Ондар О.М.

20.02.2016г.

Автор: Куулар Джамилия Монгушевна

музыкальный руководитель Муниципальное автономное дошкольное образовательное учреждение Детский сад комбинированного вида №3 “Ручеек” г.Шагонар Улуг-Хемского района РТ

Разработка сценария тувинского национального праздника “Шаг чаагай ,Шагаа чаагай”!

Муниципальное автономное дошкольное образовательное учреждение

Детский сад комбинированного вида №3 «Ручеек»  г. Шагонар,

Улуг-Хемского кожууна Республики Тыва

Сценарий национального праздника

«Шаг чаагай , Шагаа чаагай»

(для детей подготовительной группы)

Разработала:

Музыкальный руководитель

МАДОУ детский сад №3 «РУЧЕЕК»

Куулар   Джамилия   Монгушевна

г. Шагонар, 2019-2020.

          Сценарий национального праздника  «Шаг чаагай , Шагаа чаагай»

                                      (для детей подготовительной группы).

Зал празднично оформлен ( в стиле национального)

Персонажи: Ведущий, Дангына, Ветерок, Баба Яга, Дедушка, Шаман 

( взрослые) и дети .

Атрибуты: пиалы, девятиглазка (тос карак), кадаки, бусинки, бубен для шамана, можжевельник  и конфеты .

На сцене взрослые  показывают обряд «Чолукшуур» ( приветствие) и  ритуал «Сан салыры».

 Фоном играет национальная музыка. 

Голос за кулисами:

Шагаа – новый год по лунному буддийскому календарю . Его  называют «Белый месяц»,  “начало года”.

 Шагаа наступает с первыми лучами солнца. Старейшины совершают обряд «Сан  Салыр» На возвышенности разжигают ритуальный костер. Туда кладут топленое масло, вареную овечью грудинку. Зажигая огонь, произносят благопожелания новому году. 

Ритуальной ложкой-девятиглазкой с молитвами окропляют ритуальный огонь и четыре стороны света чаем. 

 Йорээл состер (напутственные слова)

Санным салдым,

Чажыымны чаштым,

Чаламамны багладым,

Чалбарымны кылдым! 

Арат чонум тодуг-догаа болзун

Курай!Курай! Курай!

Пусть уходят подальше все беды. 

Моя тайга с высокими плечами,

Пусть все доброе приходит к нам!

Пусть не будет болезней!

Пусть не будет бедственных бурь!

Пусть будет много ячменя и просо!

Пусть дети будут здоровыми!

Курай! Курай! Курай! ( все уходят)

Блок Приветственный

 Приветственный  танец с кадаками. Финальная фигура. Выход ведущего.

Ведущий:

Амыргын –на амыр! Здравствуйте дети и уважаемые гости праздника шагаа!

Амыргын-на амыр – это тувинское приветствие означает пожелание в наступившем году КРЫСЫ- благополучия, счастья, удачи, здоровья!

В дни празднования Шагаа принято при встрече приветствовать старших людей по-особому. Этот обряд приветствия называется чолукшуур. Старший протягивает обе руки ладонями вниз. Младший раскрытыми ладонями дотрагивается локтя старшего. При этом оба склоняют головы. 

Давайте и мы с вами совершим обряд «Чолукшуур»

Ведущий

-Что такое шагаа? Сейчас наши дети расскажут стихи

1 ребенок

Тыва чонум чанчылдары

Тывазыксыг аажок чараш

Шаандан тура чанчыл болган

Шагаа деп бир байырлал бар.

2 ребенок

Обычаи нашего народа

Загадочны и красивы

Среди этих традиций

Есть праздник Шагаа.

3 ребенок

Шагаа дээрге тыва чоннун

Чаагай сузук чанчылы дыр

Айнын чаазын хунун эртенин

Алгап йорээн байыры – дыр.

4 ребенок

Хоть молодых спроси,
Хоть старика –
Нет радостнее праздника Шагаа!
Я  сегодня
Вас зову повеселиться
И Шагаа – виновник дня
Здесь в хоромах торжества!

Ведущий:  Какие красивые стихи вы умеете читать. Ребята давайте споем нашу песенку «Артыш»

                             Песня «Артыш» (можжевельник)

А еще в  дни шагаа дети любили играть в разные игры. Давайте поиграем в тувинскую национальную игру « Чинчи чажырары».

Игра «Чинчи чажырары» (найти бусинку

Играющие делятся на 2 команды. Количество играющих не ограничивается, но в 2 командах должно быть ровное количество игроков. Суть игры заключается в том, что одна команда  прячет бусинку в руке одного из своих членов, другая команда должна найти. Команда, получившая право на прятание бусинки , выбирает ведущего; тот должен спрятать ее у кого- нибудь  в руке, но при этом должен пройтись каждого. Другая команда выбирает 2 или 3 находчиков. Они подходят и ищут по выражению лица, по движению и.т.п. Каждый находник имеет право открыть только 2 руки  независимо чьи.Если из 2 находников никто не нашел бусинку , то в целом команда -штрафуется : 1. Лишается права прятать бусинку в дальнейшей игре, 2. Выбранные находники исполняют песню, либо читают  стихи , короткие сказки и т.д.Если ищущая команда нашлаа бусинку, она ее забирает и прячет у себя в команде точно в таком же порядке. 

Ведущий : Ой, ребята! Я слышу звон колокольчиков, к нам кто-то спешит.

Слышен звон колокольчиков. Заходит  принцесса Дангына.

Здравствуй Дангына, хозяйка тайги ( по тувинскому обычаю приветствуют друг друга)

Дангына: Амыр – менди аалчылар!  Здравствуйте дети и гости дорогие! С праздников вас  днем Шагаа! Я на праздник пригласила всех своих зверей. Неужели они опаздывают?

Ведущий: Давайте спросим у ветерка, он ведь летает всюду и должен все знать.

– Салгынчыгаш, Ветерок ты где? ( под музыку забегает ветерок)

Ветерок: Здравствуй Дангына, здравствуйте дети! Чем я могу помочь?

Дангына: Здравствуй ветерок! Не видал ли ты моих лесных зверей?

Ветерок: О, хозяйка тайги! Должно быть, они не знают и ждут чтобы я их позвал.

Дангына: Тогда лети скорей и созывай всех моих зверей!

Ветерок: Слушаюсь, эге-эге –гэй, собирайтесь скорей, вас зовет хозяйка тайги!

Дангына: Наш восточный гороскоп- это счастья телескоп,

Посмотри скорей вперед,

Крыса, лошадь, бык и кот,

Обезьяна и Змея, Тигр, Собака и Свинья, 

И дракон, Коза, Петух, 

Навостряйте зренье, слух

Вы зверей моих встречайте,

Композиция « Выход зверей»

Дангына: Звери мои лесные, спасибо вам, что вы собрались сегодня все вместе. Пусть каждый представит себя нашим детям и гостям.

( каждый год читает свое стихотворение)

Мышка

У Мышей все прекрасно и красиво,

Любима будет мышка и счастлива,

 И каждый день заполнит закрома,

Добром и радостью сама.

Корова   

 Опять счастливый год приносит 

Уют семьи весной зимой и в осень 

А летом ждет корову страда добра 

И каждый день она вся в радости с утра 

Тигр  

У тигра будет много дела 

И счастью нет теперь предела 

В кругу семьи  с друзьями и в работе 

Ждут тигра лишь приятные заботы 

Кролик 

Семейных очагов уют 

любым прогулкам нынче предпочтут 

и хоть сам по себе гуляет кролик 

гулять он будет в паре целый год 

Дракон 

 В полет опять стремится 

ему счастливый сон приснится 

И  пусть, в во сне и наяву 

мир улыбается ему.

Змея 

Змея премудрости полна,

И будет счастлива она,

Своим умом всего добьется

Добра и радости напьется.

Лошадь.

А лошадь в путешествие по счастью

Отправится. И минут все несчастья.

И будет полон дом добра, веселья,

И радости закружит карусель.

Коза

Козу ждет счастье, благоденствие, покой,

И все несчастья дом обходят стороной,

И каждый день здоровье ей несет,

Любовь, заботу, радость и почет!

Обезьяна

Ждут обезьяну приключенья и забавы,

Пойдет она наверх или направо,

Везде ее бананами встречают

И счастье обезьяну привечает.

Петух

Петух живет в согласии и мире,

Благоустроит он жилье, квартиру,

Все перья краской радости зальет,

И песенку счастливую споет.

Собака

Собаке наш счастливый гороскоп,

Опять подарит год- калейдоскоп.

Все краски мира будут на ладони.

И лепесток счастливый не уронит.

Свинья

Свинья – добрейшее создание,

Ей жизнь дана для созиданья

Лишь позабывши слово «Я»

Бывает счастлива она.

Дангына: Молодцы! А сейчас старый год- год Свиньи  и Новый Год – год Крысы приветствуют друг друга. ( передают кадак)

(Все звери заканчивают композицию  и уходят)

Ведущий: Вот и наступил новый год! В честь этого события  наши красавицы станцуют тувинский танец            

                                  Танец  «Аа шуу декей оо»

Дангына: Спасибо дети, за прекрасный танец . Меня ждут другие звери и птицы. Желаю вам продолжить праздник шагаа веселыми играми, шутками и песнями.

Ведущий :До свиданья Дангына. (дети тоже прощаются

                                               Дангына уходит.

Ведущий: Ой, кажется кто-то идет. Неужели Дангына возвращается.

 В зал внезапно врывается Аза кадай ( Баба Яга)

Баба Яга: А, не ждали? По какому случаю вы, тут собрались? Чему вы тут радуетесь?

Ведущий:  Здравствуй бабушка Аза кадай! Почему ты такая злая? Или кто тебя обидел?

Баба Яга: Услышал шум и проснулся. Вижу, радостно вам. Что за праздник у вас ?

Дети:  Шагаа!

Баба Яга: Аа, шагаа, Новый год…А меня то что не пригласили? Вот поймаю кого – нибудь и съем.

Ведущий: Слепая Аза кадай хочет помешать нашему празднику. Надо позвать шамана, чтобы прогнать черта.

Баба Яга: Зови, зови не боюсь я вашего шамана. Ха-ха-ха. Пока вы ходите за шаманом, я поймаю кого- нибудь и съем. 

Ведущий:  Дети, быстро прячьтесь за мной.

( ведущий становится впереди детей, а дети за ним, проводится тувинская игра « Аскак – кадай»)

Баба Яга:- А кто это у тебя там?

Ведущий:  Это мой когээржик.

Баба Яга: А за когээржиком кто?

Ведущий: Тень моего когээржика.

Баба Яга: А тенью когээржика кто?

Ведущий: А там мои дети!

Баба Яга: Вот их то я и съем..

( Баба Яга ловит и не может поймать детей. В конце игры шаман появляется, танцует свой ритуальный танец  и прогоняет Бабу Ягу)

Ведущий:  Небесные силы прогнали злых духов. Слепая Баба Яга больше не появится. Мы продолжим наш праздник.

( появляется дедушка Ирей)

Ведущий:  Амыргын – ла амыр! Мир вам! 

Дедушка: Экии уругларым! Амыр,  амыр! Здравствуйте дети! И вам мир! (дети здороваются)

Ведущий: Здоров ли ваш скот?

Дедушка:  Сол- Сол, дорогие дети ! Уважаемые гости! Мир вам всем. Ушел старый год, пришел новый год, Все плохое миновало, А хорошее пришло курай- курай! (все повторяют : Курай –курай!!!)

Ведущий: Дедушка Ирей, мы вас чаем угостим, садитесь за стол наш гостеприимный ( угощают чаем). И споем для дедушки нашу песню про

                                         Тувинский чай «Шайывыс»

Ведущий:  Шагаа- пора обновления, нового начинания и чистых помыслов. На шагаа, люди чистили свое жилье, готовили много еды и угощали гостей. И, конечно же, шили себе новую красивую одежду. Одежда представляла целый комплекс. Каждый цвет представлял землю, воду, траву и солнце.. Наши дети тоже одели красивые наряды. Давайте посмотрим национальные костюмы детей.

Дефиле « Моя национальная одежда»

Дедушка: Спасибо ребята. Издавна на «шагаа» люди загадывали загадки, соревновались в чтении скороговорок, устраивали различные состязание. Давайте и мы с вами отгадаем загадки. 

                                  дети отгадывают загадки

Дедушка:  Молодцы! А кто силен в пословицах ?

                                 дети читают пословицы

Дедушка: Порадовали меня. Сколько  пословиц и загадок знаете! Пока я с вами сидел, Кони мои разбежались.

Ведущий:  Не волнуйся дедушка. Мы тебе поможем.

Танец мальчиков «Аъдым»

Ведущий: А сейчас Дедушка Ирей обкурит нас артышом (можжевельник), очистит вас от плохого. Встают в круг, закрывают глаза.

Ведущий : читает йорээл – состер ( музыка фоном « тарина»)

Год Крысы, который к нам пришел,

Пусть принесет нам большую удачу!

Пусть дети будут здоровыми!

Пусть будет урожай богатым!

Помилуй нас Хайыракан!

Уже ушел год старый!

Пришел новый год, 

Все плохое пусть покинет,

 Пусть все хорошее доброе,

Приходит к нам на счастье!

Белое небо, синее небо мое!

Будьте всегда ясными и солнечными!

Пусть цветут поля и леса!

 Пусть размножаются дикие животные!

Благословляю и восхваляю вас!

Курай! Курай! Курай!

Сюрпризный момент ( дети с закрытыми глазами молятся, в это время появляется сундучок.)

Ведущий: Дети смотрите, что это? Это наверно Дангына отправила вам подарки! ( детям раздают конфеты).

Ведущий:  Наш светлый праздник Шагаа подошел  к концу. И как говорят тувинцы – «Пусть ваша дорога будет белой как молоко»! Здоровья вам дети и наши уважаемые родители!!! До свиданья , до новых встреч!!!

Дети под музыку уходят из зала.

Понравилась статья? Поделить с друзьями:
  • Сценарий танцевального фестиваля конкурса
  • Сценарий театрализации на рождество
  • Сценарий твин пикс читать
  • Сценарий сценки про волонтеров
  • Сценарий таджикской свадьбы

  • 0 0 голоса
    Рейтинг статьи
    Подписаться
    Уведомить о
    guest

    0 комментариев
    Старые
    Новые Популярные
    Межтекстовые Отзывы
    Посмотреть все комментарии